Limity płatności gotówką w 2024 r. dotyczą wyłącznie transakcji realizowanych pomiędzy przedsiębiorcami. Choć rozszerzenie ograniczeń na konsumentów było w planach ustawodawcy, to jednak ostatecznie zaniechano ich wprowadzenia. Sprawdź jakie maksymalne limity płatności gotówką obowiązują w 2024 r.
- Kogo dotyczy limit płatności gotówką w 2024 r.?
- Jaki jest limit transakcji gotówkowych pomiędzy przedsiębiorą a konsumentem w 2024 r.?
- Jaki jest limit płatności gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami w 2024 r.?
- Plany obniżenia limitu płatności gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami w 2024 r.
- Jakie są konsekwencje niezastosownia limitu płatności gotówką?
- W jakim celu wprowadza się limit płatności gotówką?
- Czy w Polsce płatności gotówką są popularnym rozwiązaniem?
- Warto wiedzieć
Wybór pomiędzy realizacją płatności bezgotówkowych lub za pomocą gotówki mają już wyłącznie konsumenci. Prawa przedsiębiorców w tym zakresie są stopniowo ograniczane od 15.000 euro do obowiązujących aktualnie 15.000 zł. Sprawdzamy jakie jeszcze plany w zakresie wprowadzania ograniczeń w posługiwaniu się gotówką ma ustawodawca, jakie są konsekwencje przekroczenia wprowadzonych limitów, oraz jakie podejście do gotówki mają Polacy.
Kogo dotyczy limit płatności gotówką w 2024 r.?
Zgodnie z przepisami limit płatności gotówką dla transakcji w wysokości do 15.000 zł brutto zarówno w 2023 r., jaki i 2024 r. dotyczy sytuacji, kiedy stronami transakcji są przedsiębiorcy. W szczególności dotyczy to:
- przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą wpisanych do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej)
- spółek handlowych i innych podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) – np. fundacji, izb gospodarczych i innych podmiotów, które jednocześnie są wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS
Limit płatności gotówkowych obowiązuje również wspólników spółki cywilnej i transakcji mających charakter międzynarodowy, jeśli jedną ze stron transakcji jest:
- zagraniczny oddział polskiego przedsiębiorcy
- polski przedsiębiorca, który dokonuje transakcji z przedsiębiorcą zagranicznym poza granicami Polski.
Warto podkreślić, że limit transakcji gotówkowych obowiązuje również osoby, który faktycznie prowadzą działalność gospodarczą, ale nie dopełniły nałożonych na nie ustawowych obowiązków rejestracyjnych w CEIDG lub KRS.
Jaki jest limit transakcji gotówkowych pomiędzy przedsiębiorą a konsumentem w 2024 r.?
Limit płatności gotówkowych dotyczy tylko sytuacji, kiedy stronami transakcji są przedsiębiorcy. Próba rozszerzenia obowiązku rozliczeń bezgotówkowych dla transakcji realizowanych również pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem dla kwoty przekraczającej 20.000 zł się nie udała. Takie zmiany zaplanowano w ramach przepisów tzw. polskiego ładu.
Pierwotnie limit płatności gotówkowych dla konsumentów miał zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. Wejście w życie przepisów opóźniono do 1 stycznia 2024 r., a następnie wycofano się z wprowadzenia kontrowersyjnych zmian.
Wprowadzenie limitu płatności gotówkowych dla konsumentów spotkało się z szeroką krytyką, zarówno samych zainteresowanych, jak i m.in. ze strony Narodowego Banku Polskiego.
Jaki jest limit płatności gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami w 2024 r.?
Obowiązujący w 2024 r. limit płatności gotówkowych w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami to 15.000 zł brutto. Przy czym limit 15 tys. zł to jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę płatności dokonanych w ramach tej transakcji.
Jednorazowa wartość transakcji oznacza:
- całą wartość wierzytelności lub zobowiązań
- wyrażoną w pieniądzu
- która wynika z odpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług
- określonej w umowie zawartej pomiędzy przedsiębiorcami.
