Planując duży zakup, wcale nie musisz dysponować gotówką na jego realizację. Możesz też skorzystać np. z kredytu lub z leasingu. Czym jest i na czym polega leasing? Jak działa i jakie są jego rodzaje? Kiedy można go wykorzystywać i kiedy warto? Sprawdź.
- 1. Leasing – co to jest?
- 2. Leasing – czym się różni od wynajmu i kredytu?
- 2.1. Leasing a wynajem długoterminowy
- 2.2. Leasing a zakup na kredyt
- 3. Jakie są rodzaje leasingu?
- 3.1. Leasing operacyjny a leasing finansowy
- 3.2. Leasing pośredni i bezpośredni
- 3.3. Leasing zwrotny
- 3.4. Leasing konsumencki
- 4. Czym są podmiot i przedmiot umowy leasingu?
- 5. Czy leasing się opłaca? Kiedy warto go rozważyć?
- 6. Leasing samochodu osobowego o wartości powyżej 150 000 zł a koszty uzyskania przychodu
- 7. Warto wiedzieć
Leasing to coraz popularniejsza forma finansowania. Z danych za 2023 r. wynika, że branża leasingowa ciągle się rozwija i ewoluuje. Sektor zanotował w tym roku wzrost w stosunku do roku poprzedniego aż o 16,3%, a całkowita wartość portfela leasingowego wyniosła 203,3 mld zł.
Najczęściej finansowanymi przedmiotami są pojazdy (łącznie 70,9%), a 24,4% umów leasingowych dotyczy natomiast maszyn i innych urządzeń. Ponadto leasing dotyczy nieruchomości (0,7%) oraz innych środków trwałych (3,9%). Prognozy na przyszłość przewidują natomiast jeszcze większy wzrost znaczenia leasingu.
Leasing – co to jest?
Zacznijmy jednak od wyjaśnienia, na czym polega leasing. Co to jest i jak działa? Leasing jest szczegółowo zdefiniowany w Kodeksie cywilnym. Art. 709(1) mówi, że:
Co mówi prawo?
Leasing stanowi zatem umowę cywilnoprawną pomiędzy dwoma stronami, w której leasingodawca zgadza się udostępnić leasingobiorcy dany przedmiot na określony czas w zamian za opłatę, płatną w postaci rat leasingowych.
Umowa leasingowa określa czas jej trwania, wysokość rat leasingowych, sposób i terminy płatności, zasady użytkowania przedmiotu oraz odpowiedzialność za jego stan i utrzymanie. Co ważne, w tym przypadku właścicielem przedmiotu pozostaje leasingodawca. W umowie leasingowej mogą być jednak zawarte zasady wykupu przedmiotu leasingu po jej zakończeniu. W praktyce leasing stanowi więc formę dzierżawy.
Leasing – czym się różni od wynajmu i kredytu?
Leasing jest kojarzony przede wszystkim z pojazdami i to właśnie one w większości są finansowane w ten sposób. Najczęściej korzystają z niego przedsiębiorcy, choć jest dostępny także dla osób prywatnych.
Firmy wybierają leasing z wielu powodów, wśród których do najważniejszych należą:
- brak konieczności inwestowania środków własnych w zakup potrzebnych pojazdów czy sprzętu,
- możliwość wliczenia rat leasingowych i innych wydatków związanych z użytkowaniem przedmiotu do kosztów uzyskania przychodu i zmniejszenia podstawy opodatkowania,
- ułatwienie rozwoju firmy poprzez wyposażenie jej w niezbędne narzędzia.
Czym jednak różni się leasing od wynajmu czy kredytu?
Leasing a wynajem długoterminowy
Na pierwszy rzut oka leasing i wynajem długoterminowy są bardzo podobne. W obu przypadkach przedmiot pozostanie własnością wynajmującego lub leasingodawcy, a leasingobiorca lub najemca płaci za możliwość jego użytkowania określoną cenę.
