30 czerwca i 1 lipca 2023 r. doszło do dużych zmian w zakresie podatku od spadków i darowizn. Przepisy te obowiązują także w 2024 r. Sprawdź, kto musi zapłacić podatek od spadków i darowizn oraz kiedy przysługuje zwolnienie od tej opłaty.
- Ile wynosi podatek od spadków i darowizn?
- Kto zalicza się do poszczególnych grup podatkowych?
- Kiedy powstaje obowiązek podatkowy od spadku i darowizn?
- Ile wynosi kwota wolna od podatku od spadków i darowizn 2024?
- Kto jest zwolniony z podatku od spadku i darowizny?
- Jakie są warunki do skorzystania ze zwolnienia z podatku?
- Kiedy nie musisz zgłosić darowizny lub spadku?
- Jak zapłacić podatek do spadku i darowizny?
- Termin i sposób zapłaty podatku od spadków i darowizn
- Podatek od darowizny a roczna deklaracja PIT
- W jaki sposób możesz złożyć dokumenty podatkowe?
- Warto wiedzieć
Rozporządzenie ministra finansów z 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dziennik Ustaw – rok 2023 poz. 1226) weszło w życie 30 czerwca 2023 roku. Od tego dnia obowiązują stawki podatkowe, które prezentujemy w tabeli poniżej.
Ile wynosi podatek od spadków i darowizn?
Oto tabela prezentująca wysokość podatku od spadków i darowizn w 2024 roku:
| STAWKA PODATKU W 2024 r. | ||
|---|---|---|
| Kwoty nadwyżki w złotych: | Wysokość podatku: | |
| od: | do: | |
| dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej: | ||
| 11 833 zł | 3% | |
| 11 833 zł | 23 665 zł | 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 zł | 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
| dla nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej: | ||
| 11 833 zł | 7% | |
| 11 833 zł | 23 665 zł | 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 zł | 1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
| dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej: | ||
| 11 833 zł | 12% | |
| 11 833 zł | 23 665 zł | 1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 zł | 3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
Co mówi prawo?
W przypadku, gdy obowiązek podatkowy powstał od dnia 30 czerwca 2023 r., zastosowanie mają skale podatkowe wymienione w §2 rozporządzenia.
Zgodnie natomiast z art. 28 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059), aktualne kwoty wolne od podatku stosuje się do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło od dnia 1 lipca 2023 r.
Kto zalicza się do poszczególnych grup podatkowych?
Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, osoby zobowiązane do zapłaty podatku dzielą się na trzy grupy podatkowe. O przynależności do każdej z nich decyduje pokrewieństwo jakie łączy spadkodawcę/darczyńcę oraz spadkobiercę/obdarowanego.
- do I grupy podatkowej zaliczają się: małżonek/małżonka, dziadkowie, rodzice, dzieci, wnuki, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, zięć oraz synowa;
- do II grupy podatkowej zaliczani są: zstępni rodzeństwa (np. dzieci brata), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie innych zstępnych;
- do III grupy podatkowej należą osoby niezaliczone do wcześniejszych grup, czyli inni nabywcy spadku lub darowizny, w tym osoby niespokrewnione.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy od spadku i darowizn?
Według art. 6 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy pojawia się w poniższych sytuacjach:
- w przypadku dziedziczenia (obowiązek podatkowy pojawia się już w momencie przyjęcia spadku)
- w przypadku nabycia na podstawie zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego,
- w przypadku nabycia na podstawie zachowku,
- w przypadku nabycia w formie zapisu windykacyjnego (z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego potwierdzającego nabycie przedmiotu na drodze zapisu windykacyjnego, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego),
- w momencie nabycia praw do wkładów oszczędnościowych lub jednostek uczestnictwa (określonych w art. 1 ust. 2),
- w przypadku nabycia darowizny,
- w przypadku nabycia z polecenia darczyńcy,
- w przypadku nabycia przez zasiedzenie,
- w przypadku nabycia na drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
- w przypadku nabycia na zasadzie nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania.
Ile wynosi kwota wolna od podatku od spadków i darowizn 2024?
Od 1 lipca 2023 r. obowiązuje ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059), która prezentuje kwoty wolne od podatku wymienione w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym kwota wolna od podatku od spadków i darowizn w bieżącym roku przedstawia się następująco:
- dla I grupy podatkowej – kwota wolna od podatku wynosi 36 120 zł,
- dla II grupy podatkowej – kwota wolna od podatku wynosi 27 090 zł,
- dla III grupy podatkowej – kwota wolna od podatku wynosi 5 733 zł.
Co ważne, istnieje także „zerowa grupa podatkowa”, która obejmuje wybrane osoby z I grupy podatkowej. Do „zerowej grupy podatkowej” należą takie osoby jak małżonek/małżonka, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha.
Kto jest zwolniony z podatku od spadku i darowizny?
