Pomimo rozpoczęcia procesu wprowadzenia stawki WIRON, która ma zastąpić WIBOR w umowach kredytowych od 2025 roku – zarówno w nowych, jak i bieżących – wartość stawki WIBOR nadal ma znaczenie dla osób spłacających kredyty z oprocentowaniem zmiennym. Ile wynosi WIBOR 3M w 2024 roku i jak działa w praktyce? O tym wszystkim piszemy poniżej!
- Czym jest WIBOR?
- Jak ustalany jest wskaźnik WIBOR?
- Co to jest WIBOR 3M?
- Ile wynosi obecnie WIBOR 3M?
- Jakie znaczenie ma WIBOR 3M?
- Jakie są prognozy WIBOR 3M?
- Jakie znaczenie ma WIBOR 3M dla kredytów hipotecznych?
- Czym jest WIBOR 6M?
- Czym jest WIRON?
- WIBOR a WIRON – czym się różnią?
- Czy WIBOR 3M zostanie zlikwidowany?
- Jak działa WIBID?
- Czym jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?
- Skąd chęć zmiany stawki WIBOR?
- Aneks WIBOR-owy – co z nim zrobić?
- Warto wiedzieć
Wskaźniki WIBOR 3M (trzymiesięczny) i WIBOR 6M (sześciomiesięczny) mają duży wpływ na oprocentowanie wielu rodzajów kredytów hipotecznych i konsumenckich o zmiennym oprocentowaniu. Od ostatniego kwartału 2021 roku odnotowano ich znaczny wzrost, który spowodowany był cyklem podwyżek podstawowych stóp procentowych NBP. Działanie to miało na celu stłumić wyrywającą się spod kontroli inflację.
We wrześniu 2023 roku nastąpiła spodziewana przez większość analityków pierwsza obniżka stóp procentowych. Zaskoczyła jednak jej skala. Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła główną stopę referencyjną o 75 punktów bazowych (pb) do 6,00 proc. (wcześniej 6,75 proc.) przy rynkowym konsensusie na poziomie 6,50 proc.
W środę 4 października 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej kolejny raz obniżyła wszystkie główne stopy procentowe NBP – tym razem o 25 punktów bazowych. Decyzja ta nie zaskoczyła rynku i była zgodna z oczekiwaniami. Poziomy podstawowych stóp procentowych NBP po obniżce prezentują się następująco:
- Stopa referencyjna 5,75 proc. w skali roku (wcześniej 6,00 proc.)
- Stopa lombardowa 6,25 proc. w skali roku (wcześniej 6,50 proc.)
- Stopa depozytowa 5,25 proc. w skali roku (wcześniej 5,50 proc.)
- Stopa redyskontowa weksli 5,80 proc. w skali roku (wcześniej 6,05 proc.)
- Stopa dyskontowa weksli 5,85 proc. w skali roku (wcześniej 6,10 proc.).
Zmienna stopa procentowa kredytów i pożyczek w złotych składa się ze stałej marży banku i podlegającej wahaniom stawki WIBOR. Wszelkie ruchy w związane z obniżką lub podwyżką stóp procentowych NBP przekładają się zatem na wysokość rat kredytów ze zmiennym oprocentowaniem.
Czym jest WIBOR?
WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate, to miernik określający oprocentowanie pożyczek na polskim rynku międzybankowym. Mówiąc prościej – jest to wskaźnik procentowy, na jaki banki są gotowe pożyczyć sobie nawzajem pieniądze. Wartość WIBOR 3M jest ustalana przez największe instytucje bankowe w Polsce w trakcie codziennych sesji zwanych fixingiem, które mają miejsce o godzinie 11:00.
Sesje przypadają tylko w dni robocze. Ponadto stawkami WIBOR zarządza GPW Benchmark S.A., a ich wysokość jest zależna od wielu czynników, w tym od aktualnej wartości głównych stóp procentowych ustalanych przez Narodowy Bank Polski.
Jak ustalany jest wskaźnik WIBOR?
