Wskaźnik WIRON zastąpi stawkę WIBOR, przez co stanie się kluczowym elementem wpływającym na oprocentowanie kredytów oraz innych instrumentów finansowych. Zmianę tę odczują setki tysięcy kredytobiorców spłacających kredyty hipoteczne ze zmiennym oprocentowaniem. Sprawdzamy, czym jest indeks WIRON, jak wpływa na wysokość raty i czy jest korzystniejszy od stawki WIBOR.
Od października 2021 r. stawki referencyjne WIBOR 3M i 6M są znajdują się pod baczną obserwacją – przede wszystkim osób spłacających kredyty hipoteczne ze zmiennym oprocentowaniem. Ich dynamiczny wzrost przyczynił się do gwałtownego podwyższenia kwot miesięcznych rat kredytów i pogorszenia wydolności finansowej kredytobiorców. Nadchodzi jednak zmiana. Wraz z końcem 2024 r. zniknie stopa WIBOR, a w jej miejsce pojawi się wskaźnik WIRON. Do tego czasu zarówno WIRON, jak i WIBOR będą stosowane równolegle.
Czym jest WIRON?
WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) jest indeksem transakcyjnym opracowanym na podstawie jednodniowych transakcji depozytowych (overnight) zawieranych pomiędzy bankami, instytucjami finansowymi i dużymi przedsiębiorstwami. Administratorem wskaźnika WIRON jest GPW Benchmark S.A. – spółka wchodząca w skład grupy kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych (GPW).
Podmiot ten jest jednocześnie administratorem wskaźników referencyjnych WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) i WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate). Wskaźnik WIRON występował wcześniej pod nazwą WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego), jednak w toku konsultacji nazwa została zmieniona na WIRON. Od 2 grudnia 2022 r. WIRON jest alternatywnym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej.
Wskaźnik ten może być stosowany np. w umowach kredytowych i w instrumentach finansowych. Indeks WIRON może być również wykorzystywany przez fundusze inwestycyjne – jego wartość może wpływać np. na wysokość opłat za zarządzanie. Oznacza to, że wskaźnik WIRON będzie wpływał na oprocentowanie zmienne kredytów. Indeks ten nie zastąpi jednak od razu stosowanych aktualnie stawek WIBOR. Zgodnie z przyjętą mapą drogową proces ten rozłożony będzie najbliższe dwa lata, jednak od 2023 r. banki mogą wprowadzać do oferty kredyty oparte o indeks WIRON – równolegle do ofert skonstruowanych z wykorzystaniem WIBOR. Pierwsze zmiany w tym obszarze są już widoczne na rynku.
Jak ustalany jest wskaźnik WIRON?
Wskaźnik WIRON ustalany jest na podstawie zbioru depozytowych transakcji jednodniowych (O/N, overnight) przeprowadzanych pomiędzy bankami, instytucjami finansowymi i dużymi przedsiębiorstwami. W skład rynku referencyjnego indeksu wchodzą operacje 9 podmiotów przekazujących dane.
Wartość WIRON ustalana jest na podstawie danych wstecznych. Pod uwagę brane są stawki jednodniowe dla konkretnego okresu np. 1M, 3M, 6M.
Oznacza to, że w ustaleniu wskaźnika WIRON 3M wykorzystywany jest zbiór stawek jednodniowych z ostatnich 3 miesięcy. Następnie obliczany jest procent składany uwzględniający poszczególne dni. Metoda zakłada również możliwość odrzucenia wartości skrajnych. WIRON 1M, WIRON 3M i WIRON 6M są wyznaczane i publikowane z dokładnością 5 miejsc po przecinku. Przewidywane są również niestandardowe metody kalkulacji indeksu. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w opisach indeksów, które udostępnia GPW Benchmark S.A.
Gdzie sprawdzić aktualną wartość wskaźnika WIRON?
Informacje dotyczące bieżącej wartości wskaźnika WIRON dostępne są na stronie internetowej administratora tego indeksu, czyli GPW Benchmark S.A. W tym samym miejscu można sprawdzić także notowania stawek referencyjnych WIBOR i WIBID (roczna stawka oprocentowania, jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków).