Z konieczności zapłaty podatku od darowizn oraz spadków zwolnione są osoby z tzw. „zerowej grupy podatkowej”, a więc np. małżonek, dzieci, wnuki itp.
Uwaga!
Jakie są warunki do skorzystania ze zwolnienia z podatku?
Aby skorzystać ze zwolnienia musisz zgłosić fakt nabycia spadku lub darowizny do urzędu skarbowego. Zgłoszenia tego należy dokonać za pomocą formularza SD-Z2, w ciągu sześciu miesięcy od:
- uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadkulub
- zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariuszalub
- wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.
Uwaga!
W sytuacji, gdy o spadku dowiesz się po upływie sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, nadal możesz skorzystać ze zwolnienia. W takiej sytuacji musisz jednak zgłosić, że nastąpiło nabycie spadku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego (masz na to pół roku) i udowodnić, że dowiedziałeś się się o nim po upływie sześciu miesięcy.
Jeśli w ramach darowizny otrzymałeś pieniądze, musisz przedstawić dokument potwierdzający, że dane środki wpłynęły np. na Twoje konto.
Kiedy nie musisz zgłosić darowizny lub spadku?
Zgłoszenia nie musisz dokonać jeśli:
- wartość łącznej sumy darowizn otrzymanych od tej samej osoby lub spadków po tej samej osobie w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych uprzednio w ostatnim czasie, nie przekracza kwoty 36 120 zł lub
- nabycie spadku lub darowizny nastąpiło na podstawie umowy zawartej w postaci aktu notarialnego lub też w tej formie swoje oświadczenie woli złożyła jedna ze stron.
Jak zapłacić podatek do spadku i darowizny?
Wypowiedź eksperta
Wojciech Piesta, Redaktor
Termin i sposób zapłaty podatku od spadków i darowizn
Podatek musisz zapłacić w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji. Płatności dokonasz w kasie właściwego urzędu skarbowego lub na jego rachunek bankowy.
Aby zapłacić podatek przelewem na rachunek bankowy urzędu skarbowego potrzebujesz dostępu do konta osobistego. Jeśli jeszcze nie posiadasz swojego rachunku bankowego, sprawdź nasz ranking. Znajdziesz tam konta bankowe, które można szybko i wygodnie otworzyć online, a także prowadzić bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów z tego tytułu.
Podatek od darowizny a roczna deklaracja PIT
Zarówno spadek, jak i darowizna podlegają przepisom ustawy o podatku do spadku i darowizn. Tym samym do swojego rocznego rozliczenia podatkowego PIT, nie musisz wpisywać otrzymanych w ten sposób kwot.
W jaki sposób możesz złożyć dokumenty podatkowe?
Dokumenty możesz złożyć elektronicznie lub osobiście we właściwym urzędzie skarbowym.
Warto wiedzieć
- Kwota wolna od podatku dla osób z I grupy podatkowej wynosi 36 120 zł.
- Kwota wolna od podatku dla osób należących do II grupy podatkowej wynosi 27 090 zł.
- Kwota wolna od podatku dla III grupy podatkowej wynosi 5 733 zł.
- Z obowiązku zapłaty podatku od darowizn oraz spadków zwolnione są osoby z tzw. „zerowej grupy podatkowej”, a więc np. małżonek lub dzieci.
- Ze zwolnienia podatkowego w przypadku spadku nie można skorzystać, gdy zgon spadkodawcy nastąpił przed 1 stycznia 2007 r.
Najczęściej zadawane pytania:
Kto jest zwolniony z podatku od spadków i darowizn?
Z obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn zwolnieni są członkowie najbliższej rodziny: małżonek/małżonka, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, pasierbowie;, rodzeństwo, ojczym oraz macocha.
Kiedy nie trzeba płacić podatku od spadków i darowizn?
Za całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn możesz skorzystać jeśli otrzymałeś spadek, darowiznę lub nabyłeś własność rzeczy i inne prawa majątkowe od kogoś z najbliższej rodziny. Podatku nie zapłacisz także wtedy, gdy jego wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku.
Ile podatku płaci się za spadek?
Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, w której znajduje się spadkobierca. Przykładowo, osoby z pierwszej grupy podatkowej zapłacą podatek w wysokości od 3% jeśli wartość spadku nie przekroczyła kwoty 11 833 zł.
Jak uniknąć podatku od spadków i darowizn?
Podatku od spadku i darowizny mogą uniknąć jedynie osoby zaliczane do tzw. „zerowej grypy podatkowej”. Podatku nie trzeba zapłacić także wtedy, gdy wartość darowizny lub spadku nie przekracza kwoty wolnej od podatku.
Jak obliczyć podatek od spadków i darowizn?
W obliczeniu podatku od spadków i darowizn pomocne mogą być kalkulatory online, które po wpisaniu wymaganych wartości, wskażą konkretną kwotę do zapłaty.
