Zajęcie konta bankowego przez komornika to forma dochodzenia roszczeń w ramach postępowania egzekucyjnego. Blokada wspólnego rachunku bankowego, w związku z zajęciem komorniczym, powoduje wiele problemów i realnie utrudnia życie. Sprawdź, czym jest egzekucja komornicza, jakie konta może zająć komornik i jak zachować się w takiej sytuacji.
- 1. Czym jest egzekucja komornicza?
- 2. Czym jest zajęcie komornicze?
- 3. Czy komornik może zająć konto bankowe, które nie należy do dłużnika?
- 4. Czy komornik może zająć wspólne konto bankowe (konto wspólne)?
- 5. Czy komornik może zająć konto rodzinne?
- 6. Czy komornik może zająć konto członka rodziny?
- 7. Czy komornik może zająć rzeczy nienależące do dłużnika?
- 8. Czy komornik może zająć rzeczy, które są współwłasnością dłużnika?
- 9. Czy komornik może zająć konto dziecka osoby zadłużonej?
- 10. Co zrobić w sytuacji, gdy komornik niesłusznie zajmie konto bankowe?
- 11. Jak złożyć skargę na czynności komornika?
- 12. Warto wiedzieć
Wiele osób z problemami finansowymi zastanawia się, czy komornik sądowy może zająć konto bankowe ich żony, męża, ojca lub dziecka z powodu przeterminowanego zadłużenia. Warto zatem wiedzieć co zrobić, kiedy komornik zajmie konto bankowe, którego jesteś współwłaścicielem. Musisz być również zorientowany w swoich prawach, które przysługują Ci w takiej sytuacji. Pamiętaj, że komornik może zająć konto członka rodziny tylko w ściśle określonych sytuacjach.
Czym jest egzekucja komornicza?
Egzekucja komornicza to nic innego jak praktyczne zastosowanie środków przymusu, które są wprost określone w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568) – zw. dalej: „k.p.c.”.
Celem egzekucji komorniczej jest spełnienie świadczenia przysługującego wierzycielowi w stosunku do dłużnika. W praktyce obejmuje to zajęcie ruchomego i nieruchomego majątku dłużnika na poczet zaciągniętych przez niego zobowiązań względem wierzyciela.
Egzekucja komornicza to też ostatni etap windykacji danego dłużnika. Egzekucja komornicza prowadzona jest przez komornika sądowego, który jest funkcjonariuszem publicznym. Zgodnie bowiem z art. 758 k.p.c. – sprawy egzekucyjne należą do właściwości sądów rejonowych i działających przy tych sądach komorników. Czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów – tak art. 759 § 1 k.p.c.
Czym jest zajęcie komornicze?
Zajęcie egzekucyjne (zajęcie komornicze) to najprościej tłumacząc blokada środków pieniężnych na Twoim koncie bankowym, którą nakłada organ egzekucyjny (np. komornik sądowy, urząd skarbowy, zakład ubezpieczeń społecznych, urząd miasta, izba celna) z powodu niespłaconych zobowiązań. Z oczywistych względów przedmiotowy poradnik odnosi się do kwestii zajęcia komorniczego, które jest dokonywane właśnie przez komornika sądowego w odniesieniu do rachunku bankowego – również tego, który nie stanowi wyłącznej własności dłużnika.
Czy komornik może zająć konto bankowe, które nie należy do dłużnika?
Komornik sądowy nie może zająć konta bankowego, które nie należy do dłużnika. Oznacza to, że wszystkie konta bankowe, w których dłużnik nie jest współwłaścicielem nie zostaną zajęte przez komornika sądowego.
Komornik sądowy nie może również zająć konta bankowego, do którego dłużnik jest tylko pełnomocnikiem, gdyż egzekucja komornicza może być przeprowadzona wyłącznie na aktywach (składnikach majątku) należących do dłużnika. Pełnomocnictwo do konta bankowego w tym zakresie nie wpływa na możliwość podjęcia działań egzekucyjnych.
Czy komornik może zająć wspólne konto bankowe (konto wspólne)?
Jeżeli dłużnik jest współwłaścicielem takiego konta bankowego, wówczas tak – komornik sądowy może zająć wspólne konto bankowe. Okoliczność ta w praktyce występuje bardzo często i jest to działanie w pełni legalne ze strony urzędnika.
Praktyczna wskazówka!
Warto mieć odrębne rachunku bankowe, szczególnie, gdy bliska nam osoba ma realne problemy finansowe (dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy jest już ona dłużnikiem, na którego komornik sądowy posiada tytuł wykonawczy).
Czy komornik może zająć konto rodzinne?
