Poszukując kredytu lub pożyczki wysokość kosztów będzie najczęściej jednym z kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty. Obok prowizji to właśnie oprocentowanie nominalne będzie mieć największy wpływ wysokość kosztów związanych z zaciągnięciem zobowiązania. Sprawdź czym jest i jak obliczyć oprocentowanie nominalne kredytu.
- Co to jest oprocentowanie nominalne?
- Jakie są rodzaje oprocentowania?
- Jakie czynniki mają wpływ na wysokość oprocentowania nominalnego?
- Jak obliczyć wysokość oprocentowania nominalnego w skali roku?
- Ile wynosi oprocentowanie nominalne?
- Ile wynosi minimalne oprocentowanie nominalne?
- Ile wynosi maksymalne oprocentowanie nominalne?
- Ile wynosi oprocentowanie nominalne kredytów?
- Ile wynosi oprocentowanie nominalne depozytów?
- Jaki wpływ ma oprocentowanie nominalne na wysokość RRSO?
- Warto wiedzieć
Podwyżki stóp procentowych to informacja, która niepokoi kredytobiorców, bo wiąże się z podwyższeniem raty spłacanego już zobowiązania z oprocentowaniem zmiennym. Decyzje w zakresie wysokości stóp procentowych wpływają również na aktualnie przygotowywane oferty kredytowe w tym wysokość oprocentowania. Co jeszcze wpływa na koszty kredytu? Czy banki mogą dowolnie określić wysokość oprocentowania? Jak obliczyć wysokość odsetek od kredytu? Wyjaśniamy.
Co to jest oprocentowanie nominalne?
Oprocentowanie nominalne to informacja, którą można znaleźć na stronie każdego banku poszukując oferty kredytów, pożyczek lub depozytów. Oznacza wartość wyrażoną procentowo, określoną w skali roku, według której wyliczana jest wysokość odsetek:
- od kredytu, które musi zapłacić kredytobiorca – liczone od pożyczonego kapitału,
- od depozytu, kiedy bank zapłaci klientowi – liczone od wartości zdeponowanych środków.
Jakie są rodzaje oprocentowania?
Najczęściej spotykane rodzaje oprocentowania to:
- Oprocentowanie stałe – w praktyce oznacza, że wysokość oprocentowania przez cały okres umowy lub czasowo (np. dla kredytów hipotecznych z oprocentowaniem okresowo stałym – od 5 do 10 lat) pozostanie na stałym poziomie bez względu na zmiany stopy bazowej (WIBOR, WIRON).
- Oprocentowanie zmienne – wysokość oprocentowania w trakcie obowiązywania umowy może ulec zmianie, co wiąże się z podniesieniem lub obniżeniem raty zobowiązania w związku z wahaniami wysokości stopy bazowej (WIBOR, WIRON).
- Oprocentowanie efektywne – uwzględnia (prawie) wszystkie koszty kredytu, oprócz m.in. tych naliczanych w przypadku opóźnienia spłaty zobowiązania czy kosztów notarialnych ustanowienia hipoteki na nieruchomości itp.
- Oprocentowanie realne – uwzględnia inflację czyli mniejszą wartość pieniądza w czasie.
- Oprocentowanie nominalne – podawane przez bank w ofercie kredytu lub depozytu.
Jakie czynniki mają wpływ na wysokość oprocentowania nominalnego?
Na wysokość oprocentowania kredytów podanego w ofercie banku wpływ mają dwa czynniki:
- stopa bazowa – dla kredytu udzielanego w złotówkach będzie to WIBOR, a od 2023 r. również WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight), który ma zastąpić WIBOR z końcem 2024 r. ,
- marża banku – która w praktyce oznacza zysk banku.
O ile występując z wnioskiem o kredyt na wysokość stopy bazowej nie mamy żadnego wpływu, o tyle marża podlega negocjacji. Na siłę negocjacyjną wnioskodawcy mogą mieć wpływ różne czynniki. Zarówno dobra zdolność kredytowa, jak i wysoki wkład własny przy kredycie hipotecznym to elementy, które przemawiają na naszą korzyść w negocjacjach z bankiem.
Wysokość oprocentowania a właściwie obniżenie marży banku można czasem uzyskać również dzięki korzystaniu z dodatkowych produktów bankowych: karty kredytowej, otwarcia konta osobistego czy ubezpieczenia spłaty kredytu.
Jak obliczyć wysokość oprocentowania nominalnego w skali roku?
W ofertach bankowych znajdziemy informację ile wynosi oprocentowanie nominalne w skali roku, nie ma potrzeby wykonywania w tym zakresie samodzielnych obliczeń. Właściwe to, co będzie dla nas interesujące, to wysokość odsetek, które trzeba z tego tytułu zapłacić.
Obliczenia wysokości odsetek będą uwzględniać okres spłaty zobowiązania i kwotę.
