Wydatki na rozpoczęcie szkoły mogą przyprawić rodziców o ból głowy. Na szczęście rodzice mogą liczyć na wsparcie od państwa. Można też zastosować kilka trików, które pozwolą oszczędzić. Jak to zrobić?
Początek roku szkolnego to dla rodziców finansowe wyzwanie. Co prawda Ministerstwo Edukacji już 28 lutego 2024 roku wydało rozporządzenie o tym, że podręczniki i niektóre materiały ćwiczeniowe i edukacyjne dla uczniów podstawówek będą darmowe, ale rodzice uczniów ze szkół ponadpodstawowych już muszą zapłacić za książki.
Poza tym książki to tylko początek wyliczanki, a im dalej, jest tylko drożej: artykuły papiernicze i plastyczne, pojemnik na jedzenie i butelka na wodę, ubrania i buty, dodatkowe materiały edukacyjne, elektronika. Do tego dochodzą obowiązkowe opłaty, np. ubezpieczenie, czesne, internat, stancja itp. A są przecież jeszcze zajęcia dodatkowe i korepetycje.
1500 złotych na szkolne wydatki
CEBOS przygotował raport Wydatki rodziców na edukację dzieci w roku szkolnym 2023/2024, według którego na początku roku szkolnego rodziny wydały średnio 1502 zł. Co ciekawe, jest to średnio o 34 zł mniej niż rok wcześnie.
Źródło: CEBOS, raport: Wydatki rodziców na edukację dzieci w roku szkolnym 2023/2024.
W badaniu CEBOS bardzo istotna jest wielkość badanych rodzin, bo to wpływa na łączne wydatki na rozpoczęcie szkoły. W przypadku rodzin z jednym dzieckiem łączne wydatki na wyprawkę szkolną wyniosły na początku roku szkolnego 2023/2024 średnio 1221 zł, łącznie dla dwojga uczniów było to średnio 1792 zł, natomiast w rodzinach z co najmniej trojgiem dzieci średnio wydano 1939 zł.
Co ciekawe, podobnie jak w poprzednich latach nie było znacznych różnic w wydatkach szkolnych uzależnionych od dochodu rodziców. To może oznaczać, że rodziny kupują dzieciom to, co jest im rzeczywiście potrzebne, a nie to, co ma podkreślić ich status społeczny.
Najważniejsze wydatki rodziców na start szkoły
📚 Podręczniki
Od 2017 roku podręczniki, ćwiczenia i inne materiały edukacyjne dla uczniów szkół podstawowych są finansowanie z budżetu państwa. Za podręcznik trzeba zapłacić jedynie wtedy, kiedy dziecko go zniszczy. Uczniowie szkół ponadpodstawowych nie mogą liczyć na darmowe podręczniki, więc ich rodzice muszą za nie zapłacić.
Ceny podręczników zależą od typu szkoły i profilu klasy, do której chodzi dziecko. Szacunkowo za komplet książek dla jednego dziecka trzeba zapłacić co najmniej 600 zł.
🎒 Wyprawka szkolna
Tu rodzice, a może bardziej dzieci mają prawdziwe pole do popisu. W skład podstawowej wyprawki szkolnej wchodzą zazwyczaj: plecak, zeszyty, długopisy, ołówki, gumki, temperówki, linijki, kredki, piórniki, oraz strój na WF. W młodszych klasach potrzebne też są akcesoria plastyczne. Nie można zapomnieć także o pojemnikach na śniadanie lub butelkach na wodę.
A przecież w skład wyprawki szkolnej wchodzą też pomoce naukowe, które dziecko ma w domu oraz elektronika, jak komputer lub tablet. Nie wspominając już o ubraniach i butach.
Według badania „Wyprawka szkolna” zrealizowanego na zlecenie Empiku przez SW Research w tym roku prawie połowa (48%) rodziców wyda na wyprawkę dla jednego ucznia do 500 zł.
☂️ Ubezpieczenie
W polskich szkołach na początku roku szkolnego rodzice dostają informację, że mogą wykupić NNW szkolne w ramach ubezpieczenia grupowego. Zwykle koszt ubezpieczenia wynosi od 50-60 zł za cały rok.
Warto pamiętać, że szkolna NNW nie jest ubezpieczeniem obowiązkowym. Rodzice sami mogą zdecydować, czy wykupią szkolne NNW, czy ubezpieczą dziecko indywidualnie. Okazuje się, że obie opcje mogą się między sobą różnić przede wszystkim zakresem ochrony oraz sumami wypłacanych świadczeń w razie wypadku lub innego zdarzenia.