Obliczanie WIBOR-u ma miejsce w dni powszednie o 11:00 rano poprzez procedurę zwaną fixingiem. Terminy WIBOR ON (overnight) i WIBOR TN (tomorrow/next) są wyliczane o godzinie 17:00. Cały proces to średnia arytmetyczna uzyskiwana z oprocentowania pożyczek międzybankowych, podawanych przez największe banki w Polsce:
- BNP Paribas Polska,
- Bank Gospodarstwa Krajowego,
- Bank Handlowy w Warszawie,
- Bank Millennium,
- Bank Polska Kasa Opieki,
- Deutsche Bank Polska,
- ING Bank Śląski,
- mBank,
- Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski,
- Santander Bank Polska.
Po odrzuceniu dwóch najniższych i dwóch najwyższych propozycji, firma odpowiedzialna za rozpowszechnianie informacji o tym, ile wynosie aktualna stawka WIBOR, zwana agentem kalkulacyjnym, publikuje jego ostateczną wartość. Należy zaznaczyć, że wartość WIBOR-u jest ograniczona przez wartość stopy depozytowej i stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, a ich poziom jest rekomendowany przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP).
Zasady dotyczące obliczania WIBOR-u są zawarte w regulaminie fixingu stawek referencyjnych, a za dystrybucję i przetwarzanie informacji o WIBOR jest odpowiedzialny GPW Benchmark S.A. Wskaźnik referencyjny WIBOR został wprowadzony w połowie lat 90-tych, zastępując wcześniej obowiązujący wskaźnik LIBOR (London Interbank Offered Rate). Administratorem wskaźników referencyjnych jest Komisja Nadzoru Finansowego.
Co to jest WIBOR 3M?
WIBOR 3M to koszt pożyczki na 3 miesiące między bankami. Banki często używają go do ustalania oprocentowania kredytów. WIBOR 3M oznacza, że ustalony wcześniej procent zmienia się co 3 miesiące. Stopy procentowe NBP bardzo mocno wpływają na WIBOR 3M.
W chwili obecnej wynosi on 5,86% (stan na 29.01.2024 r.), gdzie przed pandemią oscylował w okolicy 1,71%. Wskaźnik ten będzie wykorzystywany do ustalania oprocentowania kredytów do chwili, kiedy zastąpi go WIRON.
Ile wynosi obecnie WIBOR 3M?
Dnia 29.01.2024 roku WIBOR 3M zameldował się na poziomie 5,86%. Bieżący poziom stawek WIBOR, WIBID oraz ich odczyty historyczne są powszechnie dostępne. Można je sprawdzić online za np. na stronie internetowej GPW Benchmark S.A. Serwis ten jest administratorem wskaźników referencyjnych w rozumieniu rozporządzenia BMR (to unijna regulacja określająca m.in. zasady opracowywania wskaźników referencyjnych).
Jakie znaczenie ma WIBOR 3M?
Zmienna stopa procentowa kredytu w złotówkach jest aktualizowana po określonym czasie, co zależy od stawki, na podstawie której jest ustalana (najczęściej to 3 lub 6 miesięcy). Przykładowo, jeżeli oprocentowanie kredytu jest określone na podstawie stawki WIBOR 3M plus marża banku, klient spłaca równe raty przez trzy miesiące, a następnie oprocentowanie jest dostosowywane do aktualnej wartości stawki WIBOR. Proces ten będzie kontynuowany do momentu, kiedy wskaźnik WIBOR zostanie wycofany i zastąpiony przez WIRON.
Jakie są prognozy WIBOR 3M?
Konsens rynkowy zakładał, że po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej w dniach 3-4 października, główna stopa referencyjna znajdzie się na poziomie 5,75 proc. Zgodnie z przewidywaniami większości analityków do takiej obniżki faktycznie doszło. Tym razem decyzja nie zaskoczyła rynku. RPP obniżyła wszystkie podstawowe stopy procentowe o 25 pb.
