Prowizja od kredytu to obok oprocentowania jeden z głównych kosztów kredytu. Zdarzają się oferty z prowizją na poziomie 0 zł, ale wtedy zawsze warto sprawdzić czy bank nie rekompensuje sobie kosztów udzielenia finansowania w inny sposób. Czym jest prowizja od kredytu i jak jest naliczana?
- Czym jest prowizja za udzielenie kredytu?
- Jak naliczana jest prowizja za udzielenie kredytu?
- Ile może wynieść prowizja za udzielenie kredytu konsumenckiego?
- Jaka może być wysokość prowizji z tytułu udzielenia kredytu hipotecznego?
- Prowizja z tytułu udzielenia kredytu – oferty banków
- Kredyty bez prowizji
- Zwrot prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu
- Prowizja za udzielenie kredytu -podsumowanie
Według danych Raportu Kredyt Trendy przygotowanego przez Biuro Informacji Kredytowej, na koniec grudnia 2019 r. w bazie BIK było 15.444 tys. klientów posiadających czynne zobowiązania finansowe w ramach sektora bankowego i pożyczkowego. Zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 671 mld zł, a w trakcie roku wzrosło o 44 mld czyli o 7 %. Do końca 2019 r. liczba osób posiadających kredyty konsumpcyjne była stabilna.
Rok 2020 przyniósł odwrócenie trendu i spadek popytu zarówno na kredyty konsumpcyjne, jak i mieszkaniowe. Głównym powodem takiej sytuacji jest zaostrzenie kryteriów polityki kredytowej przez banki w związku z pandemią koronawirusa, w tym obniżenie maksymalnej kwoty kredytu, skrócenie okresu kredytowania czy podniesienie pozaodsetkowych kosztów kredytu (także prowizji) dla kredytów konsumpcyjnych czy wyższe wymagania co do zabezpieczenia spłaty kredytu hipotecznego m.in. wyższy wkład własny.
Według opinii banków ankietowanych przez NBP zaostrzenie polityki kredytowej związane jest z wysokim poziomem obaw co do rozwoju sytuacji gospodarczej, poziomu stóp procentowych czy rozwoju epidemii.
Czym jest prowizja za udzielenie kredytu?
Prowizja to jeden z podstawowych kosztów, który pojawia się zarówno przy kredytach konsumpcyjnych czy mieszkaniowych. Patrząc na moment naliczenia opłaty można wymienić:
- Prowizję z tytułu udzielenia kredytu – czyli opłatę, którą bank naliczy w momencie udzielenia finansowania. Najczęściej określona jest jako procent od kwoty kredytu. W zależności od oferty może wynieść od 0 % do około 15 % przy kredytach konsumpcyjnych i do około 2 – 3% przy kredytach hipotecznych.
- Prowizja z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu – zgodnie z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim i ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, konsument ma prawo w każdym czasie spłacić całość lub część kredytu przed terminem określonym w umowie. Bank w takiej sytuacji może naliczyć prowizję z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu w wysokości określonej umową, liczoną zgodnie z zasadami określonymi w przepisach. W przypadku kredytu hipotecznego bank może pobrać rekompensatę tylko, jeśli kredyt został spłacony w terminie do 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy (przy oprocentowaniu zmiennym), a jej wysokość nie może przekroczyć 3% wartości spłacanej kwoty kredytu.
- Prowizja za rozpatrzenie wniosku – to opłata, jaką bank pobiera za rozpatrzenie wniosku kredytowego. Ten rodzaj kosztów najczęściej dotyczy zobowiązań udzielanych przedsiębiorcom i wynosi od 0 zł do kilkuset złotych. Przy kredytach dla klientów indywidualnych tego rodzaju prowizja występuje rzadko.
Jak naliczana jest prowizja za udzielenie kredytu?
Można wyróżnić dwie metody naliczania prowizji z tytułu udzielenia kredytu bankowego. Pierwszy sposób polega na odjęciu prowizji od wypłacanej kwoty kredytu co oznacza, że kredytobiorca otrzyma niższy przelew na konto.
Przykład:
Dla kredytu w wysokości 10.000 zł prowizja została ustalona w wysokości 5% czyli wyniesie 500 zł. Kwota kredytu przekazana przez bank na konto klienta wyniesie 9.500 zł.
