Podstawowy Rachunek Płatniczy – jak to działa?

Podstawowy Rachunek Płatniczy to nowy typ kont osobistych. Zgodnie postanowieniami unijnej dyrektywy PAD, banki i SKOKi muszą zapewnić bezpłatny dostęp do podstawowych usług osobom nieposiadającym konta. Sprawdziliśmy, jak do wymogów dostosowały się polskie instytucje finansowe.

Jak wynika z ostatniego raportu NetB@nk pomimo nałożonego na banki zobowiązania do wygaszenia nieaktywnych kont, liczba rachunków osobistych w Polsce wciąż rośnie. Obecnie prowadzonych jest prawie 37,4 mln rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych (ROR) z dostępem do bankowości internetowej. Według danych prnews.pl liderem rynku w II kwartale 2021 roku okazały się ponownie PKO BP i Inteligo z liczbą 8 353 000 rachunków tego typu. Na drugim miejscu plasuje się Pekao (4 452 478 rachunków), a podium zamyka Santander Bank z liczbą 4 026 998 kont. W podanych statystykach mieszczą się także konta zwane podstawowymi rachunkami płatniczymi.

Czym jest podstawowy rachunek płatniczy?

Definicja Podstawowego Rachunku Płatniczego (PRP) jest bardzo prosta:

Podstawowe Rachunki Płatnicze zostały wprowadzone przez dyrektywę PAD z myślą o osobach, które do tej pory nie korzystały z dobrodziejstw systemu bankowego. Autorzy dokumentu chcieli dać dostęp do usług finansowych seniorom oraz potencjalnym klientom, którzy rezygnowali z założenia rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych ze względów finansowych. Urzędnicy unijni mieli na myśli również polski rynek. 

Dlaczego banki muszą oferować podstawowy rachunek płatniczy?

Polska ratyfikowała wspomnianą powyżej dyrektywę 30 listopada 2016 roku i zgodnie z jej postanowieniami wszystkie banki i SKOK-i zostały zobligowane do aktywowania takiej oferty do 8 sierpnia 2018 roku.

Kto może otworzyć podstawowy rachunek płatniczy?

Zgodnie z przyjętą koncepcją Podstawowy Rachunek Płatniczy może założyć wyłącznie osoba, która w chwili składania wniosku nie posiada innego rachunku prowadzonego w walucie polskiej. Przepisy nie przewidują także żadnego okresu karencji, więc w praktyce tego typu konto można założyć niemal bezpośrednio po zamknięciu dotychczasowego rachunku. Nieco inaczej kwestia ta kształtuje się w przypadku SKOK-ów. Podstawowy Rachunek Płatniczy będą mogły otworzyć jedynie osoby, które są członkiem danej kasy.

Dyrektywa PAD reguluje również wiele kwestii dotyczących funkcjonowania takiego konta. Przede wszystkim bank nie będzie mógł ustalić kwoty minimalnych miesięcznych wpływów na rachunek, a konto powinno zostać otwarte w ciągu 10 dni od daty przyjęcia wniosku. Dostęp do usług musi być taki sam, jak w przypadku innych klientów – co gwarantuje np. możliwość zarządzania finansami w placówkach banku oraz za pośrednictwem serwisu internetowego. Nie można także uzależniać świadczenia usług od zakupu innych oferowanych produktów finansowych.

Jak założyć podstawowy rachunek płatniczy?

Procedura zakładania Podstawowego Rachunku Płatniczego w teorii wygląda niemal tak samo jak w przypadku tradycyjnego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego. PRP można otworzyć w placówce banku, przez internet lub za pośrednictwem infolinii.

Czy podstawowy rachunek płatniczy jest darmowy?

Posiadacz podstawowego rachunku płatniczego nie zapłaci zarówno za otwarcie, jak i prowadzenie takiego konta. W ramach posiadanego rachunku będzie on natomiast mógł:

• dokonywać wpłat środków na rachunek,
• wypłacać gotówkę w bankomacie (zarówno na terenie Polski, jak i za granicą)
• wypłacać gotówkę w placówce bankowej lub przy użyciu terminala płatniczego,
• wykonywać przelewy,
• dokonywać płatności kartą.

