Rachunek bankowy – co to jest? Definicja i przykład

Teoretycznie rachunek bankowy nie jest niezbędny do codziennego funkcjonowania, ale w praktyce bez niego można napotkać wiele trudności. Ułatwia on zarządzanie swoimi pieniędzmi oraz dokonywanie różnego rodzaju płatności. Czym dokładnie jest rachunek bankowy? Sprawdzamy definicję tego pojęcia oraz podajemy przykłady.

Zgodnie z danymi NBP na koniec 2023 r. liczba rachunków osób fizycznych prowadzonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe wyniosła 51,0 mln. Jest to liczba, która od lat cały czas rośnie. Według szacunków NBP tylko kilka procent Polaków nie ma rachunku bankowego.

Rachunek bankowy – co to jest?

Definicji pojęcia „rachunek bankowy” jest kilka. W zależności od źródła jest ona traktowana nieco inaczej.

Oznacza to, że rachunek bankowy służy przede wszystkim do przechowywania środków pieniężnych, a także do realizacji różnego rodzaju transakcji i płatności zgodnie z dyspozycjami właściciela rachunku.

Potwierdza to, że możesz swobodnie dysponować swoimi pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku bankowym, chyba że w umowie z bankiem zostały uwzględnione jakieś ograniczenia w tym zakresie.

Rodzaje rachunków bankowych

W ustawie Prawo bankowe znajduje się także wyszczególnienie rodzajów rachunków bankowych, jakie mogą prowadzić banki.

Są to:

• rachunki rozliczeniowe – podstawowe rachunki bankowe służące do gromadzenia środków finansowych oraz wykonywania różnych operacji finansowych;
• rachunki terminowych lokat oszczędnościowych – służące do przechowywania środków zgromadzonych na lokacie bankowej;
• rachunki oszczędnościowe – służące do gromadzenia oszczędności; mają wyższe oprocentowanie środków pieniężnych niż rachunki rozliczeniowe;
• rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (ROR) – służące do gromadzenia środków, oszczędzania i wykonywania rozmaitych operacji finansowych;
• rachunki rodzinne – służące do rozliczania świadczeń socjalnych;
• rachunki powiernicze – służące do gromadzenia środków pieniężnych, które są wypłacane osobie trzeciej dopiero po spełnieniu określonego warunku; tego typu rachunki często stosuje się przy rozliczeniach z deweloperami.

Ponadto banki stosują m.in. rozróżnienie na konto prowadzone w złotówkach i konto walutowe. Większość banków oferuje możliwość założenia konta bankowego prowadzonego w jednej z kilku lub kilkunastu obcych walut.

Do kogo należy rachunek bankowy?

Rachunek bankowy może zostać otwarty zarówno na poczet pojedynczego klienta, jak i kilku osób. Zgodnie z przepisami rachunki bankowe możesz otwierać jako osoba fizyczna, ale też osoba prawna, a więc np. fundacja, spółdzielnia czy spółka z.o.o.

W ich przypadku umowę z bankiem musi podpisać osoba upoważniona do reprezentowania danego podmiotu. Ponadto istnieje możliwość założenia i prowadzenia rachunku bankowego na poczet klienta niebędącego osobą prawną, któremu została ustawowo przyznana zdolność prawna, a więc np. dla spółki jawnej lub komandytowej.

Co zawiera umowa rachunku bankowego?

Ustawa Prawo bankowe określa, że umowa rachunku bankowego musi być sporządzona na piśmie. Wymienia także jej obowiązkowe elementy.

Zgodnie z zapisami tej ustawy każda umowa rachunku bankowego musi zawierać:

• strony umowy – dane klienta oraz banku;
• rodzaj otwieranego rachunku – wskazanie, czy otwierany jest rachunek rozliczeniowy, oszczędnościowy, czy inny;
• walutę rachunku – wskazanie, w jakiej walucie będą gromadzone środki na rachunku (konto może być prowadzone w PLN lub w walucie obcej);
• czas trwania umowy – zazwyczaj umowa rachunku bankowego jest zawierana bezterminowo;
• oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku – o ile bank takie oferuje, należy sprecyzować w umowie jego wysokość oraz przesłanki dopuszczalności jego zmiany i terminy wypłaty, pozostawienia do dyspozycji lub kapitalizacji należnych odsetek;
• opłaty związane z prowadzeniem rachunku – w tym wysokość prowizji i opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy oraz przesłanki i tryb ich zmiany przez bank;
• formy i zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji – np. rodzaje i terminy realizacji przelewów;
• przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy oraz rozwiązania umowy rachunku bankowego – w tym np. okres wypowiedzenia umowy;
• zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.

Jakie są cechy rachunku bankowego?

Rachunek bankowy ma swoiste cechy, które pozwalają odróżnić go do innych produktów oferowanych przez bank. Poniżej znajdziesz te najważniejsze.