Zasadnicza różnica polega na tym, że w leasingu wysokość rat musi być co najmniej równa wysokości ceny nabycia przedmiotu przez finansującego. Ostatnia rata jest niewielka (to wykup stanowiący np. 1% wartości pojazdu), a po jej zapłaceniu w klasycznych umowach leasingowych stajesz się właścicielem przedmiotu leasingu. W przypadku najmu wykup albo nie wchodzi w grę, albo wymaga zapłacenia znacznie większych kwot (np. 30-50% wartości przedmiotu).
Ponadto umowy leasingu często są dłuższe. Warto także mieć na uwadze, że jako leasingobiorca to Ty odpowiadasz za wady i usterki przedmiotu. Natomiast w przypadku najmu wszelkie koszty serwisowe zwykle bierze na siebie wynajmujący.
Leasing a zakup na kredyt
Skoro po zakończeniu umowy leasingu możesz wykupić jej przedmiot, to może lepiej jest po prostu wziąć kredyt na jego zakup? W tym przypadku stajesz się od razu właścicielem przedmiotu i możesz nim swobodnie dysponować. Kredyt daje też więcej elastyczności np. w zakresie długości trwania umowy. Jednocześnie podpisanie umowy leasingowej często jest związane ze znacznie mniejszymi formalnościami i prostszymi procedurami.
Ponadto koszty kredytu niejednokrotnie są wyższe (zwłaszcza przy dłuższym okresie spłaty), choć tę kwestię zawsze trzeba porównywać indywidualnie. Kredyt ze zmiennym oprocentowaniem uniemożliwia natomiast przewidzenie jego kosztów w przyszłości, podczas gdy leasing charakteryzuje się stałą, znaną z góry opłatą przez cały okres obowiązywania umowy.
Jakie są rodzaje leasingu?
Na rynku funkcjonują różne rodzaje leasingu w zależności od specyfiki jego przedmiotu, a także potrzeb czy możliwości leasingobiorcy. Jakie są najpopularniejsze z nich?
Leasing operacyjny a leasing finansowy
Dwie główne formy leasingu to leasing operacyjny i leasing finansowy. Czym się różnią?
Leasing operacyjny polega na udostępnieniu przedmiotu leasingobiorcy na określony czas. Po zakończeniu umowy istnieje możliwość jej przedłużenia, wykupu przedmiotu lub zwrócenia go do leasingodawcy. Przedmiot umowy leasingu operacyjnego znajduje się w ewidencji środków trwałych leasingodawcy. Tym samym to on robi odpisy amortyzacyjne.
Jako leasingobiorca musisz natomiast ponieść koszty ubezpieczenia czy napraw i płacić podatki. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, wszystkie koszty leasingu (opłatę wstępną, raty, koszty przeglądów, napraw, paliwa) możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto z punktu widzenia podatku VAT leasing operacyjny traktowany jest jako usługa. Oznacza to, że do każdej raty doliczane jest 23% VAT-u, co jest bardzo korzystnym rozwiązaniem dla płatników VAT.
Leasing finansowy polega na finansowaniu zakupu przedmiotu przez leasingodawcę. Przy korzystaniu z tej formy leasingu płaci się raty leasingowe, a po uiszczeniu ostatniej z nich przedmiot automatycznie przechodzi na własność leasingobiorcy. W tym przypadku przedmiot leasingu trafia do ewidencji środków trwałych korzystającego – a zatem Ty jako leasingobiorca robisz odpisy amortyzacyjne.