Rachunek rodzinny jest rachunkiem zwolnionym od egzekucji. Oznacza to, że komornik sądowy nie może dokonać jego zajęcia, zatem środki znajdujące się na tym rachunku są całkowicie zabezpieczone przed egzekucją.
Praktyczna wskazówka!
Jeśli zatem chcesz mieć gwarancję, że komornik sądowy nie zajmie wpływających na Twój rachunek bankowy świadczeń, które nie podlegają zajęciu – powinieneś rozważyć opcję otwarcia w banku lub w SKOK-u (Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa) rachunku rodzinnego.
Czy komornik może zająć konto członka rodziny?
Istotną okolicznością jest ustalenie, czy dłużnik jest współwłaścicielem konta bankowego. W takiej sytuacji komornik bankowy ma bowiem pełne prawo do tego, aby zająć rachunek. W przypadku wspólnoty majątkowej takie działanie ze strony komornika sądowego jest pewne i w praktyce występuje bardzo często.
Gdy dotyczy to rachunków wspólnych, komornik sądowy zgodnie z prawem może zająć środki z takiego konta bankowego w ramach egzekucji długu. To samo dotyczy egzekucji komorniczej z rachunku dziecka dłużnika, jeżeli dłużnik jest współwłaścicielem takiego konta bankowego.
Praktyczna wskazówka!
Jeżeli dłużnik ma spore problemy finansowe, zasadnym jest, aby miał on ograniczony dostęp (rozumiany jako współwłasność) do rachunków bankowych. Wówczas okoliczność egzekucji komorniczej nie rozciągnie się na inne osoby, które są np. osobami bliskimi dłużnika.
Czy komornik może zająć rzeczy nienależące do dłużnika?
Komornik sądowy ma prawo zająć rzeczy nienależące do dłużnika, jeśli tylko ten nimi włada lub gdy zdaniem komornika sądowego nimi dysponuje. Z praktycznego punktu widzenia – komornik sądowy nie bada, czy dana ruchomość (rzecz, przedmiot), w której władaniu jest dłużnik, jest jego własnością. Dla komornika, co wyraźnie wynika z przepisów, znaczenie ma samo znajdowanie się ruchomości we władaniu dłużnika.
Oczywiście taka czynność może zostać zanegowana – jednakże jest to co do zasady trudna i długa droga. Ostatecznie taka rzecz wróci do prawowitego właściciela, choć może to zająć bardzo długi czas.
Wskazówka praktyczna!
Jeżeli jesteś właścicielem przedmiotów, które zajął komornik sądowy, możesz dochodzić swoich praw. Aby odzyskać zajęte przedmioty lub rzeczy, powinieneś skierować się do komornika sądowego ze stosowym wnioskiem i należycie uzasadnić swój tytuł prawny do przedmiotu lub rzeczy.
Czy komornik może zająć rzeczy, które są współwłasnością dłużnika?
Zgodnie z art. 846 § 1-2 k.p.c. – egzekucja z ułamkowej części rzeczy ruchomej będącej wspólną własnością kilku osób odbywa się w sposób przewidziany dla egzekucji z ruchomości, z zastrzeżeniem, że sprzedaży podlega tylko udział dłużnika. Innym współwłaścicielom przysługuje łącznie prawo żądania, aby cała rzecz została sprzedana.
Oznacza to, że w toku egzekucji komornik sądowy ma prawo zająć przedmiot będący przedmiotem współwłasności, a następnie go spieniężyć (np. podczas licytacji komorniczej). Co ważne, sprzedaży podlega wyłącznie udział dłużnika. Zatem potencjalny nabywca kupuje jedynie określoną część danego przedmiotu. Reszta udziałów pozostaje przy współwłaścicielu, który nie jest dłużnikiem (w praktyce jest to część pieniędzy, która należna jest dla niezadłużonego współwłaściciela).
Czy komornik może zająć konto dziecka osoby zadłużonej?
Egzekucja komornicza może dotyczyć wyłącznie majątku osoby, która jest dłużnikiem, a nie jej dzieci. Zatem komornik sądowy nie może zająć konta bankowego dziecka osoby zadłużonej, jeśli dług nie jest tego dziecka. Każdy odpowiada jedynie za własne zobowiązania finansowe. Konta dzieci są chronione przed egzekucją komorniczą. Zatem w tym zakresie dziecko nie jest odpowiedzialne za długi swoich rodziców.
Uwaga!
Co zrobić w sytuacji, gdy komornik niesłusznie zajmie konto bankowe?