• Wniosek o otwarcie konta możesz złożyć online lub osobiście w oddziale banku.
• Jako posiadacz rachunku bankowego możesz swobodnie dysponować zgromadzonymi na rachunku środkami – wpłacać bądź wypłacać pieniądze albo przelać je na inne konto.
• Wszystkie dokonywane w ramach rachunku transakcje są zapisywane w historii rachunku. Jako jego posiadacz masz do niej dostęp w każdym momencie za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Bank może także co miesiąc przygotować dla Ciebie tzw. wyciąg z konta z zestawianiem wszystkich transakcji zrealizowanych w ostatnim miesiącu. Taki wyciąg może być dostarczony posiadaczowi rachunku w formie papierowej lub elektronicznej, w zależności od preferencji.
• Mając własny rachunek bankowy z dostępem do bankowości elektronicznej, możesz łatwo wnioskować także o inne produkty bankowe (lokaty, pożyczki, kredyty) lub załatwić niektóre sprawy urzędowe.
• Mając rachunek osobisty z opcją bankowości online, często możesz liczyć na spersonalizowaną ofertę kredytu stworzoną na podstawie widocznych na koncie wpływów i wydatków.
• Rachunek prowadzony jest zwykle bezterminowo. Jego zamknięcie jest możliwe najczęściej na wniosek właściciela i musi odbyć się z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Zasady zamknięcia rachunku znajdziesz w umowie zawartej z bankiem.

Numer rachunku bankowego

Cechą charakterystyczną każdego rachunku bankowego jest również nadany mu numer. Numer Rachunku Bankowego (NRB) to obowiązujący w Polsce sposób identyfikacji kont bankowych. Pozwala on przypisać dany rachunek do konkretnej osoby lub instytucji. Dzięki niemu można się upewnić, że przekazywane środki pieniężne trafią do konkretnego posiadacza rachunku.

Każdy numer rachunku bankowego jest unikalny i składa się z 26 cyfr pisanych ciągiem, bez myślników czy spacji. W celu zwiększenia czytelności stosuje się jednak zapis numeru rachunku bankowego w następującym schemacie:

AA BBBO CCCD XXXX XXXX XXXX XXXX

gdzie:

• AA (2 cyfry) to liczba kontrolna całego numeru rachunku, określona na podstawie pozostałych cyfr ciągu;
• BBBO CCCD (8 cyfr) to numer rozliczeniowy banku lub jego placówki, pozwalający na wskazanie konkretnej instytucji.
• XXXX XXXX XXXX XXXX (16 cyfr) to numer identyfikujący indywidualny rachunek danego klienta.

Jeżeli bank stosuje numery rachunków krótsze niż 16 cyfr, należy je poprzedzać cyframi 0. Np. jeśli numer rachunku to 12345678, będzie on zapisany jako 0000 0000 1234 5678.

Rachunek bankowy – przykład

Jak w praktyce wygląda konstrukcja numeru nadawanego rachunkom bankowym? Sprawdźmy to na przykładzie, „rozszyfrowując” rachunek o numerze: 27 1010 1212 0011112230000000.

W tym przypadku:

• dwie pierwsze cyfry tego numeru, czyli 27, to suma kontrolna wyznaczana przez algorytm;
• kolejne cztery cyfry (1010) wskazują, że rachunek prowadzony jest przez Narodowy Bank Polski;
• następne cztery cyfry (1212) określają natomiast konkretny oddział banku – w tym przypadku jest to Oddział Okręgowy w Katowicach;
• ostatnie 16 cyfr (0011112230000000) to indywidualny numer rachunku losowo przypisany do danego klienta.

Jak wybrać najlepsze konto bankowe?

Rachunek bankowy to coś, bez czego trudno się obejść w dzisiejszych czasach. Możliwość założenia rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, nazywanego często kontem osobistym, zapewnia każdy bank. Oferty poszczególnych instytucji mogą się jednak znacząco od siebie różnić, m.in. pod względem opłat dla użytkownika.

W zależności od oferty bank może pobierać różne opłaty za:

• otwarcie i prowadzenie konta,
• wydanie i użytkowanie karty płatniczej,
• wypłaty z bankomatów w kraju i za granicą,
• inne usługi (np. cashback, przelewy).

Ponadto poszczególne banki stosują różne oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na koncie oszczędnościowym. Mogą też oferować rozmaite premie i benefity.

Czym jest Podstawowy Rachunek Płatniczy?

Zgodnie z ustawą z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw, od sierpnia 2018 roku każdy bank w Polsce ma obowiązek prowadzić swoim klientom indywidualnym Podstawowy Rachunek Płatniczy. Jest to efekt wdrożenia w Polsce unijnej dyrektywy PAD (Payment Accounts Directive).

W ramach Podstawowego rachunku płatniczego banki muszą zapewnić:

• brak opłaty za rachunek płatniczy,
• 5 bezpłatnych transakcji z rachunku w miesiącu,
• 5 darmowych wypłat z wszystkich bankomatów w Polsce.

Podstawowy rachunek płatniczy przeznaczony jest tylko dla konsumentów, którzy nie mają innego rachunku płatniczego w walucie polskiej prowadzonego przez dostawcę na terytorium Polski.

Anna Baczewska

Redaktor

[email protected]

Redaktorka z wieloletnim doświadczeniem – ze szczególnym akcentem na teksty o tematyce finansowej i ubezpieczeniowej. Zawiłości związane z kredytami, produktami inwestycyjnymi, leasingiem, polisami potrafi przedstawić prostymi słowami – aby były bardziej zrozumiałe i przystępne.  Każdą informację dokładnie weryfikuje, dzięki czemu dostarcza wyłącznie aktualne i merytoryczne treści. Prywatnie to miłośniczka podróży i true crime.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subscribe

Notify of

new follow-up commentsnew replies to my comments

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

0 Comments

Newest

Oldest Most Voted

Inline Feedbacks

View all comments