Oprocentowanie kredytów czy lokat o zmiennej stopie procentowej zależy od bardzo wielu czynników. Ogólne ramy wyznacza Rady Polityki Pieniężnej decydując o wysokości stóp procentowych, a także „cena” pieniądza na rynku międzybankowym. Wpływ ten odzwierciedlają tajemniczo brzmiące skróty takie jak np. WIBOR.
- WIBOR – co to za wskaźnik?
- Jak wyliczany jest WIBOR?
- Co oznacza WIBOR 1M?
- Czym jest WIBOR 3M?
- Co oznacza WIBOR 6M?
- Czym jest WIBOR 12M?
- Ile wynosi aktualny WIBOR?
- Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu hipotecznego?
- Który WIBOR jest lepszy przy kredycie?
- Jak obliczyć odsetki według stawki WIBOR?
- WIBOR a inflacja – co trzeba wiedzieć?
- WIBOR a stopa depozytowa i stopa lombardowa
- Gdzie sprawdzać aktualny WIBOR?
- WIBID – co to takiego?
- WIBOR a LIBOR i EURIBOR – co warto wiedzieć?
- Warto wiedzieć:
Z pojęciem WIBOR spotka się każda osoba wnioskująca np. o kredyt hipoteczny. Warto więc poświęcić trochę czasu, aby dokładnie zrozumieć co kryje się pod tym słowem i jak wpływa ono na koszty naszego zobowiązania.
WIBOR – co to za wskaźnik?
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) to referencyjna wysokość oprocentowania kredytów i depozytów na rynku międzybankowym w Warszawie, czyli na polskim rynku międzybankowym. Określany jest na 1 dzień, 1 tydzień, 1, 3, 6 miesięcy lub 1 rok według mechanizmów podobnych do wskaźników stosowanych dla strefy euro w Londynie. W najprostszym rozumieniu WIBOR jest stopą procentową po jakiej banki udzielają sobie pożyczek. Stawka ustala jest każdego dnia roboczego o godzinie 11:00, a proces jej wyznaczania nazywany jest fixingiem.
Jak wyliczany jest WIBOR?
W ustaleniu stawki WIBOR zwykle bierze udział ok. 10 największych pod względem aktywów banków w Polsce. Oprócz tych instytucji obecny jest także organizator, czyli Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska oraz tzw. agent kalkulacyjny, czyli firma która podaje do powszechnej wiadomości informacje o aktualnych stawkach WIBOR.
Instytucje biorące udział w ustaleniu stawki WIBOR deklarują wysokość stóp procentowych, na podstawie których są skłonne udzielić kredytu innemu bankowi. Jest to wspomniany już wcześniej tzw. fixing.
Następnie, agent kalkulacyjny odrzuca dwie najwyższe i dwie najniższe propozycje oraz na podstawie pozostałych wartości oblicza średnia arytmetyczną, która staje się obowiązującą stawką WIBOR.
- Jeśli w ustalaniu stawki WIBOR brało udział mniej banków (np. 8-9 instytucji), agent kalkulacyjny odrzuci wyłącznie po jednej skrajnej propozycji.
- Jeżeli jednak banków będzie mniej niż 8, żadna ze skrajnych wartości nie będzie odrzucana, a WIBOR zostanie obliczony przy uwzględnieniu wszystkich podanych propozycji.
Wartości podane przez banki muszą zmieścić się w przedziale pomiędzy aktualną stopą depozytową a wysokością stopy lombardowej.
WIBOR ustala się dla kilku okresów, stąd też możemy spotkać się z takimi pojęciami jak WIBOR 1M czy WIBOR 6M.
Co oznacza WIBOR 1M?
WIBOR 1M określa koszt kredytu, jakiego udzielają sobie nawzajem banki na okres jednego miesiąca. Wartość WIBOR 1M zwykle jest bardzo zbliżona do aktualnie obowiązujących stóp procentowych.
Czym jest WIBOR 3M?
WIBOR 3M określa cenę pożyczki jakiej mogą udzielić sobie banki na okres trzech miesięcy.
Co oznacza WIBOR 6M?
WIBOR 6M odzwierciedla koszty kredytów udzielanych sobie nawzajem przez banki na okres nie dłuższy niż pół roku.
Czym jest WIBOR 12M?
WIBOR 12M to stawka po jakiej banki pożyczają od siebie pieniądze na okres dwunastu miesięcy.
Ile wynosi aktualny WIBOR?
W ostatnim czasie jesteśmy świadkami częstej zmiany stóp procentowych. Eksperci prognozują, że aktualne podwyżki nie są jeszcze ostatnim słowem Rady Polityki Pieniężnej i w ciągu najbliższych tygodni stopy procentowe mogą więc znów wzrosnąć.
Jak już wiemy, stawka WIBOR zależy w pewien sposób od wysokości stóp depozytowej i lombardowej. Tym samym wzrost tych wartości będzie automatycznie podwyższał obowiązującą stawkę WIBOR.