Administrator zapewnia również dostęp do danych historycznych obejmujących zarówno wskaźniki transakcyjne, jak i stawki referencyjne. Indeks WIRON do 31 marca 2023 r. był publikowany codziennie (z opóźnieniem) o godzinie 13:30. Od 1 kwietnia wartość stawki jest aktualizowana na stronie internetowej administratora o godzinie 12:25 lub niezwłocznie po niej.
Czy wskaźnik WIRON jest niższy od stawki WIBOR?
Z punktu widzenia kredytobiorcy spłacającego już kredyt z oprocentowaniem zmiennym lub planującego zaciągnąć takie zobowiązanie, naturalnie pojawia się pytanie – czy wartość WIRON jest niższa od WIBOR? W końcu to istotny element, który wraz z marżą bankową składa się na oprocentowanie nominalne kredytu. Sprawdziliśmy zatem, jak kształtowała się wartość stawki WIBOR w relacji do wskaźnika WIRON (stan na 09.06.2023 r., wskaźniki WIRON zaokrąglone do dwóch miejsc po przecinku).
| Indeks | Wartość | Różnica |
| WIBOR 1M | 6.87% | 0,94% |
| WIRON 1M | 5.93% | |
| WIBOR 3M | 6.90% | 1,05% |
| WIRON 3M | 5.85% | |
| WIBOR 6M | 6,95% | 1,05% |
| WIRON 6M | 5,90% | |
W każdym porównywanym terminie (tenorze) wartość wskaźnika WIRON była niższa od stawki WIBOR. Różnica wzrastała wraz z wydłużeniem okresu. Dla stawki i wskaźnika jednomiesięcznego (1M) różnica wyniosła 0,94 p.p. Natomiast w okresie sześciomiesięcznym (6M) różnica ta wzrosła do 1,05 p.p. Co do zasady zarówno stawki WIBOR, jak i wskaźniki WIRON podążają za główną stopą referencyjną NBP, która od września 2022 r. utrzymywana jest na poziomie 6,75%. Różnica polega na tym, że WIBOR notowany jest powyżej stopy referencyjnej NBP, a WIRON poniżej (obserwacja w latach 2021-2022).
Warto podkreślić, że „wrażliwość” stawek WIBOR na zmianę głównych stóp procentowych NBP jest większa niż wskaźników WIRON. Wynika to z różnych metod ich ustalania. Stawka WIBOR wycenia stopę procentową w przyszłości, natomiast WIRON obliczany jest na podstawie transakcji historycznych. W rezultacie na spadek stóp procentowych NBP szybciej zareagują stawki WIBOR.
Jaka jest różnica w wysokości raty kredytu opartego o WIBOR i WIRON?
Zgodnie z zaleceniem znajdującym się w projekcie Rekomendacji w zakresie zasad i sposobów stosowania wskaźnika stopy procentowej WIRON (lub wskaźników z Rodziny Indeksów Składanych WIRON) przy zawieraniu nowych umów dla produktów w złotych, bazujących na wskaźniku referencyjnym, oferowanych przez podmioty rynku finansowego:
“Dla kredytów z oprocentowaniem zmiennym rekomenduje się oprocentowanie bazujące na wskaźniku WIRON 1M Stopa Składana.”
Podobne zalecenie dotyczy kredytów z oprocentowaniem okresowo stałym. W przypadku zakończenia obowiązywania stałej stopy procentowej i przejścia na spłatę zobowiązania w oparciu o oprocentowanie zmienne rekomendowane jest zastosowanie wskaźnika WIRON 1M.
W związku z powyższym sprawdziliśmy, jak będzie kształtować się wysokość miesięcznej raty kredytu, którego oprocentowanie wyliczane jest z wykorzystaniem stawki WIBOR 3M, WIBOR 6M i wskaźnika WIRON 1M. Wartość stawek zweryfikowaliśmy 09.06.2023 r. Wskaźnik WIRON 1M dla ujednolicenia prezentowanych danych zaokrągliliśmy do dwóch miejsc po przecinku. Parametry potencjalnego zobowiązania prezentują się następująco:
- kwota kredytu hipotecznego: 350.000 zł
- prowizja za udzielenie kredytu: 0%
- marża banku: 2,5% w skali roku
- oprocentowanie zmienne: stawka WIBOR lub wskaźnik WIRON + marża banku
- okres spłaty: 25 lat
- system spłaty: raty równe.
