Zgodnie ze stanowiskiem Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wcześniejsza spłata kredytu powinna skutkować zwrotem części pobranych przez bank opłat i prowizji. Warto o tym pamiętać rozliczając swoje zobowiązanie przed terminem. Jak uzyskać zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu?
- Czym jest wcześniejsza spłata kredytu?
- Na czym polega wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego?
- Czy wszystkie banki umożliwiają wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego?
- Czego nie odzyskasz spłacając wcześniej kredyt?
- Czy bank musi oddać prowizję kredytobiorcy, który spłacił kredyt wcześniej?
- Co prawo mówi o wcześniejszej spłacie kredytu?
- Wspólne stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa UOKiK
- Ile mogę dostać zwrotu przy wcześniejszej spłacie kredytu?
- Czy wcześniejsza spłata kredytu może się opłacać?
- Wcześniejsza spłata kredytu – o czym jeszcze pamiętać?
- Warto wiedzieć
Banki uciekają się do wyszukanych sposobów, aby zaskarbić sobie uwagę potencjalnych klientów. Przykładem takiego działania mogą być kredyty gotówkowe z zerowym oprocentowaniem. Na pierwszy rzut oka rozwiązanie doskonałe, jednak po dokładniejszej analizie okazuje się, że obarczone wysoką, płatną z góry prowizją.
Czy oznacza to zatem, że przedwczesna spłata kredytu konsumenckiego wiąże się z całkowitą utratą wniesionej na starcie opłaty? Otóż nie. Proporcjonalny zwrot prowizji jest możliwy. Po szczegółowe informacje zapraszamy do naszego poradnika.
Czym jest wcześniejsza spłata kredytu?
Wcześniejsza spłata kredytu to sytuacja, w której klient decyduje się na spłatę całego lub części zobowiązania przed upływem okresu wynikającego z zawartej umowy kredytowej i załączonego do niej harmonogramu. W takim przypadku klient może ponieść dodatkowe koszty np. prowizję za wcześniejszą spłatę zadłużenia.
Zgodnie z art. 48 Ustawy o kredycie konsumenckim – konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie, a kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta.
Zgodnie z powyższym nie ma konieczności poinformowania banku o zamiarze wcześniejszej spłacie kredytu. Mowa tu o kredytach konsumenckich, udzielanych na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą, których kwota nie przekracza 255.500 zł.
Na czym polega wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego?
Każda osoba decydująca się na zaciągnięcie kredytu gotówkowego, zobowiązuje się do zwrotu pożyczonego kapitału powiększonego o odsetki i inne opłaty w wyznaczonym w umowie terminie. Spłata zobowiązania odbywa w miesięcznych ratach. Najczęściej są to raty równe, a na ich wysokość wpływa m.in. oprocentowanie, okres kredytowania, prowizja (o ile została doliczona do kwoty kredytu) i koszt ewentualnego ubezpieczenia. Spłata następuje według ustalonego z góry harmonogramu.
Niewykluczone, że w trakcie spłaty zobowiązania kredytobiorca pozyska dodatkowe środki, które pozwolą mu na całkowitą spłatę zaciągniętego kredytu. Dzięki temu pojawi się możliwość obniżenia kosztów i uwolnienia od niepotrzebnego długu.
O ile wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego jest możliwa, to podczas podpisywania umowy należy sprawdzić, czy bank za taką czynność nie przewiduje dodatkowych opłat. Jeśli wyszczególniona jest prowizja w tym zakresie, to wynosi ona najczęściej od 1 do 3% od kwoty spłaconego kapitału.
Czy wszystkie banki umożliwiają wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego?
Większość banków umożliwia wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego, ale konieczne jest sprawdzenie warunków umowy kredytowej. Innym rozwiązaniem jest bezpośrednie zapytanie w banku, czy wcześniejsza spłata związana jest z jakimiś dodatkowymi kosztami. Pamiętaj, że w środowisku wysokiej konkurencji pomiędzy bankami, możesz spróbować negocjować wysokość ewentualnej prowizji za wcześniejszą spłatę zobowiązania.