Jednym z głównych czynników stojących za drugą z kolei obniżką stóp procentowych był poziom inflacji konsumenckiej, która we wrześniu zameldowała się na poziomie 8,2 proc. rocznie i była niższa od oczekiwań rynku (8,5 proc.). Prognozowanie skali i częstotliwości kolejnych zmian stóp procentowych jest obecnie szalenie trudne do uchwycenia.
Na pierwszym w 2024 roku posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej zdecydowano o utrzymaniu podstawowych stóp procentowych na niezmienionym poziomie. Główna stopa Narodowego Banku Polskiego (stopa referencyjna) wynosi zatem nadal 5,75 proc. W kwestii dalszych ruchów RPP przyjęła postawę wyczekiwania. Wśród analityków pojawiają się prognozy, że do pierwszych obniżek stóp procentowych w Polsce może dojść nawet w marcu 2024 roku. Inne głosy coraz częściej wskazują na drugą połowę 2024 roku.
Jakie znaczenie ma WIBOR 3M dla kredytów hipotecznych?
Zmienna stopa procentowa kredytu w złotych polskich ulega cyklicznej aktualizacji. W sytuacji, gdy oprocentowanie jest ustalone na podstawie stawki WIBOR 3M powiększonej o marżę banku, klient płaci równą ratę przez trzy miesiące, po czym oprocentowanie jest dostosowywane do bieżącej stawki WIBOR.
To znaczy, że jeśli WIBOR 3M rośnie, to rośnie również oprocentowanie kredytu, co z kolei powoduje wzrost wysokości miesięcznej raty kredytu. Mamy również możliwość uzyskania odwrotnej sytuacji – jeśli WIBOR 3M spada, to spada oprocentowanie kredytu i obniża się wysokość raty. Dlatego osoby, które mają kredyt hipoteczny ze zmiennym oprocentowaniem powinny na bieżąco śledzić zmiany WIBOR 3M, ponieważ wpływa on na wysokość ich miesięcznych rat.
Czym jest WIBOR 6M?
WIBOR 6M wskazuje na to, ile banki muszą zapłacić za pożyczki od innych banków na okres 6 miesięcy. Można powiedzieć, że jest to cena, którą banki sobie naliczają za pożyczanie sobie pieniędzy. Jeżeli WIBOR 6M jest wysoki, to znaczy, że banki muszą więcej płacić za pożyczki, które biorą od innych podmiotów na pół roku.
Jeżeli jest niski, to banki płacą mniej za te pożyczki. Powyższa sytuacja tak jak w przypadku WIBOR 3M jest ważna dla osób, które posiadają kredyt ze zmienną stopą procentową. Każda zmiana stawki WIBOR 6M wpływa potencjalnie na wysokość oprocentowania kredytu i ratę.
Czym jest WIRON?
WIRON, czyli Warsaw Interest Rate Overnight, to nowy wskaźnik bazujący wyłącznie na danych z transakcji depozytowych z ostatnich trzech miesięcy, działający w pewnym sensie retrospektywnie (opierając się na danych za poprzednie okresy). WIRON ma kluczowe znaczenie dla ustalania wysokości oprocentowania, odnosząc się do transakcji jednodniowych O/N, które są formą krótkoterminowego depozytu.
W praktycznym zastosowaniu, oznacza to, że wysokość raty kredytu może ulec zmianie przy każdym terminie płatności. Zgodnie z założeniami, WIRON ma być bardziej odporny na wahania stóp procentowych. Szczegółowo opisaliśmy ten wskaźnik w poradniku: Wskaźnik WIRON – czym jest i jak wpłynie na sytuację kredytobiorców?
WIBOR a WIRON – czym się różnią?
Główną różnicą pomiędzy WIBOR a WIRON jest to, że WIBOR przewiduje przyszłe zachowania rynku i oprocentowania. Na przykład WIBOR 3M wyznacza oczekiwania na najbliższe trzy miesiące. WIRON 3M działa odwrotnie – bierze pod uwagę transakcje przeprowadzone w ciągu ostatnich trzech miesięcy.