Co ważne, bez opłat właściciel podstawowego rachunku płatniczego może wykonać jedynie pięć wypłat kartą z bankomatów obcych oraz pięć przelewów w miesiącu. Bankomaty i wpłatomaty sieci własnej banku będą dla posiadacza podstawowego rachunku płatniczego w tej instytucji darmowe. Za wszystkie transakcje wykonane poza wspomnianym limitem bank ma prawo naliczać opłaty według swojego standardowego cennika. W ramach podstawowego rachunku płatniczego każdy bank może także zaoferować inne, dodatkowe usługi, za które nie będzie naliczał opłat.

Podstawowy rachunek płatniczy a dodatkowe usługi

Wszystkie usługi, których nie wymieniono powyżej, a które dany bank ma w swojej ofercie, będą dostępne dla właściciela podstawowego rachunku bankowego za odpowiednią opłatą. Tym samym, musi on przygotować się na poniesienie kosztów, jeśli chce skorzystać z takich rozwiązań jak:

• 6 i kolejny przelew w danym miesiącu,
• 6 i kolejna wypłata z bankomatu obcej sieci,
• przelewy SEPA,
• wypłata z zagranicznych bankomatów,
• przelewy walutowe,
• zlecenia stałe,
• przelewy Express Elixir,
• przelewy Blue Cash
• przelewy SORBNET

Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, niektóre banki dają klientowi pewnego rodzaju bonus w postaci darmowego skorzystania z jednej bądź kilku powyższych usług. Zawierając umowę o prowadzenie podstawowego rachunku płatniczego warto więc sprawdzić, czy dany bank w ramach tego konta oferuje także inne bezpłatne usługi.

Z jakich usług nie mogą korzystać posiadacze podstawowego rachunku płatniczego?

Zgodnie z ustawą określającą zasady działania podstawowego rachunku płatniczego, osoba posiadająca takie konto nie może skorzystać np. z debetu na rachunku bądź linii kredytowej. Produkty kredytowe nie mogą być bowiem powiązane z podstawowym rachunkiem płatniczym 

Każdy bank ma także prawo ustanowić swoją własną listę usług, które znajdą się poza zasięgiem posiadacza podstawowego rachunku płatniczego. Tym samym, taka osoba nie będzie mogła przykładowo założyć lokaty lub konta oszczędnościowego w ramach prowadzonego rachunku albo dokonywać płatności telefonem. Szczegóły co do postanowień banku w tym zakresie warto sprawdzić jeszcze przed podpisaniem umowy o prowadzenie podstawowego rachunku płatniczego. 

Podstawowy rachunek bankowy a koszty dodatkowych usług

Jak już wspomnieliśmy, każda dodatkowa usługa bankowa, wykraczająca poza zakres podstawowego rachunku płatniczego w danym banku, będzie dodatkowo płatna. Trudno jednak podać jej konkretny koszt, ponieważ będzie zależał on od aktualnej taryfy opłat i prowizji w danym banku. 

• Za każdą dodatkową usługę z której chce skorzystać posiadacz podstawowego rachunku płatniczego bank powinien naliczyć opłatę zgodnie z cennikiem przeznaczonym dla klientów klasycznych ROR-ów.

Czy można posiadać podstawowy rachunek płatniczy i inne konto w banku równocześnie?

Podstawowy rachunek płatniczy przeznaczony jest wyłącznie dla osób, które nie mają aktywnego konta w banku. Posiadanie takiego rachunku wraz z aktywnym kontem osobistym w innym banku jest więc niedopuszczalne.