Na dzień 16.03.2022 stawki WIBOR przedstawiały się następująco:
| WIBOR 1M | 3,71% |
| WIBOR 3M | 4,33% |
| WIBOR 6M | 4,69% |
| WIBOR 1R | 4,80% |
Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu hipotecznego?
Osoby posiadające kredyt hipoteczny ze zmiennym oprocentowaniem mocno odczuwają zamianę wartości WIBOR. Każda zmiana tego wskaźnika przekłada się bowiem na zmianę wysokości raty zobowiązania.
Stopy procentowe w ostatnim czasie poszły mocno do góry i, jak już wspomnieliśmy, przed nami zapewne jeszcze nie jedna podwyżka tego parametru. Dla osób z kredytem hipotecznym opartym na zmiennym oprocentowaniu oznacza to, że miesięczna rata ich zobowiązania może pójść do góry nawet o kilkaset złotych.
Który WIBOR jest lepszy przy kredycie?
Aby ocenić, który WIBOR będzie bardziej opłacalny przy kredycie, posłużmy się przykładem. Załóżmy, że mamy kredyt hipoteczny o zmiennym oprocentowaniu oparty o stawkę WIBOR 1M – w takim układzie oprocentowanie naszego zobowiązania będzie zmieniało się co miesiąc. Jeśli natomiast sięgniemy po produkt oparty o WIBOR 6M oprocentowanie będzie ulegało zmianom co pół roku.
Z uwagi na to, kredytobiorcy bardziej opłaca się mieć kredyt oparty np. o stawkę WIBOR 6M ponieważ do ewentualnej podwyżki oprocentowania dojdzie dopiero po 6 miesiącach (licząc od dnia zmiany stopy bazowej). Innymi słowy, wskaźnik ten gwarantuje osobie posiadającej kredyt, że przez min. pół roku rata jej kredytu nie wzrośnie.
Jak obliczyć odsetki według stawki WIBOR?
Każda osoba zainteresowana kredytem w danym banku może samodzielnie obliczyć odsetki od zobowiązania, o które ma zamiar się ubiegać. Wystarczy znać stawkę bazową, czyli WIBOR, na którym bazuje bank oraz wysokość marży, jaką naliczy on sobie za pożyczenie pieniędzy. W przypadku kredytów polskie banki najczęściej wybierają WIBOR 1M lub WIBOR 3M.
W celu obliczenia odsetek od kredytu, mnożymy kwotę zobowiązania przez odpowiednią wartość WIBOR. Co ważne, do stawki WIBOR trzeba dodać marżę bankową. W wyniku takiego działania otrzymamy roczny koszt kredytu (oprocentowanie podawane jest zawsze w skali jednego roku), który należy następnie podzielić przez dwanaście.
WIBOR a inflacja – co trzeba wiedzieć?
Nie da się ukryć, że WIBOR jest w pewien sposób powiązany z inflacją. W przypadku wysokiej inflacji, Rada Polityki Pieniężnej zwykle podejmuje bowiem decyzję o podniesieniu stóp procentowych. Wyższe stopy procentowe powodują z kolei wzrost wskaźników WIBOR.
Podobnie działa to oczywiście w drugą stronę – zmniejszająca się inflacja prowadzi zwykle do obniżenia stóp procentowych, a co za tym idzie, do obniżenia wartości wskaźników WIBOR.
WIBOR a stopa depozytowa i stopa lombardowa
Obowiązujące obecnie stopy depozytowa i lombardowa wpływają poniekąd na wysokość stawki WIBOR. Jak już wspomnieliśmy, aktualny WIBOR powinien bowiem mieścić się pomiędzy stopą lombardową a depozytową.
Gdzie sprawdzać aktualny WIBOR?
Aktualne stawki WIBOR można znaleźć na różnorakich portalach finansowych działających w internecie. Aby jednak mieć pewność, że podane wartości są na pewno tymi aktualnie obowiązującymi, warto sięgnąć do strony agenta kalkulacyjnego, którym od 2017 roku jest GPW Benchmark.
WIBID – co to takiego?
WIBID (ang. Warsaw Interbank Bid Rate) dotyczy referencyjnej stawki oprocentowania lokat na polskim rynku międzybankowym. Mechanizm, w którym biorą udział banki działające w Polsce i uczestniczące w panelu ustalania WIBOR i WIBID, sprowadza się do obliczenia średniej arytmetycznej wysokości oprocentowania depozytów zgłoszonych przez banki, po odrzuceniu wielkości skrajnych. Banki podają oprocentowanie, w skali roku, po jakim mogą przyjąć depozyty od innych banków. Odbywa się to również o godzinie 11:00 każdego dnia roboczego.