Przykład:
Dla kredytu gotówkowego w wysokości 8.000 zł, który zgodnie z harmonogramem ma zostać spłacony w okresie 9 miesięcy i z oprocentowaniem na poziomie 13% w skali roku odsetki wyniosą:
- 8.000 zł x 13% = 1.040 zł w skali roku
- 1.040 zł / 12 miesięcy = 86,66 zł miesięcznie
- 86,66 zł x 9 miesięcy = 780 zł w przypadku terminowej spłaty za okres 9 miesięcy
W przepisach określona jest maksymalna wysokość odsetek wynikających ze zobowiązań kredytowych. Bank może natomiast konstruować swoją ofertę z wykorzystaniem górnej granicy oprocentowania nominalnego, jak i poniżej tej wartości.
Ile wynosi oprocentowanie nominalne?
Wysokość kosztów ponoszonych przez kredytobiorcę zależy od oferty banku, na którą wpływ ma:
wewnętrzna polityka kredytowa, wysokość stóp procentowych, konkurencyjne oferty oraz oczywiście przepisy, które wskazują ich maksymalną wysokość.
Ile wynosi minimalne oprocentowanie nominalne?
Wysokość aktualnego na dany dzień najniższego oprocentowania nominalnego kredytu, można ustalić porównując oferty bankowe. Przepisy nie dają nam odpowiedzi na pytanie ile powinno wynosić minimalne oprocentowanie kredytu (ograniczają się do wyznaczenia górnej granicy oprocentowania nominalnego). Zależy ono przede wszystkim od polityki prowadzonej w tym zakresie przez bank.
Niskie oprocentowanie nominalne nie zawsze musi oznaczać niski łączny koszt kredytu, bo ten zależy od dodatkowych opłat, prowizji i warunków kredytowania oferowanych przez bank. Dlatego nawet jeśli oprocentowanie nominalne kredytu jest niskie zawsze warto sprawdzić dodatkowe opłaty w szczegółach oferty.
Ile wynosi maksymalne oprocentowanie nominalne?
Wysokość oprocentowania czyli w praktyce odpowiedź na pytanie jaką kwotę odsetek zapłacimy od pożyczonego kapitału, została ograniczona maksymalną wartością określoną w przepisach.
Dbając o interes słabszej strony umowy, jaką jest osoba fizyczna w kontaktach z bankiem czy firmą pożyczkową, ustawodawca zdecydował się na określenie górnej granicy wysokości odsetek. Regulacje w tym zakresie znajdziemy w kodeksie cywilnym.
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego maksymalna wysokość odsetek w stosunku rocznym nie może przekroczyć dwukrotności wysokości odsetek ustawowych.
Odsetki ustawowe natomiast to suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego (NBP) i 3,5 punktów procentowych.
Zatem dla określenia maksymalnego oprocentowanie możemy wykorzystać następujący wzór:
Wysokość odsetek maksymalnych = 2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5%)
Jedną ze zmiennych wzoru jest stopa referencyjna NBP, dlatego wysokość maksymalnych odsetek będzie się zmieniać wraz ze zmianą stóp procentowych.
Na dzień 16.01.2023 r. stopa referencyjna wynosi 6,75%, a więc zgodnie zgodnie z podanym wcześniej wzorem wysokość maksymalnych odsetek wyniesienie:
2 x (6,75% + 3,5%) = 20,5%
Ile wynosi oprocentowanie nominalne kredytów?
Informację o kosztach kredytów skierowanych do konsumentów znajdziemy w ofercie banku. Dotyczy to zarówno oprocentowania nominalnego, prowizji, jak i innych opłat związanych z zaciągnięciem zobowiązania, które stosuje instytucja finansowa. W każdym przypadku wysokość kosztów nie może być wyższa niż ta określona w przepisach.
Ile wynosi oprocentowanie nominalne depozytów?
Depozyt oznacza ulokowanie określonej kwoty pieniędzy w banku na określony czas. Z depozytem mamy do czynienia zarówno w przypadku lokaty, jak i konta oszczędnościowego, gdzie w zamian za pozostawienie na określonych dla danego produktu bankowego zasadach, bank wypłaci nam odsetki.
Oprocentowanie depozytów może być różne dla konkretnego rodzaju produktu. Dla przykładu oprocentowanie nominalne lokaty będzie zwykle wyższe niż rachunku oszczędnościowego. Jego wysokość zależy w dużej mierze od potrzeb pozyskania przez bank kapitału zewnętrznego, otoczenia konkurencyjnego czyli ofert innych banków, a także wysokości stóp procentowych. Ich wzrost sprzyja oszczędzaniu i z reguły oznacza podwyższenie oprocentowania depozytów.
Dodatkowo warto pamiętać, że na nasz ostateczny zysk z depozytu ma wpływ podatek od zysków kapitałowych zwany też podatkiem Belki, który wynosi 19%.