(kwota kredytu: 350.000 zł, okres: 25 lat, marża: 2,5%, raty równe) | |||
|---|---|---|---|
| WIRON 1M | WIBOR 3M | WIBOR 6M | |
| Wartość stawki / wskaźnika | 5,93% | 6,90% | 6,95% |
| Marża banku | 2.50% | 2.50% | 2.50% |
| Oprocentowanie kredytu | 8,43% | 9,40% | 9.45% |
| Wysokość miesięcznej raty | 2.801,80 zł | 3.033,64 zł | 3.045,78 zł |
Miesięczna rata kredytu hipotecznego z oprocentowaniem opartym o wskaźnik WIRON 1M wyniosła 2.801,80 zł i była o 231,84 zł niższa od kredytu z WIBOR 3M i o 243,98 zł niższa od kredytu z WIBOR 6M. Zakładając niezmienność oprocentowania w całym okresie spłaty i brak innych kosztów, całkowita kwota do spłaty kredytu opartego o WIRON 1M będzie 73.193,61 zł niższa od kredytu z oprocentowaniem opartym o WIBOR 6M.
Kiedy stawki WIBOR znikną z umów kredytowych?
Wprowadzenie wskaźników WIRON w miejsce stawek WIBOR jest dokładnie zaplanowanym i rozłożonym w czasie procesem. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w dokumencie “Podsumowanie oczekiwanej Mapy Drogowej zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez indeks WIRON”. Zawiera on podstawowe założenia związane z pracą Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), powołanej przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) na wniosek uczestników rynku finansowego.
W 2022 r. przeprowadzona została faza przygotowawcza, w ramach której m.in. został wybrany docelowy wskaźnik referencyjny oraz opracowano działania mające na celu jego bezpieczną i skuteczną implementację. Plany na kolejne lata obejmują jeszcze 3 etapy:
- Fazę wprowadzania (2023) – obejmuje ona m.in. wprowadzenie wskaźnika WIRON do umów i instrumentów finansowych, pojawienie się kredytów z indeksem WIRON równolegle do oferowanych kredytów opartych na WIBOR, prowadzenie kampanii edukacyjnej i informacyjnej budującej świadomość związaną z wprowadzeniem nowego wskaźnika.
- Fazę wyprowadzania (2024) – etap ten zakłada m.in. budowę przestrzeni do wycofania instrumentów i produktów finansowych opartych na WIBOR i zastąpienia ich rozwiązaniami z WIRON, wprowadzenie przez banki kredytów mieszkaniowych oprocentowanych według stopy składanej na podstawie indeksu WIRON, emisję obligacji własnych, w tym obligacji banków oraz obligacji korporacyjnych stosujących indeks WIRON lub stałą stopę procentową.
- Fazę finalizacji (2025) – zwieńczeniem procesu będzie powszechne stosowanie wskaźnika WIRON oraz zaprzestanie kalkulacji publikacji stawek referencyjnych WIBID i WIBOR. Zgodnie z rozporządzeniem MF, instytucje finansowe dokonają konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR.
Z przyjętej mapy drogowej wynika, że stawki WIBOR znikną definitywnie z umów kredytowych z końcem 2024 r. Jest już jednak widoczny wpływ wdrażanego planu na ofertę banków uniwersalnych. W grudniu 2022 r. ING Bank Śląski zawiesił sprzedaż kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem.
Zgodnie z komunikatem klienci ING Banku Śląskiego będą mogli wybrać kredyt hipoteczny z oprocentowaniem zmiennym opartym o wskaźnik referencyjny WIRON 1 M Stopa składana. Dotyczy to wniosków kredytowych składanych od 26 czerwca 2023 r.