Zatem, jeśli faktura zostanie wystawiona na kwotę 16.000 zł, a płatność będzie realizowana w trzech ratach, to każda z nich musi być realizowana za pośrednictwem rachunku płatniczego. Pomimo tego, że pojedynczy przelew będzie wynosił mniej niż ustawowy limit 15.000 zł.
Plany obniżenia limitu płatności gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami w 2024 r.
W ramach polskiego ładu, razem z wprowadzeniem ograniczenia płatności gotówkowych dla konsumentów, planowano również zmniejszyć limit płatności gotówką dla przedsiębiorców. Zamiast dotychczasowych 15.000 zł, limit transakcji gotówkowych miał wynieść tylko 8.000 zł.
Podobnie, jak w przypadku ograniczeń dla konsumentów, początkowy termin wprowadzenia zmian przesunięto z 1 stycznia 2023 r. na 1 stycznia 2024 r. Ostatecznie jednak z wycofano się ze zmian zarówno dotyczących wprowadzenia ograniczeń dla konsumentów, jak i obniżenia limitu dla przedsiębiorców. Zatem maksymalna wartość transakcji gotówkowych dla przedsiębiorców pozostaje na niezmienionym poziomie 15.000 zł.
Jakie są konsekwencje niezastosownia limitu płatności gotówką?
Konsekwencje podatkowe to główny element „kary” dla przedsiębiorcy, który nie zastosuje się do obowiązującego limitu gotówkowego i zamiast rozliczenia za pośrednictwem rachunku bankowego, zapłaci innemu przedsiębiorcy gotówką.
Mianowice w sytuacji, jeśli kwota transakcji pomiędzy przedsiębiorcami przekracza 15.000 zł, a kupujący przekaże pieniądze w gotówce bez pośrednictwa rachunku płatniczego, wówczas nie zaliczy takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów. Co więcej sankcja dotyczy nie tylko nadwyżki ponad 15.000 zł, ale pełnej kwoty przekazanej kontrahentowi z pominięciem rachunku bankowego.
Planowane ograniczenia w posługiwaniu się gotówką dla konsumenta, również zawierały sankcję, w przypadku niezastosowania się do limitu. Jednak negatywne konsekwencje przekroczenia limitu, miały dotknąć tylko przedsiębiorcę. Osoby fizyczne w takiej sytuacji nie odczułyby żadnych negatywnych skutków swojej płatności w gotówce.
Jeśli wartość transakcji byłaby wyższa niż ustawowy limit 20.000 zł, a przedsiębiorca zdecydowałby się przyjąć od konsumenta płatność gotówką, wówczas transakcja byłaby traktowana jako dodatkowy przychód z działalności gospodarczej. Co w praktyce oznaczałoby dodatkowy podatek od płatności gotówką. Przerzucenie odpowiedzialności za pilnowanie sposobu płatności za transakcję tylko na przedsiębiorcę, było jednym z powodów krytyki tych przepisów.
W jakim celu wprowadza się limit płatności gotówką?
Uzasadnieniem do wprowadzenia ostatnich zmian w ograniczeniu płatności gotówką była:
- popularyzacja płatności bezgotówkowych
- oraz ograniczanie szarej strefy
W praktyce płatności bezgotówkowe dają większe możliwości kontroli ze strony organów skarbowych, a tym samym ograniczają możliwości unikania podatków.
Według badań przeprowadzonych na zlecenie rankomat.pl w sierpniu 2023 r., które miały na celu poznanie opinii respondentów o powodach wprowadzenia ograniczeń w posługiwaniu się gotówką przez konsumentów, dominowało przekonanie o próbie eliminacji gotówki z obrotu gospodarczego. Takich konsekwencji obawiało się aż 38% ankietowanych.
Natomiast 35% respondentów wskazało, że ograniczenia utrudnią płatności, a 32% wyraziło przekonanie, że obowiązek realizacji płatności za transakcję powyżej 20.000 zł dla konsumentów, ułatwi kontrolę podatników przez urząd skarbowy. Pozytywne konsekwencje reformy, jak zwiększenie bezpieczeństwa transakcji zauważyło 17%, a zmniejszenie szarej strefy 16 % ankietowanych.
Czy w Polsce płatności gotówką są popularnym rozwiązaniem?