Natomiast do kosztów uzyskania przychodu możesz zaliczyć tylko część odsetkową raty leasingowej. Leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towarów i opodatkowany jest taką stawką VAT, jaką objęty jest sam przedmiot leasingu. Podatek VAT płatny jest z góry za cały okres trwania umowy, zwykle w ciągu 7 dni po odbiorze przedmiotu leasingu.
| Leasing operacyjny | Leasing finansowy | |
|---|---|---|
| Co można zaliczyć do kosztów? | Opłata wstępna, raty leasingowe wraz z odsetkami, koszty użytkowania, bez kosztów amortyzacji. | Część odsetkowa raty oraz koszty amortyzacyjne. |
| Czas trwania umowy | Nie mniej niż 40 proc. czasu amortyzacji przedmiotu leasingu | Powyżej 12 miesięcy |
| Podatek VAT | Rozłożony na poszczególne raty leasingowe; wynosi 23% | Płatny z góry; stawka uzależniona od klasyfikacji konkretnego produktu |
| Wykup | Uzależniony od czasu trwania umowy leasingowej oraz stawki amortyzacji | Automatyczny po spłaceniu leasingu |
Częściej wybierany jest leasing operacyjny, który pozwala na użytkowanie przedmiotu leasingu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez konieczności jego zakupu. Oba rozwiązania mają jednak swoje zastosowania i mogą się sprawdzać lepiej w określonych sytuacjach.
Leasing pośredni i bezpośredni
Leasing można podzielić także na pośredni i bezpośredni.
Leasing pośredni jest odmianą leasingu, w której uczestniczą trzy podmioty. Producent lub dystrybutor (zbywca) sprzedaje środek trwały firmie leasingowej, która następnie udostępnia do leasingobiorcy.
Leasing bezpośredni ma natomiast miejsce wtedy, gdy leasingodawca jest jednocześnie producentem lub dystrybutorem. W związku z tym w leasingu bezpośrednim biorą udział tylko dwie strony. Ma on zastosowanie przede wszystkim w przypadku dealerów motoryzacyjnych i producentów maszyn, którzy często oprócz sprzedaży oferują umowy leasingowe.
Leasing zwrotny
Leasing zwrotny (sales and lease back) jest specyficzną formą finansowania stosowaną w celu zwiększenia kapitału obrotowego firmy i natychmiastowego zwiększenia jej płynności finansowej. Dzięki niemu przedsiębiorstwo „uwalnia” kapitał ze składników swojego majątku.
W przypadku leasingu zwrotnego przedsiębiorca sprzedaje firmie leasingowej jeden ze swoich środków trwałych (pojazd, maszynę itp.), a następnie podpisuje umowę leasingową. Dzięki temu nadal korzysta z przedmiotu leasingu w zamian za opłacane co miesiąc raty, ale dostaje określoną sumę pieniędzy z tytułu jego sprzedaży.
Leasing konsumencki
Leasing konsumencki ma miejsce wtedy, gdy umowę z firmą leasingową podpisuje nie przedsiębiorstwo, a osoba fizyczna (konsument). Tego typu oferty najczęściej dotyczą pojazdów (a czasami także np. sprzętu komputerowego lub innych urządzeń o wysokiej wartości) i cieszą się rosnącym zainteresowaniem.
Leasing cechuje się znacznie prostszymi formalnościami niż np. kredyt. Umowy są zazwyczaj krótkie, a po ich zakończeniu nie ma obowiązku wykupu przedmiotu leasingu. W zamian można np. przedłużyć umowę leasingową lub podpisać nową, na inny pojazd.
Leasing samochodu przez osobę prywatną ma jednak również pewne wady. Pojazd pozostaje własnością leasingodawcy, a leasingobiorca korzysta z niego na określonych zasadach (mogą obowiązywać np. limity przejechanych kilometrów, nie ma możliwości customizacji pojazdu, często wymagane jest serwisowanie w ASO).
Uwaga!
Czym są podmiot i przedmiot umowy leasingu?
Przedmiot leasingu to po prostu rzecz, której dotyczy umowa leasingowa – może nim być nowy lub używany środek trwały, ale też wartość niematerialna lub prawna (np. oprogramowanie). Najczęstszymi przedmiotami leasingu są pojazdy, maszyny oraz specjalistyczny sprzęt o znacznej wartości.