Czego nie odzyskasz spłacając wcześniej kredyt?
Jeśli spłacisz kredyt gotówkowy wcześniej, bank powinien zwrócić Ci część prowizji proporcjonalną do czasu obowiązywania umowy. Pozostała część należy już do banku. Taki sam mechanizm działa w przypadku ubezpieczeń, które zostały opłacone z góry za cały okres kredytowania. Obowiązek zwrotu części prowizji i innych opłat w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu dotyczy także kredytów zaciągniętych w innych krajach UE.
Czy bank musi oddać prowizję kredytobiorcy, który spłacił kredyt wcześniej?
Osoby, które spłaciły kredyt przed terminem powinny otrzymać częściowy zwrot kosztów kredytu. Jeśli za przyznanie kredytu liczona była prowizja lub występowały inne opłaty bankowe, bank ma obowiązek zwrócić ich część proporcjonalną do skrócenia terminu spłaty.
Przykładowo, jeśli kredyt był na 5 lat (60 miesięcy), a kredytobiorca spłaci go po 4 latach (48 miesięcy) to powinien odzyskać 1/5 prowizji i opłat, które uiścił w momencie otrzymania kredytu.
Jest to szczególnie istotne w przypadku kredytów długoterminowych takich jak kredyty hipoteczne.
Warto dodać, że zwrot prowizji przy wcześniejszej spłacie kredytu gotówkowego jest największym ogniskiem sporów na linii bank-kredytobiorca. Banki są zobowiązane do zwrotu prowizji w wysokości proporcjonalnej do okresu i ilości rat, o jakie zostanie skrócona umowa.
Zakładając, że kredyt gotówkowy zaciągnięty został na 60 miesięcy i bank pobrał z tego tytułu 1.000 zł prowizji, to spłata po 30 miesiącach powinna skutkować zwrotem 500 zł. Banki starały się jednak udowodniać, że nie ma korelacji pomiędzy kwotą pobranej prowizji a okresem finansowania.
Warto przy okazji wspomnieć, że zwrot opłat za ubezpieczenie kredytu gotówkowego odbywa się na takich samych zasadach, jak w przypadku zwrotu prowizji.
Co prawo mówi o wcześniejszej spłacie kredytu?
Prawo do wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego zapewnia Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Tu pojawia się pytanie – czy każdy kredyt gotówkowy jest kredytem konsumenckim? Aby tak było zobowiązanie powinno być:
- udzielone konsumentowi,
- udzielone odpłatnie,
- przeznaczone na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą,
- nie wyższe niż 255.550 zł.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł 19 września 2019 roku, że jeśli kredytobiorca spłaca kredyt przed terminem, to koszty uzyskania kredytu powinny zostać zmniejszone proporcjonalnie do czasu spłaty. Trybunał wprost odniósł się do całkowitych kosztów kredytu, nie tylko do jego oprocentowania (wysokości odsetek).
Dało to zielone światło krajowym organom kontrolnym i finansowym do zastosowania podobnych rozwiązań, także w prawie polskim. Zasadniczo orzeczenie TSUE jest zgodne z polskim i europejskim trendem zwiększania ochrony kredytobiorców. Nic dziwnego, że szybko pojawiły się też krajowe wytyczne w tym zakresie.
Wspólne stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa UOKiK
W omawianym zakresie oba organy są zgodne – wcześniejsza spłata kredytu powinna pociągać za sobą konieczność zwrotu proporcjonalnej części kosztów poniesionych w ramach prowizji przygotowawczej czy innych opłat administracyjnych. Stanowisko to oparte zostało o interpretację art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, którego treść brzmi następująco:
Art. 49. 1.W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.
Zgodnie z przyjętym poglądem, powyższy przepis obejmuje swoim zakresem całkowity koszt kredytu, na który według przepisów składają się: “odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku, gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta”.
Ile mogę dostać zwrotu przy wcześniejszej spłacie kredytu?