• Klient może jednak zamknąć swoje dotychczasowe konto (lub konta) i jako osoba bez aktywnego rachunku, złożyć wniosek o uruchomienie podstawowego rachunku płatniczego.
• Bank może sprawdzić, czy klient nie posiada aktywnych kont w innych bankach.
• Jeśli klient otworzy podstawowy rachunek płatniczy, a za jakiś czas będzie chciał uruchomić standardowe konto osobiste, bank prowadzący PRP może wypowiedzieć mu umowę i zamknąć taki rachunek.

Jak widać, nie ma więc realnej możliwości, aby podstawowy rachunek płatniczy oraz ROR w innym banku posiadać równolegle. 

Podstawowy rachunek płatniczy czy konto ze standardowej oferty?

Konieczność wyboru pomiędzy klasycznym ROR-em a standardowym rachunkiem płatniczym skłania do postawienia sobie pytania, który z tych produktów będzie lepszym rozwiązaniem. Tradycyjnie, odpowiedź będzie zależała od tego, kim jest użytkownik takiego rachunku.

Podstawowy rachunek płatniczy to produkt dobry dla osób, które korzystają tylko z najprostszych usług bankowych i nie robią tego zbyt często. Jeśli cała aktywność użytkownika w zakresie konta osobistego mieści się w darmowym limicie przelewów, takie rozwiązanie okaże się wydaje się właściwe.

Michał Mucha

Jeżeli jednak z usług w ramach konta bankowego korzysta się częściej, dużo lepszym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po klasyczny ROR.

Porównaj aktualne oferty kont bankowych

Wady podstawowego rachunku płatniczego

Wady podstawowego rachunku płatniczego wynikają przede wszystkich z narzuconych przez ustawę wymagań. Tym samym do minusów tego rozwiązania można zaliczyć takie kwestie jak:

• limit darmowych przelewów w miesiącu,
• limit darmowych wypłat z bankomatów obcych,
• brak dostępu do produktów kredytowych
• możliwy brak dostępu do produktów oszczędnościowych,
• ograniczenia w udogodnieniach, np. brak opcji dokonania płatności za pomocą telefonu.

Dla aktywnego użytkownika bankowości powyższe wady mogą okazać się bardzo dotkliwe. Z uwagi na to zamiast PRP warto rozważyć uruchomienie klasycznego ROR-a.

Czy warto założyć podstawowy rachunek płatniczy?

Podstawowy rachunek warto założyć wyłącznie wtedy, gdy konto w banku potrzebne jest ze względów formalnych, np. do wypłaty wynagrodzenia, i jednocześnie nie przewiduje się zbytniej aktywności w zakresie takiego konta. Mieszcząc się w limitach narzuconych przez bank, użytkownik nie ponosi żadnych opłat związanych z prowadzeniem rachunku. Nie musi także spełniać dodatkowych wymagań w celu zniesienia opłat za posiadanie konta, które często towarzyszą użytkownikom tradycyjnych ROR-ów. 

Jeżeli jednak potrzeby klienta względem konta są dużo szersze, jego wybór powinien paść na rachunek dostępny w standardowej ofercie banku.

Znajdź najlepsze konto osobiste

Kiedy bank może odmówić otwarcia podstawowego rachunku płatniczego?

Choć każdy bank ma obowiązek udostępnić klientowi możliwość założenia podstawowego rachunku płatniczego, jednocześnie może on także odrzucić złożony wniosek. Taka sytuacja najczęściej będzie miała miejsce w momencie, gdy bank udowodni, że dany klient prowadzi już rachunek osobisty w innym banku. Należy bowiem pamiętać, że PRP przysługuje wyłącznie osobom, które nie mają aktywnego rachunku osobistego w żadnym banku.

Źródło:

https://www.zbp.pl/getmedia/ec6ee95e-9ca2-4e0c-a297-7f886cf7698e/2-Raport-Netbank_Q1-2021

Katarzyna Gaweł

Redaktor tematyki finansowej. Na co dzień szuka prostych sposobów na oszczędzanie. Po godzinach: miłośniczka górskich wycieczek, jazdy na rowerze oraz dobrej literatury.

Zobacz inne wpisy tego autora

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

0 komentarzy

Inline Feedbacks

View all comments