Natomiast istnieją trzy podmioty leasingu:
- leasingodawca (finansujący) – jest właścicielem przedmiotu umowy leasingowej i udziela finansowania leasingobiorcy;
- leasingobiorca (korzystający) – podmiot, który bierze dany przedmiot w leasing i korzysta z niego zgodnie z warunkami zawartej umowy, w zamian za ustalone opłaty;
- zbywca – podmiot, który sprzedaje leasingodawcy przedmiot następnie przekazywany leasingobiorcy w leasingu.
W leasingu bezpośrednim biorą udział tylko dwa podmioty leasingu – leasingodawca (który jest jednocześnie producentem lub dystrybutorem danego przedmiotu) i leasingobiorca.
Czy leasing się opłaca? Kiedy warto go rozważyć?
Leasing to bardzo popularny sposób na finansowanie samochodów i innego kosztownego sprzętu – szczególnie wśród przedsiębiorców. Można więc założyć, że ma on pewne istotne zalety. W istocie, jest ich całkiem sporo.
Do najważniejszych zalet tego rozwiązania należą:
- proste formalności – leasing można uzyskać niemal od ręki, bez zdolności kredytowej, przy minimum formalności, także dla nowych firm;
- bardzo dobra dostępność – leasing uzyskasz prowadząc zarówno dużą firmę, jak i jednoosobową działalność gospodarczą; dostępne są też oferty dla osób fizycznych;
- szerokie zastosowanie – wybór pojazdów, jakie można wziąć w leasing, jest bardzo szeroki; z tej formy finansowania można także coraz częściej korzystać przy różnego rodzaju sprzęcie, oprogramowaniu i wielu innych rzeczach;
- korzyści podatkowe – możliwość wliczenia każdej raty leasingowej w koszt uzyskania przychodu pozwala obniżyć należny podatek; dodatkowo płatnicy VAT mają możliwość odliczenia podatku VAT;
- możliwość skorzystania z dodatkowych usług po preferencyjnych stawkach – w ramach leasingu możesz np. uzyskać tańsze ubezpieczenie lub skorzystać z usługi wymiany i przechowywania opon;
- elastyczność po zakończeniu umowy leasingowej – w leasingu operacyjnym zazwyczaj leasingobiorca ma dowolność w zakresie wykupu lub zwrócenia leasingobiorcy przedmiotu leasingu; często może też przedłużyć umowę lub podpisać nową.
Spróbuj tego
Leasing niewątpliwie ma jednak również wady, wśród których najczęściej wymieniane są:
- przedmiot leasingu zaliczany jest do składników majątkowych leasingodawcy – a zatem to on dokonuje odpisów amortyzacyjnych (z wyjątkiem leasingu finansowego, gdzie odpisy amortyzacyjne mogą być realizowane przez leasingobiorcę);
- brak samodzielności w decydowaniu o użytkowaniu i serwisowaniu przedmiotu leasingu – umowa leasingu operacyjnego dla samochodu zwykle zawiera np. ograniczenia dotyczące serwisowania pojazdu, pokonywanych kilometrów;
- konieczność zapłaty podatku od pełnej wartości przedmiotu przy jego wykupie lub późniejszej sprzedaży – zmiany wprowadzone w ramach Polskiego Ładu sprawiły, że leasingobiorcy w wielu sytuacjach związanych z wykupem i późniejszą odsprzedażą przedmiotu umowy leasingu muszą zapłacić wyższy podatek.
Czy natomiast leasing opłaca się pod względem czysto finansowym? W wielu przypadkach tak. Przedsiębiorcy, którzy mogą zaliczyć raty leasingowe do kosztów uzyskania przychodów i skorzystać z odliczenia podatku VAT, zwykle dużo zyskują na tej formie finansowania.