Aby zobrazować sytuację wpisującą się w tego typu scenariusz, posłużymy się prostym przykładem. Klient zaciągnął kredyt gotówkowy w kwocie 30 000 zł na okres 12 miesięcy. Oprocentowanie kredytu wynosi 8%, a prowizja za jego udzielenie 15% (4 500 zł). Do każdej raty doliczana jest również składka tytułem ubezpieczenia kredytu. W wyniku nagłego polepszenia sytuacji finansowej kredytobiorcy zobowiązanie spłacone zostało po 6 miesiącach od dnia podpisania umowy.
Zgodnie z interpretacją przepisów, klient “zamykający” kredyt nie będzie musiał ponosić już kosztów tytułem odsetek i opłacać kolejnych składek ubezpieczeniowych, a do tego powinien otrzymać proporcjonalny zwrot pobranej z góry prowizji. Z uwag na fakt, że kredyt spłacony został w połowie okresu umownego, bank powinien zwrócić 2 250 zł. Niestety w dalszym ciągu zdarza się, że instytucje finansowe nie kwapią się do zwrotu części problematycznej prowizji.
Czy wcześniejsza spłata kredytu może się opłacać?
W niektórych przypadkach wcześniejsza spłata kredytu może się opłacać, ponieważ pozwala na uniknięcie kosztów związanych z odsetkami, które byłyby naliczane do końca okresu kredytowania. Warto jednak zawsze sprawdzić, czy taka opcja jest korzystna, biorąc pod uwagę ewentualne koszty wcześniejszej spłaty i porównując je z kosztami odsetek, jakie poniesiemy, jeśli spłacimy kredyt zgodnie z umową.
Na odczuwalne oszczędności mogą nastawić się osoby dokonujące wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego, gdzie zwrot proporcjonalnej części prowizji może poważnie zasilić domowy budżet. Wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego wymaga jednak spełnienia większej liczby formalności niż ma to miejsce w przypadku kredytu gotówkowego.
Wcześniejsza spłata kredytu – o czym jeszcze pamiętać?
Wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego przeważnie kojarzy się z całkowitą spłatą zaciągniętego zobowiązania. Takie rozwiązanie jest najbardziej opłacalne dla kredytobiorcy, ale nie jest jedynym z dostępnych. Inną metodą jest nadpłacanie kredytu gotówkowego polegające na spłacanie rat wyższych niż wynika to z harmonogramu. Dzięki temu kapitał będzie spłacany szybciej, co pozwoli na pozbycie się zaciągniętego zobowiązania przed czasem.
Kredytobiorcy planujący przedterminową spłatę kredytu konsumenckiego muszą pamiętać, że nie wszystkie koszty związane z zaciągnięciem zobowiązania podlegać będą zwrotowi. Do tej grupy zaliczyć można m.in. opłaty notarialne czy opłaty związane z ustanowieniem odpowiednich zabezpieczeń. Wspólne stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa UOKiK jest jednak jasnym sygnałem, po czyjej stronie stoją urzędy w obliczu potencjalnego sporu na linii klient-kredytodawca. Warto także pamiętać, że:
Rzecznik Finansowy i Prezes UOKiK nie posiadają kompetencji do wiążącej wykładni przepisów prawa powszechnie obowiązującego, stąd prezentowane stanowisko należy odczytywać jako istotną wskazówkę interpretacyjną dla uczestników rynku finansowego. Ma takie kompetencje TSUE i należy oczekiwać, że państwa członkowskie UE raczej dostosują się do tego wyroku.
Źródło:
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111260715
Warto wiedzieć
Jeśli spłacisz kredyt gotówkowy wcześniej, bank powinien zwrócić Ci część prowizji.
Nie odzyskasz kwot zapłaconych za ubezpieczenia spłaty kredytu itp.
Obowiązek zwrotu części prowizji i opłat w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu dotyczy także kredytów zaciągniętych w winnych krajach UE.
Zasady wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego są zapisane zwykle w umowie kredytowej.