W styczniu 2023 r. BNP Paribas Bank Polska również zawiesił udzielanie kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem opartym o WIBOR. W marcu na podobny krok zdecydował się Bank Millennium. Decyzje te związane są z przygotowaniem oferty kredytów hipotecznych z oprocentowaniem opartym o wskaźnik WIRON. Można się zatem spodziewać kolejnych ofert w drugiej połowie 2023 roku.
Źródła:
- https://www.knf.gov.pl
- https://media.ing.pl/informacje-prasowe/926/pr/782167/ing-zawiesza-oferowanie-hipotek-ze-zmiennym-oprocentowaniem
- https://media.bnpparibas.pl/pr/786529/bank-bnp-paribas-zawiesza-sprzedaz-kredytow-hipotecznych-ze-zmiennym-oprocentowaniem
- https://gpwbenchmark.pl/
- https://media.ing.pl/informacje-prasowe/926/pr/809332/kredyty-hipoteczne-oparte-o-wiron-w-ing-wznowienie-oferowania-hipotek-ze-zmiennych-oprocentowaniem
Warto wiedzieć
- Wskaźnik WIRON, czyli Warsaw Interest Rate Overnight, to indeks transakcyjny opracowany na podstawie transakcji depozytowych zawieranych pomiędzy bankami, instytucjami finansowymi i dużymi przedsiębiorstwami.
- Wskaźnik WIRON, podobnie jak stawka WIBOR, będzie mieć wpływ na oprocentowanie kredytów ze stopą zmienną tj. kredyt hipoteczny, kredyt gotówkowy czy kredyt samochodowy. Pojawi się również w nowych instrumentach finansowych oferowanych przez uczestników rynku.
- Stopy procentowe NBP, a przede wszystkim stopa referencyjna, powiązane są z wysokością wskaźnika WIRON i stawek WIBOR. WIRON notowany jest poniżej stopy referencyjnej, a WIBOR powyżej.
- Zgodnie z mapą drogową przyjętą Narodową Grupę Roboczą wskaźnik WIRON ma całkowicie zastąpić WIBOR wraz z końcem 2024 roku.
- Szczegółowy wykaz elementów decydujących o wysokości oprocentowania kredytów znajduje się w zawartej z bankiem umowie kredytowej.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile wynosi WIRON?
Aktualny wskaźnik WIRON jest publikowany każdego dnia na stronie internetowej administratora tego indeksu, którym jest spółka GPW Benchmark S.A. Zgodnie z odczytem z 9 czerwca 2023 r. wskaźnik WIRON wynosił 6,072%.
Kiedy wchodzi WIRON?
Od 2 grudnia 2022 r. WIRON jest alternatywnym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej. Na 2023 r. zaplanowana jest faza wprowadzania, w ramach której nastąpi zastosowanie wskaźnika WIRON w umowach i instrumentach finansowych. W tym samym roku w ofercie banków pojawią się kredyty z indeksem WIRON, które będą proponowane równolegle do kredytów opartych na WIBOR.
Czy WIRON obniża raty kredytów?
Zmiana stawki WIBOR na wskaźnik WIRON przełoży się na obniżenie wysokości raty kredytu z oprocentowaniem zmiennym. Wynika to z faktu, że do tej pory indeks WIRON notowany był poniżej poziomu stopy referencyjnej NBP, a stopa WIBOR powyżej tego poziomu.
Czy WIRON ma wpływ na oprocentowanie rachunków oszczędnościowych?
Tak, jeśli bank zdecyduje się na zaoferowanie konta oszczędnościowego, którego oprocentowanie będzie uzależnione od wartości wskaźnika WIRON. Podobnie, jak obecnie można skorzystać z rachunków oszczędnościowych, których oprocentowanie ustalane jest na podstawie stawki WIBOR. Po wycofaniu WIBOR możliwe będzie oferowanie wyłącznie produktów opartych o indeks WIRON.
Kiedy wskaźnik WIRON zastąpi WIBOR?
Zgodnie z dokumentem Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych zakłada się gotowość do zaprzestania kalkulacji i publikacji stawek WIBID i WIBOR w 2025 r. Czynność ta ma nastąpić w tzw. fazie finalizacji.