Jaki wpływ ma oprocentowanie nominalne na wysokość RRSO?
Odsetki nominalne i RRSO czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania to dwa różne wskaźniki, których nie można porównywać wprost. Co więcej to wysokość oprocentowania jest jednym z elementów, które mają wpływ na RRSO, a nie odwrotnie.
Wskaźnik ten mówi nam bowiem o tym, jaki jest całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta i jest wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. W praktyce RRSO uwzględnia więc prawie wszystkie koszty pożyczki czy kredytu.
Przykład:
Analizując ofertę kredytu gotówkowego banku skierowaną do konsumentów możemy uzyskać takie informacje:
- Kwota: 15.000 zł
- Okres spłaty: 72 miesiące
Pierwsze dwa elementy to nasz indywidualny wybór. Kolejne wskazują już koszty i związane są z propozycją banku:
- RRSO: 21,82%
- Oprocentowanie nominalne: 13,99%
- Prowizja: 15,99%
Zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe mają obowiązek podawania informacji zarówno o wysokości RRSO, jak i poszczególnych kosztów w przypadku ofert kredytowych kierowanych do konsumentów. Podawanie takiej informacji wymuszają na instytucjach finansowych przepisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim i ustawy z 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu i agentami.
Dokładne wyliczenia wysokości kosztów pożyczki czy kredytu dla konkretnej kwoty i okresu spłaty zobowiązania można sprawdzić za pomocą przykładu reprezentatywnego, który również musi być przed kredytodawcę podany.
Niższe RRSO oferty nie zawsze jednak oznacza bardziej atrakcyjną ofertę kredytową. Dla rzetelnego porównania ofert w oparciu o ten wskaźnik trzeba wziąć pod uwagę w każdym przypadku taki sam okres kredytowania i kwotę.
Źródła:
- https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm
Warto wiedzieć
- Oprocentowanie nominalne to obok prowizji najważniejszy koszt kredytu gotówkowego, hipotecznego czy pożyczki.
- Górna wysokość odsetek nie może przekroczyć dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5%.
- Oprocentowanie składa się z dwóch elementów: stopy referencyjnej i marży banku.
- Wysokość marży banku to element oprocentowania, który można negocjować.
- Oprocentowanie nominalne kredytu jest jednym z elementów, który ma wpływ na wysokość RRSO.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Jak obliczyć oprocentowanie nominalne?
Wysokość oprocentowania nominalnego to wartość, którą można sprawdzić dla każdej oferty kredytu czy pożyczki adresowanej do konsumentów. Natomiast jeśli chcemy poznać ile odsetek zapłacimy, należy uwzględnić zarówno wysokość pożyczonej kwoty, jak i okres spłaty. Oprocentowanie nominalne podawane jest w skali roku. Zatem uzyskaną kwotę odsetek obliczoną jako procent pożyczanej kwoty należy podzielić przez 12 miesięcy i pomnożyć przez liczbę miesięcy do spłaty.
Czym się różni oprocentowanie nominalne od rzeczywistego?
Oprocentowanie rzeczywiste w odróżnieniu od nominalnego uwzględnia (prawie) wszystkie koszty, które musi ponieść kredytobiorca korzystający z pieniędzy pożyczonych od banku. Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim wartość wskaźnika RRSO uwzględnia zarówno wysokość odsetek, prowizje i inne opłaty.
Z czego wynika różnica między oprocentowaniem nominalnym a RRSO?
Oprocentowanie nominalne to jeden z kosztów kredytu czy pożyczki branych pod uwagę przy wyliczeniu RRSO. Roczna rzeczywista stopa oprocentowania daje nam informację o prawie wszystkich kosztach zobowiązania w stosunku rocznym (pod uwagę nie są brane np. koszty notarialne związane z zawarciem umowy u notariusza). Zatem nie da się porównać obu elementów wprost, choć zarówno oprocentowanie nominalne, jak i RRSO przydadzą się do porównania ofert kredytowych dostępnych na rynku.
Jak oprocentowanie nominalne przekłada się na koszt kredytu?
Oprocentowanie nominalne wpływa na ostateczną wysokość kosztów kredytu jako jeden ze składników kosztowych. Do pełnej odpowiedzi na pytanie ile zapłacimy za pożyczony kapitał trzeba uwzględnić również inne koszty i opłaty np. prowizję pobieraną przez bank z tytułu udzielenia finansowania czy wysokość składki za ubezpieczenie spłaty kredytu.
Ile obecnie wynosi oprocentowanie kredytu?
Oprocentowanie nominalne kredytu zależy od oferty banku. Jednak maksymalną granicę oprocentowania wyznaczają przepisy. Zgodnie z kodeksem cywilnym oprocentowanie nie może być wyższe niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5% czyli na dzień 16.01.2023 r. nie więcej niż 20,5% w skali roku.