Samodzielnie znaleziona polisa, np. przez kalkulator online, oprócz wsparcia przy urazach fizycznych, może wspierać dziecko także przy problemach psychicznych oferując np. konsultacje u psychologa. Dlatego warto przejrzeć warunki proponowane przez szkołę i porównać je z innymi dostępnymi na rynku, bo może się okazać, że w tej samej cenie da się znaleźć lepszą ofertę.
📱 Dostęp do dziennika elektronicznego
Polskie szkoły powszechnie korzystają z e-dziennika, jednak trzeba pamiętać, że nie jest to obowiązkowe narzędzie. Zwykle e-dziennik ma więcej funkcji, niż ten papierowy, bo aplikacja może dawać dostęp do dodatkowych materiałów dydaktycznych. Chyba jeszcze popularniejszą funkcją jest możliwość kontaktu nauczyciela z rodzicami lub zakup wyżywienia w szkole.
Szkoły korzystają z różnych e-dzienników, więc funkcjonalności różnią się w zależności od placówki. Te narzędzia są też bezpłatne, ale mogą pojawić się opłaty za korzystanie z dodatkowych funkcji lub możliwości – to koszt raczej nie większy niż 50 zł za rok.
💰 Składki i opłaty
Rada rodziców, zbiórka klasowa, składka na bibliotekę lub świetlicę, a za chwilę zbiórki na wycieczkę, święta i jeszcze inne okazje. Polska szkoła jest bezpłatna, ale nie do końca, bo gdyby nie zbiórki i składki, nie dałoby się zrealizować wielu rzeczy.
Warto jednak wiedzieć, że coroczna zbiórka na radę rodziców nie jest obowiązkowa i szkoła w żaden sposób nie może jej wymagać. Ministerstwo Edukacji tak pisze o finansowaniu rady rodziców: „Rada nie może jednak w żadnym przypadku ustalać jakichkolwiek obligatoryjnych opłat, ani dla rodziców, ani innych osób (podmiotów) działających wokół szkoły. Może natomiast podejmować wszelkie działania zachęcające do wpłat. Niebagatelne znaczenie w takiej sytuacji ma wskazanie celu i argumentowanie zasadności jego realizacji”.
Podobnie jest ze składakami klasowymi, które są inicjatywami rodziców i osoby, które nie chcą, nie muszą ich płacić. Jednak warto pamiętać, że takie składki zwykle nie są wygórowane, a umożliwiają dzieciom ciekawiej spędzać czas i się socjalizować, np. poprzez wspólne wyjścia.
Pieniądze na początek szkoły
Początek roku to głównie wydatki, ale można je choć trochę obniżyć. Jednym ze sposobów jest program Dobry Start lub inaczej 300+. Świadczenie Dobry Start przysługuje raz w roku na każde uczące się w szkole dziecko, a jego wysokość to 300 zł. Rodziny otrzymają świadczenie bez względu na dochód. ZUS przyjmuje wnioski od 1 lipca do 30 listopada 2024.
Innym wsparciem jest jednorazowy dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, który wynosi 100 zł. To dodatek dla rodziców lub opiekunów dziecka oraz osób uczących się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem nowego roku szkolnego lub nauki dziecka w zerówce – otrzymają go osoby pobierające zasiłek rodzinny.
Kolejną możliwością dofinansowania jest dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Jest to dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i przysługuje w wysokości 193,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci.
Triki, aby oszczędzić na szkolnych wydatkach
- Zrób listę zakupów
Przed zakupami sporządź listę potrzebnych rzeczy, aby uniknąć kupowania zbędnych przedmiotów. Ustal priorytety i skup się na tym, co jest naprawdę potrzebne. - Sprawdź, co już masz
Przejrzyj rzeczy z poprzedniego roku – zeszyty, długopisy, plecak czy inne przybory szkolne. Może okazać się, że wiele rzeczy można ponownie wykorzystać. - Ogranicz liczbę gadżetów
Ustal z dzieckiem, że nie wszystkie modne gadżety są konieczne. Skupcie się na praktyczności i funkcjonalności, zamiast na tym, co jest aktualnie popularne. - Rozważ zakupy online
Zakupy online mogą być tańsze niż w sklepach stacjonarnych, zwłaszcza jeśli korzysta się z porównywarek cen i znajduje najtańszą ofertę. Często sklepy internetowe oferują również darmową dostawę powyżej określonej kwoty. - Postaw na jakość
Nie musisz każdego roku kupować plecaka, jeśli zdecydujesz się na zakup droższego, ale takiego o potwierdzonej jakości. Podobnie może być nawet z piórnikiem – szczególnie, jeśli masz dziecko w starszych klasach. Kupowanie jakościowych i ponadczasowych przedmiotów, które są co prawda droższe, to sposób na oszczędzanie w dłuższej perspektywie czasu.
Źródła
https://www.cbos.pl/