Zmiana WIBOR-u na WIRON powinna być korzystną decyzją, zwłaszcza w kontekście rosnących zastrzeżeń do WIBOR-u i gwałtownego wzrostu stóp procentowych w ciągu ostatniego roku. Wskaźniki oparte na rzeczywistych transakcjach, a nie na deklaracjach, są teraz powszechnie stosowane na świecie. Nie dziwi zatem fakt, że Polska również zamierza je wprowadzić.
Czy WIBOR 3M zostanie zlikwidowany?
Zgodnie z planem opracowanym przez Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. Reformy Wskaźników Referencyjnych przy Komisji Nadzoru Finansowego, zaprzestanie publikowania stawki WIBOR prawdopodobnie nastąpi na początku 2025 roku.
To będzie ostatni etap wprowadzanych zmian. Przed tym, banki będą miały możliwość oferowania kredytów opartych na wskaźniku WIRON, począwszy od początku 2023 roku. W czasie okresu przejściowego obie stawki mogą być stosowane równocześnie, ale wydaje się, że banki najpierw przestaną oferować kredyty oparte na WIBOR, a następnie wprowadzą nowe produkty.
Taką strategię potwierdziły już m.in. PKO BP, ING Bank Śląski, Bank Millennium i BNP Paribas Bank.
Jak działa WIBID?
WIBID, czyli Warsaw Interbank Bid Rate, to wskaźnik referencyjny, który określa wysokość oprocentowania głównie depozytów międzybankowych. Jest to istotne, ponieważ ma on bezpośredni wpływ na odsetki, które można osiągnąć z różnych produktów oszczędnościowych, takich jak lokaty terminowe czy konta oszczędnościowe.
Wartość WIBID jest wykorzystywana do ustalania stopy procentowej w tych produktach, co ma znaczenie dla osób, które inwestują swoje środki w instrumenty finansowe.
Czym jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców to państwowy mechanizm, który umożliwia kredytobiorcom odroczenie spłaty zobowiązań, gdy mają trudności ze spłatą swoich kredytów. Pomoc ta obejmuje dopłaty do rat kredytu – część długu (zazwyczaj hipotecznego) jest spłacana przez Skarb Państwa w trakcie korzystania z pomocy, a część przez samego kredytobiorcę.
Celem Funduszu Wsparcia Kredytobiorców jest przeciwdziałanie sytuacjom, w których duża liczba kredytobiorców nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań, co mogłoby prowadzić do załamania rynku nieruchomości.
Skąd chęć zmiany stawki WIBOR?
Podniesienie stóp procentowych wpłynęło na wzrost stawki WIBOR, co bezpośrednio oddziałuje na wysokość rat kredytów. Poprzedni rząd uznał, że bieżąca wartość WIBOR nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji na rynku finansowym, a co więcej, jest wysoce niekorzystna dla osób zobowiązanych do spłaty kredytów. W związku z tym, konieczne stało się wyeliminowanie wskaźnika WIBOR.
Aneks WIBOR-owy – co z nim zrobić?
Klienci posiadający kredyty, które są powiązane z wskaźnikiem WIBOR, ostatnimi czasu otrzymują od instytucji finansowych aneksy do umów kredytowych. Brak podpisu pod aneksem nie wiąże się z żadnymi konsekwencjami.
Z drugiej strony, podpisanie aneksu może skomplikować ewentualne procesy sądowe dotyczące kwestionowania wskaźnika WIBOR, choć zazwyczaj nie wyklucza ich całkowicie. Warto w takim wypadku skonsultować się z prawnikiem, który oceni każdą sytuację indywidualnie i pomoże podjąć właściwą decyzję.
Źródła:
- https://www.pkobp.pl/media_files/78f2fcd5-f9ba-4148-97ea-f1668c273c94.pdf
- https://nbp.pl/rpp-04-10-2023/
- https://gpwbenchmark.pl/
Warto wiedzieć
- WIBOR 3M to koszt, jaki banki muszą ponieść za pożyczki od innych banków na okres 3 miesięcy.
- WIBOR 3M jest często wykorzystywany przez banki do ustalania oprocentowania kredytów hipotecznych ze zmienną stopą procentową.