Drugi sposób polega na doliczeniu prowizji do kwoty kredytu i spłata w ramach comiesięcznych rat. W tej sytuacji klient otrzyma przelew w pełnej wysokości, o którą złożył wniosek, ale jego miesięczne raty będą wyższe.
Ile może wynieść prowizja za udzielenie kredytu konsumenckiego?
Prowizje bankowe są zaliczane do kosztów pozaodsetkowych, których maksymalną wysokość reguluje ustawa o kredycie konsumenckim. W myśl przepisów koszty pozaodsetkowe obliczane są według wzoru:
𝑀𝑃𝐾𝐾 ≤ (𝐾 × 25%) + (𝐾 × 𝑛 𝑅 × 30%)
gdzie:
𝑀𝑃𝐾𝐾 – oznacza maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,
𝐾 – całkowitą kwotę kredytu,
𝑛 – okres spłaty wyrażony w dniach
R- liczbę dni w roku.
Przy czym w sumie maksymalna koszty kredytu nie mogą przekroczyć całkowitej kwoty zobowiązania.
Przykład:
Dla kredytu gotówkowego w wysokości 10.000 zł z okresem spłaty 12 miesięcy, maksymalny poziom kosztów pozaodsetkowych nie może być wyższy od 5.500 złotych.
(10.000 zł x 25%) + (10.000 zł x 30%) = 2.500 zł + 3.000 zł = 5.500 zł
Gdyby okres spłaty wyniósł 2 lata, to koszty pozaodsetkowe ograniczone byłyby do kwoty 8500 zł.
(10.000 zł x 25%) + 10.000 zł x (2 lata x 30%) = 2.500 zł + 6.000 zł = 8.500 zł
Warto wspomnieć, że koszty pozaodsetkowe to nie tylko prowizja, ale też inne opłaty np. składki za ubezpieczenie, które klient musi ponieść z tytułu uzyskania kredytu.
Jaka może być wysokość prowizji z tytułu udzielenia kredytu hipotecznego?
Dla kredytów hipotecznych prowizja pobierana przez bank z tytułu udzielenia finansowania, będzie niższa niż przy kredycie gotówkowym. Powodów takiej sytuacji jest kilka. Przede wszystkim dzięki ustanowieniu zabezpieczenia spłaty kredytu w drodze hipoteki na nieruchomości, bank ponosi mniejsze ryzyko i w związku z tym może zaproponować niższe koszty.
Dodatkowo klient może liczyć na niższą prowizję lub obniżenie oprocentowania w przypadku kupna polisy na życie czy na wypadek utraty pracy – ubezpieczenie również zmniejsza ryzyko braku spłaty zobowiązania w sytuacji kryzysowej. Ponadto nawet niewielka prowizja przy kredycie hipotecznym przekłada się na wysokie obciążenie dla klienta.
Przykład:
Przy kredycie hipotecznym w kwocie 300.000 zł prowizja określona na poziomie 3 % przekłada się na kwotę 15.000 zł.
Prowizja z tytułu udzielenia kredytu – oferty banków
Polityka banków w zakresie ustalenia wysokości prowizji jest kształtowana dowolnie z poszanowaniem zasad rynkowych i tych określonych w ustawie. Poniższa tabela zawiera zestawienie ofert banków komercyjnych obejmujących wysokość oprocentowania i prowizji z tytułu udzielenia kredytu gotówkowego i hipotecznego.
| Bank | Wysokość finansowania | Okres kredytowania | RRSO | Oprocentowanie | Prowizja |
|---|---|---|---|---|---|
| PKO BP | do 60 % wartości nieruchomości | do 20 lat | 5,15% | zmienne 4,53 % | 2,7% |
| Millennium | do 70% wartości nieruchomości | do 25 lat | 4,68% | zmienne 3,98 % | 0% |
| mBank | do 75 % wartości nieruchomości | do 20 lat | 5,58% | zmienne 4,93 % | od 0% do 4% |
| Santander Bank Polska | do 60 % wartości nieruchomości | do 20 lat | 4,66% | zmienne 4,64 % stałe 4,10 % (przez 5 lat) | 3% |
| ING Bank Śląski | do 70 % wartości nieruchomości | do 25 lat | 5,36% | zmienne 4,77 % | od 0% do 1,9% |
| Citi Handlowy | do 70 % wartości nieruchomości | do 20 lat | 4,44% | zmienne 4,16 % | do 4 % |
| BNP Paribas | do 500.000 zł | do 20 lat | 4,62% | zmienne 4,06 % | 0% |
Kredyty bez prowizji
Prowizja od kredytu stanowi jedno ze źródeł dochodów banku, jednak nie jest to obowiązkowy koszt kredytu. Dlatego na rynku produktów finansowych można znaleźć oferty z prowizją za 0 zł. Czasem są to oferty promocyjne, ograniczone czasowo, a niekiedy obowiązujące w banku bez dodatkowych warunków.