Według badań przeprowadzonych na zlecenie rankomat.pl w sierpniu 2023 r. aż 86% ankietowanych deklarowało korzystanie z gotówki podczas zakupów produktów i usług, w tym 27% kilka razy w tygodniu, a 11% regularnie – codziennie. Wyłączne korzystanie z gotówki zadeklarowało tylko 3% osób biorących udział w badaniu. Przeważają zatem płatności łączone: bezgotówkowe i gotówkowe.
Jednocześnie warto wskazać na wysoki poziom ubankowienia Polaków, który pod koniec 2022 r. wyniosło 85%. Natomiast wartość transakcji bezgotówkowych realizowana za pomocą kart płatniczych w 2022 r. wyniosła ponad 609 mld zł.
Lubimy korzystać z wygody posiadania rachunków bankowych i płacić bezgotówkowo, jednak nie chcemy zrezygnować z gotówki. Taki dualizm płatności daje alternatywę i możliwość wyboru konsumentom oraz chroni przed narzuceniem przez banki zbyt wygórowanych opłat za transakcje bezgotówkowe i korzystanie z rachunku osobistego.
Izabela StachuraŹródła:
- https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/001266
- Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- https://www.cashless.pl/14059-polska-bezgotowkowa-badanie-transakcje
- https://nbp.pl/wp-content/uploads/2023/05/Informacja-o-kartach-platniczych-Q42022.pdf
Warto wiedzieć
- Limit transakcji gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami wynosi w 2024 r. 15 tys. zł brutto.
- Płatności powyżej limitu 15.000 zł muszą być realizowane za pomocą rachunku płatniczego przedsiębiorcy.
- Limity transakcji gotówkowych obowiązują tylko przedsiębiorców.
- Płatności gotówkowe są dostępne dla konsumentów bez względu na kwotę transakcji.
- Konsekwencją płatności gotówkowej w przypadku przekroczenia limitu, będzie dla kupującego przedsiębiorcy brak możliwości zaliczenia transakcji do kosztów uzyskania przychodów.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Do jakiej kwoty może w 2024 r. płacić gotówką osoba prywatna?
W 2024 r. nie obowiązują żadne limity płatności gotówkowych w odniesieniu do transakcji pomiędzy osobami prywatnymi lub osobami prywatnymi (konsumentami) a przedsiębiorcami. Zatem w praktyce bez względu na kwotę transakcji, osoba prywatna zawsze może płacić gotówką.
Czy klient może zapłacić gotówką powyżej 15.000 zł?
Tak. Limit płatności gotówką do 15.000 zł brutto obowiązuje tylko przy transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami. Klient (konsument) może w takiej sytuacji zapłacić gotówką, kartą płatniczą, jak i zlecić przelew z rachunku bankowego.
Jaki jest limit płatności gotówką dla przedsiębiorców?
W 2024 r. limit płatności gotówką w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami wynosi 15.000 zł brutto. Planowane w ramach polskiego ładu wejście przepisów dot. obniżenia tego limitu do kwoty 8 tys. zł brutto najpierw zostało przesunięte z 1 stycznia 2023 r. na 1 stycznia 2024 r., a następnie całkowicie się z nich wycofano.
Do jakiej kwoty przedsiębiorca może przyjąć gotówkę od swojego klienta?
Jeśli klientem przedsiębiorcy jest osoba fizyczna, wówczas limit płatności gotówkowych nie obowiązuje. Jeśli klientem przedsiębiorcy jest inny przedsiębiorca, wówczas gotówką można rozliczyć się do kwoty 15 tys. zł brutto. Jeśli kwota transakcji przekracza 15.000 zł rozliczenie musi być zrealizowane za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.
Jakie są limity płatności gotówkowych między przedsiębiorcami?
Limit transakcji gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami w 2024 r. wynosi 15 tys. zł brutto. Od 1 stycznia 2024 r. limit płatności gotówką miał zostać ograniczony do kwoty 8 tys. zł, jednak w 2023 r. wycofano się z tych zmian, pozostawiając limit płatności gotówką pomiędzy przedsiębiorcami na poziomie 15.000 zł brutto.