W momencie gdy dowiesz się o tym, że Twoje konto bankowe zostało zajęte przez komornika, jak najszybciej podejmij następujące działania:
- Jak najszybciej skontaktuj się z bankiem, który prowadzi Twój rachunek bankowy, który został zajęty przez komornika;
- Ustal z pracownikiem banku dane komornika, który dokonał zajęcia (dotyczy to jego imienia i nazwiska, adresu);
- Ustal sygnaturę akt komorniczych;
- Skontaktuj się z komornikiem i umów na spotkanie celem wyjaśnienia sprawy (zalecam, abyś wcześniej skontaktował się telefonicznie i umówił z komornikiem – często zdarza się, że komornika może nie być w danym momencie w kancelarii komorniczej);
- Spokojnie, grzecznie i merytorycznie prowadź rozmowę z komornikiem w celu sprawnego wyjaśnienia pomyłki w zajęciu komorniczym (jeżeli to możliwe zabierz ze sobą dowody i inne dokumenty, które będą potwierdzać Twoje racje i stanowisko).
Jeżeli podczas rozmowy nie uda Ci się rozwiązać swojego problemu, wówczas możesz złożyć skargę na czynności komornika.
Jak złożyć skargę na czynności komornika?
Skarga na czynności komornika jest możliwa i w praktyce występuje stosunkowo często. Zgodnie z art. 767 § 1 k.p.c. – na czynności komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Skargę rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika.
Skargę może złożyć strona lub inna osoba, której prawa zostały przez czynności lub zaniechanie komornika naruszone bądź zagrożone. Skarga na czynność komornika powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak również wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem.
Pamiętaj, że skargę na czynności komornika możesz wnieść na urzędowym formularzu. Z praktycznego punktu widzenia – skargę na czynność komornika wnieś w formie pisemnej i możliwie szybko podejmij stosowne działania prawne.
Dodatkowo w myśl art. 767 § 4-6 k.p.c.:
- skargę wnosi się w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona. W innych przypadkach – od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia – od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności. Skargę na zaniechanie przez komornika dokonania czynności wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w którym skarżący dowiedział się, że czynność miała być dokonana;
- skargę wnosi się do komornika, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. Komornik w terminie trzech dni od dnia otrzymania skargi sporządza uzasadnienie zaskarżonej czynności, o ile nie zostało ono sporządzone wcześniej, albo przyczyn jej zaniechania i przekazuje je wraz ze skargą i aktami sprawy do właściwego sądu, chyba że skargę w całości uwzględnia. O uwzględnieniu skargi komornik zawiadamia skarżącego oraz zainteresowanych, których uwzględnienie skargi dotyczy;
- w przypadku stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez komornika, sąd uwzględniając skargę, stosownie do okoliczności, może go obciążyć kosztami postępowania wywołanego skargą. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi.
Wiesz już, że zajęcie konta bankowego osoby zadłużonej przez komornika jest możliwe. Zadbaj o niezbędną wiedzię w tym temacie, aby nie uniknąc kłopotów i nie dać się zaskoczyć.
Warto wiedzieć
- Przedmioty będące własnością i współwłasnością dłużnika podlegają egzekucji komorniczej.
- Zajęcie komornicze na rachunku bankowym oznacza blokadę konta. W rezultacie nie możesz swobodnie korzystać ze wszystkich pieniędzy zgromadzonych na koncie.
- Komornik sądowy nie może zająć konta bankowego, które nie należy do dłużnika lub którego dłużnik nie jest współwłaścicielem.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy komornik sądowy może zająć konto dziecka, które przekroczyło 13 rok życia?
Dziecko może założyć konto bankowe, ale za zgodą rodzica bądź opiekuna prawnego, co reguluje wprost art. 18 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), gdyż dziecko od 13 roku życia nabywa ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Wszystko zależy od tego czy dłużnik jest współwłaścicielem takiego rachunku bankowego. Jeżeli dłużnik jest współwłaścicielem takiego konta bankowego, wówczas możliwa jest egzekucja z takiego rachunku.
Czy komornik może zabrać rzeczy, które są w mieszkaniu dłużnika, a które nie są własnością dłużnika?
Tak. Jest to bardzo problematyczna dla właścicieli sytuacja. Zgodnie z prawem komornik nie może zlicytować przedmiotów, które nie są własnością dłużnika, jednakże może je zabrać i właścicielowi rzeczy pozostaje walka o cofnięcie takiej czynności.
Czy rachunek wspólny podlega egzekucji komorniczej?
Tak. Rachunek wspólny podlega egzekucji komorniczej. Jeżeli dłużnik jest współwłaścicielem rachunku bankowego, wówczas egzekucja komornicza względem takiego rachunku jest legalna i możliwa również z praktycznego punktu widzenia.
Źródła
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568)
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061)