W przypadku osób prywatnych korzyści jest mniej, ale zalety tego rozwiązania sprawiają, że zainteresowanie nim jest coraz szersze. Każdy powinien jednak rozważyć zasadność skorzystania z leasingu samodzielnie. Jego opłacalność w znacznej mierze zależy bowiem od indywidualnych czynników.
Leasing samochodu osobowego o wartości powyżej 150 000 zł a koszty uzyskania przychodu
Leasing samochodowy cały czas pozostaje korzystny pod wieloma względami, ale zmiany w prawie, jakich dokonano w ostatnich latach, sprawiają, że poniekąd stał się on nieco mniej atrakcyjny. Warto zwrócić uwagę m.in. na to, że od stycznia 2019 r. możliwe jest ujęcie w kosztach uzyskania przychodów wydatków związanych ze spłatą rat leasingowych samochodu osobowego jedynie do wysokości 150 000 zł.
Ograniczenie to odnosi się jedynie do części kapitałowej raty (która dotyczy spłaty wartości początkowej samochodu wraz z nieodliczonym podatkiem VAT). Część odsetkowa może być w całości zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
Przykład
Uwaga: w przypadku leasingu samochodu elektrycznego limit jest wyższy i wynosi 225 000 zł.
Źródła:
- https://www.leasing.org.pl/uploads/1-wyniki-branzy-leasingowej-w-2023-roku-prezentacja-z-konferencji-07-02-2024.pdf
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996
Warto wiedzieć
- Leasing jest umową cywilnoprawną zawieraną pomiędzy leasingodawcą (finansującym) a leasingobiorcą (korzystającym). Może dotyczyć dowolnych środków trwałych, ale też wartości niematerialnej lub prawnej.
- Zasady udzielania leasingu i obowiązki obu stron reguluje Kodeks cywilny.
- Istnieje kilka rodzajów leasingu, a najważniejszy jest podział na leasing operacyjny i leasing finansowy.
- W przypadku leasingu operacyjnego przedsiębiorca nie włącza przedmiotu do środków trwałych swojej firmy i nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Może za to uwzględnić całość poniesionych kosztów jako koszty uzyskania przychodu.
- W przypadku leasingu finansowego przedmiot leasingu jest wliczany do środków trwałych i to przedsiębiorca dokonuje odpisów amortyzacyjnych. W kosztach uzyskania przychodu można jednak uwzględnić tylko część odsetkową raty leasingowej i koszty amortyzacyjne.
- Leasing ma wiele zalet i może być bardzo opłacalny, szczególnie dla przedsiębiorców. Każdy przypadek należy jednak rozpatrywać indywidualnie.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy leasing jest tylko dla firm?
Niegdyś w Polsce leasing był dostępny tylko dla przedsiębiorców. Od 2011 r. funkcjonuje jednak także dla osób prywatnych (leasing konsumencki). Na rynku znajdują się przede wszystkim oferty finansowania samochodów, ale też np. kosztownego sprzętu.
Jaki może być przedmiot leasingu? Co można wziąć w leasing?
Leasing samochodu to najpopularniejsze rozwiązanie. Aż 70% wszystkich umów leasingowych dotyczy właśnie pojazdów. Przedmiotem leasingu mogą być jednak również maszyny, różnego rodzaju sprzęt, meble, oprogramowanie czy nawet nieruchomości. Rynek leasingu się rozwija, a oferta ewoluuje zgodnie z potrzebami leasingobiorców.
Czy możliwe jest rozwiązanie umowy leasingowej przed czasem?
Umowy leasingu podpisuje się na określony czas. Ich wcześniejsze zakończenie jest możliwe, jeśli dokonasz wcześniejszej spłaty leasingu. Leasingobiorca musi w takim przypadku uregulować wszystkie pozostałe do końca umowy raty, a także ewentualne zaległości wobec leasingodawcy. Najpierw trzeba jednak złożyć wniosek do finansującego o wydanie zgody na taką operację.