Przed podjęciem ostatecznej decyzji dotyczącej wcześniejszej spłaty kredytu, przeczytaj dokładnie umowę kredytową i zapoznaj się z warunkami wcześniejszej spłaty.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Czy opłaca się spłacić kredyt wcześniej?
W przeważającej liczbie sytuacji wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego przynosi korzyści dla kredytobiorcy. Zalety takiego rozwiązania wynikają głównie z tego, że osoba spłacająca kredyt nie musi już martwić się o regularne regulowanie rat, co pozwala jej uwolnić się od obciążenia finansowego, które często przyczynia się do stresu i niepokoju.
Co z odsetkami przy wcześniejszej spłacie kredytu?
Przy wcześniejszej spłacie kredytu, z reguły naliczane są odsetki proporcjonalne do faktycznie spędzonego okresu kredytowania. Oznacza to, że wraz z każdą spłaconą ratą maleją odsetkowe koszty takiego kredytu, ponieważ kapitał kredytu jest coraz mniejszy. W przypadku wcześniejszej spłaty, odsetki naliczane są tylko do momentu spłaty, a nie do końca okresu kredytowania, co powoduje obniżenie całkowitej kwoty odsetek.
Ile zwrotu za wcześniejszą spłatę kredytu?
Wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego lub gotówkowego może przynieść sporą korzyść. Kwota zwrotu za wcześniejszą spłatę kredytu zależy od wielu czynników, w tym od pozostałego do spłaty kapitału, wysokości raty oraz odsetek, a także od wcześniej ustalonych warunków umowy kredytowej.
Ile można zaoszczędzić spłacając wcześniej kredyt?
Kwoty zależą od Twojej indywidualnej sytuacji i wysokości oraz warunków kredytu. W przypadku kredytów z długim okresem spłaty oraz wysokimi odsetkami, wcześniejsza spłata może pozwolić zaoszczędzić znaczne sumy pieniędzy. Jednak warto pamiętać, że w niektórych przypadkach banki mogą naliczać dodatkowe koszty związane z wcześniejszą spłatą, np. prowizję, co może wpłynąć na ostateczną kwotę oszczędności.
Jak obliczyć zwrot za wcześniejszą spłatę kredytu?
Jeśli zdecydujesz się na przedterminową spłatę kredytu, możesz skorzystać z kalkulatora kredytowego UOKiK, który wykorzystuje metodę liniową do obliczenia zwrotu kosztów, czyli dzieli wszystkie koszty przez liczbę dni trwania umowy, a następnie mnoży wynik przez liczbę dni, o które zostanie skrócony okres kredytowania.
Czy wcześniejsza spłata kredytu musi być dokonana w całości?
O całkowitej spłacie lub częściowej nadpłacie decyduje kredytobiorca, który będzie kierować się przede wszystkim swoim interesem ekonomicznym. Wybierając nadpłatę kredytobiorca może skorzystać z skrócenia okresu kredytowania z zachowaniem dotychczasowej wysokości raty lub obniżenia miesięcznej raty z zachowaniem okresu spłaty.
Co ze zwrotem składek ubezpieczenia kredytu rozumiem że wszystkie od momentu spłaty powinny zostać zwrócone
Czy przy wcześniejszej spłacie kredytu mogę zsumować kwoty odsetek z harmonogramu spłaty od dnia całkowitej spłaty do dnia planowanej spłaty i liczyć iż bank odda całą sumę czy liczy inaczej. I analogicznie comiesięczne kwoty ubezpieczenia przy wcześniejszej spłacie mogę zsumować i liczyć na zwrot czy bank oblicza to w inny sposób
Czy przy kredytach rolniczych przysługuje czesciowy zwrot prowizji przy wczesniejszej splacie kredytu?W SGB chcą mi zwrocic tylko ubezpieczenie
A jak w sytuacji gdy spłacę wcześniej kredyt hipoteczny zaciągnięty w 2009? Czy też mogę taki wniosek złożyć?
Czy przy wcześniejszej (12m-cy) spłacie kredytu gotówkowego oprócz prowizji należy się zwrot oprocentowania jaki został poniesiony za całkowitą spłatę kredytu??