Banki uczestniczące w procesie ustalania stawek, mają obowiązek zastosować się do nich w ciągu 15 minut od momentu publikacji. Dopuszczalne jest oferowanie stawek korzystniejszych od zgłoszonych konkretnego dnia. Wskaźnik obliczany jest na kilka okresów. Najkrótszy, to jeden dzień licząc od dnia jego ustalenia, a najdłuższy to jeden rok. WIBID wpływa na niektóre lokaty przyjmowane w polskich bankach i jest wygodnym punktem odniesienia dla funduszy inwestycyjnych aktywnych na krajowym rynku pieniężnym.
WIBOR a LIBOR i EURIBOR – co warto wiedzieć?
Jak już wiemy, WIBOR to stawka brana pod uwagę w obliczaniu kredytów udzielanych w polskich złotych. W przypadku rynku światowego możemy spotkać się natomiast z takimi pojęciami jak EURIBOR czy funkcjonujący jeszcze niedawno LIBOR.
EURIBOR (ang. Euro Interbank Offered Rate) to referencyjna wysokość oprocentowania kredytów i depozytów na rynku międzybankowym w strefie euro. Wyznaczana jest jako arytmetyczna średnia wysokości oprocentowania podawanego przez wybrane banki uczestniczące w panelu euribor, przy czym odrzuca się po 15 proc. najwyższych i najniższych wielkości. Stawki są wyznaczane dla pożyczek na 1 i 2 tygodnie oraz 1, 2, 3, 6, 9 miesięcy i 1 rok.
- Nadzór na tym procesem sprawuje 10-osobowy Komitet Sterujący, którego członkami są osoby wybrane z grona niezależnych ekspertów i bankowców specjalizujących się w operacjach na rynkach finansowych.
- Wskaźnik ten jest publikowany w dni robocze o godz. 11:00 czasu środkowoeuropejskiego i ma wpływ na depozyty oraz kredyty w euro, a także na wiele innych transakcji.
- EURIBOR wyznacza Europejska Federacja Bankowa mająca swoją siedzibę w Brukseli. Jej członkami są organizacje zrzeszające banki działające w krajach strefy euro.
LIBOR (ang. London Interbank Offered Rate) do końca 2021 roku określał referencyjną wysokość oprocentowania kredytów i depozytów na rynku międzybankowym w Londynie. Wyznaczany był dla euro, amerykańskiego dolara, szwajcarskiego franka, japońskiego jena i angielskiego funta. LIBOR podawano na 1 dzień, 1 tydzień, 1, 3, 6 miesięcy i 1 rok. Mechanizm jego ustalania, czas publikowania i znaczenie było zbliżone do wskaźnika EURIBOR. Dla Polaków szczególnie ważna była głównie stopa LIBOR 3M CHF, gdyż jej poziom wpływał na oprocentowanie kredytów we franku szwajcarskim.
1.01.2022 nastąpiła likwidacja wskaźnika LIBOR. Od tego dnia nie jest on już publikowany, a Komisja Europejska Rozporządzeniem z dnia 14 października 2021 r. orzekła, że LIBOR zostanie zastąpiony wskaźnikiem SARON (Swiss Average Rate Overnight).
Warto wiedzieć:
- WIBOR to wskaźnik, który obrazuje po jakiej cenie banki pożyczają sobie nawzajem pieniądze. Jego wartość zależy pośrednio do aktualnej wysokości stóp depozytowej oraz lombardowej.
- WIBOR ma bezpośredni wpływ na wysokość oprocentowania kredytów i pożyczek.
- W przypadku kredytów ze zmiennym oprocentowaniem, każda zmiana wartości WIBOR będzie wiązała się ze zmianą wysokości miesięcznej raty zobowiązania.
- Wskaźnik LIBOR od 1.01.2022 został zastąpiony przez wskaźnik SARON.
- Aktualnych stawek WIBOR najlepiej szukać na stronie agenta kalkulacyjnego jakim obecnie jest GPW Benchmark.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czym jest wskaźnik SARON?
SARON to określenie stopy referencyjnej, która odnosi się do franka szwajcarskiego i jest obliczana na podstawie rzeczywistych transakcji. Wskaźnik SARON publikowany jest przez SIX Swiss Exchange Financial Information AG.
Czym jest marża kredytu hipotecznego?
Marża kredytu to jeden z elementów oprocentowania. Dla banku stanowi ona zysk z tytułu udzielonego finansowania.
Co składa się na oprocentowanie kredytu?
Na oprocentowanie kredytu składa się marża banku oraz tzw. stopa bazowa, którą najczęściej jest WIBOR 3M.
Czym jest stopa depozytowa?
Stopa depozytowa określa oprocentowanie jednodniowych depozytów jakie uruchamiają banki komercyjne w banku centralnym.
Czym jest stopa lombardowa?
Stopa lombardowa określa cenę jaką banki komercyjne ponoszą za pożyczenie pieniędzy od banku centralnego.