Przykładem oferty stałej, może być kredyt gotówkowy Credit Agricole dla nowych klientów z RRSO na poziomie 0 %. Oferta przygotowana przez bank jest wyjątkowo atrakcyjna, bo klient nie poniesie żadnych kosztów z tytułu udzielonego kredytu: zarówno prowizja, jak i oprocentowanie wyniesie w tym przypadku 0 %. Minusem jest niska kwota dostępnego finansowania – maksymalnie tylko 3.000 zł. Produkt jest dostępny tylko “na powitanie” dla nowych klientów, którzy nie korzystali w banku z innego kredytu.
Promocję kredytu gotówkowego z prowizją za 0 zł ma w swojej ofercie bank Millennium. III edycja “Promocji na start z ubezpieczeniem” trwa do 16 października 2020 r. Jednym z elementów oferty, które gwarantują promocyjne warunki, jest ubezpieczenie pożyczki od utraty pracy czy choroby. Wniosek o finansowanie można złożyć przez internet. Maksymalna kwota pożyczki to 20.000 zł. RRSO 15,32%.
Zwrot prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, konsument ma prawo do zwrotu części poniesionych kosztów: nie tylko prowizji, ale także odsetek czy kosztów ubezpieczenia (bez względu na to, czy koszty te były płatne jednorazowo przy uruchomieniu kredytu czy doliczane do comiesięcznej raty).
Taką interpretację potwierdza wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 11 września 2019 r., jak i stanowisko wyrażone przez Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 16 maja 2016 r. Proporcjonalny zwrot kosztów, w tym prowizji, dotyczy zarówno wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego, jak i hipotecznego.
Przy wcześniejszej spłacie zobowiązania warto też mieć na uwadze, że bank w określonych przypadkach może naliczyć prowizję, która ma mu zrekompensować krótszy okres kredytowania. Dlatego wcześniej warto sprawdzić w którym momencie taka operacja najbardziej się opłaca.
Prowizja za udzielenie kredytu -podsumowanie
Oferta kredytu bez prowizji brzmi interesująco, jednak przed podjęciem decyzji zawsze dobrze jest policzyć inne koszty lub sprawdzić dodatkowe warunki, które trzeba spełnić aby uzyskać finansowanie. Bank rezygnuje z prowizji czyli z części swojego wynagrodzenia, zawsze w określonym celu i czasem może zrekompensować sobie brak dochodu w tym zakresie, podwyższeniem innych kosztów. W każdym przypadku podjęcie decyzji ułatwi porównanie kilku ofert kredytowych.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Kiedy płaci się prowizje od kredytu?
W zależności od oferty bank może wymagać prowizji w ramach realizacji jednorazowej płatności na rachunek wskazany przez kredytodawcę. Drugi wariant to możliwość skredytowania prowizji czyli doliczenia jej do pożyczonego kapitału i realizację płatności w ratach.
Czy prowizja od kredytu jest zwrotna?
Tak. Zwrot jest możliwy w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu. Bank na podstawie przepisów art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, powinien zwrócić konsumentowi prowizję w wysokości wprost proporcjonalnej do pozostałego okresu spłat, który wynika z zawartej umowy.
Czy bank musi oddać prowizję?
Tak. Zgodnie z przepisami i stanowiskiem Rzecznika Finansowego, bank powinien zwrócić kredytobiorcy część prowizji. Zwrot części kosztów kredytowych jest uzasadniony wcześniejszą spłatą kredytu.
Witam serdecznie proszę o pomoc czy banki mogą pobrać prowizje dwa razy jeden bank już pobrał a teraz drugi gdzie ma być przelana pożyczka chce też wpłatę drugą co mam zrobić
Dzień dobry, Pani Izabelo mogę zadać Pani pytanie związane z artykułem? Pozdrawiam Robert.