- Wysokość WIBOR 3M zależy od wielu czynników, w tym od polityki monetarnej prowadzonej przez Narodowy Bank Polski. Aktualnie stawka WIBOR 3M wynosi 5,86% (stan na 29.01.2024 r.)
- Jeśli WIBOR 3M rośnie, oznacza to, że wzrasta oprocentowanie kredytów, co prowadzi do wyższych rat miesięcznych dla kredytobiorców.
- Warto śledzić zmiany WIBOR 3M, zwłaszcza jeśli masz kredyt hipoteczny ze zmiennym oprocentowaniem, ponieważ wpływa to na wysokość Twojej miesięcznej raty.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile wynosi aktualny WIBOR 3M?
Na dzień 29.01.2024 roku WIBOR 3M wynosił 5,86%. . Zarówno bieżąca, jak i historyczna wysokość stawki WIBOR jest powszechnie dostępna i można ją sprawdzić na stronie internetowej GPW Benchmark, który jest administratorem wskaźników referencyjnych tego typu.
Czy WIBOR 3M spada?
Począwszy od listopada 2022 roku, wartość WIBOR 3M systematycznie spadał. Natomiast od 9 listopada 2023 roku stawka zaczęła wzrastać. Na dziś WIBOR 3M wynosi 5,86%, co w ujęciu krótkoterminowym przekreśla szansę na dalsze obniżki rat kredytów z oprocentowaniem zmiennym.
Co to jest WIBOR w umowie kredytowej?
WIBOR to termin pochodzący z sektora finansowego, który reprezentuje stopę oprocentowania pożyczek na wewnętrznym rynku bankowym. W przypadku umowy kredytowej WIBOR uzależnia nam wysokość oprocentowania kredytu, a tym samym – wysokość raty.
Jak działa WIBOR?
Działanie WIBOR jest prostym mechanizmem – gdy wartość tego wskaźnika wzrasta, oznacza to, że oprocentowanie kredytów również rośnie, co skutkuje wyższymi kosztami dla kredytobiorców. Natomiast gdy WIBOR spada, oprocentowanie kredytów maleje, co przekłada się na niższe raty dla kredytobiorców. WIBOR został stworzony jako narzędzie do monitorowania kosztów pożyczek pomiędzy bankami na polskim rynku międzybankowym. Jest on traktowany jako koszt pożyczania środków pomiędzy bankami, który następnie jest również przenoszony na kredytobiorców.
Jak WIBOR wpływa na oprocentowanie kredytu?
WIBOR jest wrażliwy na trendy i zmiany panujące na rynku finansowym. Na przykład, jeśli koszty związane z udzielaniem kredytów rosną, to wartość WIBOR również wzrasta, co skutkuje większymi ratami kredytowymi. Jednak, gdy trendy się odwracają i WIBOR zaczyna spadać, również raty kredytowe maleją.
Jak zmieniał się WIBOR 3M w ciągu ostatniego roku?
We wrześniu 2021 roku, WIBOR 3M, czyli cena, którą banki muszą zapłacić za pożyczki na 3 miesiące, wynosiła około 0,24%. Jednak na początku czerwca 2022 roku, zaczęła się zwiększać i zmierzać w kierunku 7,00%. W styczniu 2023 roku wartość WIBOR 3M spadła do około 6,9%, co miało bezpośredni wpływ na obniżenie oprocentowania kredytów hipotecznych opartych na tym wskaźniku. Wysokość stawki WIBOR 3M w środę 4 października wynosiła 5,72%.
Czy WIBOR spadnie w 2024 roku?
Wysokość stawki WIBOR zależy od poziomu podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego (NBP). Decyzje w tej sprawie podejmowane są przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP), która aktualnie wykazuje postawę wyczekiwania na prognozy oraz dalszy rozwój sytuacji gospodarczej w kraju. Możliwe, że w 2024 roku dojdzie do pierwszych obniżek stóp procentowych NBP, co przełoży się na spadek stawek WIBOR.
Przekręt na Wibor i wszystko jasne inaczej tego złodziejstwa nazwać nie można