Niska zdolność kredytowa nie zawsze musi być przeszkodą w uzyskaniu kredytu. Pieniądze można pożyczyć również w przypadku, jeśli bank uzyska wystarczające zabezpieczenie spłaty zobowiązania. Rozwiązaniem może być kredyt z poręczycielem. Sprawdź jakie prawa i obowiązki ma żyrant kredytu.
- Na czym polega kredyt z żyrantem?
- Kto może zostać poręczycielem kredytu?
- Jakie są prawa i obowiązki poręczyciela kredytu?
- Jak poręczenie wpływa na zdolność kredytową poręczyciela?
- Jaki kredyt można poręczyć?
- Jakie są konsekwencje braku spłaty kredytu dla poręczyciela?
- Czy można wycofać się z umowy poręczenia kredytu?
- Jakie są wady i zalety poręczenia kredytu?
- Co grozi poręczycielowi za niespłacony kredyt dłużnika
- Czy różni się poręczenie cywilne od wekslowego?
- Warto wiedzieć
Uzyskanie kredytu jest możliwe tylko w przypadku posiadania odpowiedniej zdolności kredytowej, którą definiuje się jako zdolność do spłaty zaciągniętego zobowiązania: kwoty głównej i odsetek, w terminie określonym w umowie.
W przypadku kredytu z poręczycielem gwarancję spłaty zadłużenia, w razie trudności finansowych kredytobiorcy lub w związku z brakiem wystarczającej zdolności kredytowej, daje poręczyciel. Poręczenie kredytu sprawdzi się w razie niedostatecznych dochodów kredytobiorcy, ale także jako karta przetargowa w negocjacjach z bankiem przy ustalaniu kosztów zobowiązania: wysokości oprocentowania czy prowizji.
Na czym polega kredyt z żyrantem?
Kredyt z poręczycielem to umowa trójstronna zawarta pomiędzy:
- bankiem,
- kredytobiorcą,
- oraz poręczycielem nazywanym też żyrantem lub gwarantem.
Kredyt z poręczycielem oznacza, że bank pożycza pieniądze kredytobiorcy, który zobowiązuje się do spłaty zobowiązania w terminie określonym umową. Trzecią stroną kontraktu jest poręczyciel, który zgadza się spłacać kredyt zaciągnięty przez kredytobiorcę, w razie gdyby ten uchylał się od płatności. Oświadczenie poręczyciela musi zostać złożone na piśmie pod rygorem nieważności, a on sam musi wykazać się odpowiednią zdolnością kredytową, która w razie sytuacji kryzysowej pozwoli mu spłacić dług zaciągnięty przez dłużnika.
Podżyrowanie kredytu pozwala obniżyć ryzyko kredytowe banku i sprawia, że uzyskanie pieniędzy jest łatwiejsze z uwagi na gwarancję, że pożyczone środki zostaną zwrócone. Z drugiej strony kredytobiorca zyskuje silniejszą pozycję negocjacyjną w kwestii ustalania kosztów kredytu.
Kto może zostać poręczycielem kredytu?
Żyrantem może zostać osoba pełnoletnia, która ma zdolność kredytową na odpowiednim poziomie. Bank oceni czy wysokość dochodów osiąganych przez poręczyciela wystarczy na pokrycie zobowiązania a także sprawdzi jego historię kredytową w bazie BIK. Inne zobowiązania np. własne kredyty, pożyczki czy karty kredytowe obniżają zdolność kredytową, a to może wiązać się z odmową przyjęcia poręczenia i tym samym udzielenia kredytu.
Podobnie będzie w przypadku ujawnionych zaległości w spłacie wcześniejszych zobowiązań. Z uwagi na funkcję jaką pełni poręczyciel, jego zdolność kredytowa nie może budzić żadnych wątpliwości banku.
Instytucja poręczenia nie jest zarezerwowana dla określonego kręgu osób np. rodziny kredytobiorcy. Poręczycielem może być osoba trzecia w stosunku do tej biorącej kredyt, bez żadnych powiązań rodzinnych. Choć zwykle, z uwagi na ponoszone ryzyko konieczności pokrycia zobowiązania, poręczycielem kredytu zostaje członek najbliższej rodziny kredytobiorcy.
Teoretycznie jeden kredyt może zostać poręczony przez kilka osób, co zdarza się zupełnie wyjątkowo. Osoba, która potrzebuje więcej niż jednego żyranta, by zaciągnąć kredyt, prawdopodobnie w ogóle nie powinna go zaciągać i będzie mieć realne problemy z jego spłatą. Bywa jednak tak, że oboje rodzice wspólnie zostają żyrantami w przypadku kredytu zaciągniętego przez (dorosłe już) dziecko.
Jakie są prawa i obowiązki poręczyciela kredytu?
Podstawowym obowiązkiem poręczyciela jest spłata kredytu w przypadku opóźnień ze strony kredytobiorcy. Zasady spłaty zobowiązania przez żyranta powinny być precyzyjnie określone w umowie żyrowanego kredytu. Umowa kredytu z poręczycielem powinna określać:
- kwotę zobowiązania, za które odpowiada poręczyciel – może to być np. tylko kwota główna bez odsetek albo pełna wysokość kredytu wraz ze wszystkimi kosztami,
- termin obowiązywania poręczenia,
- zasady spłaty długu – np. możliwość dochodzenia długu przez wierzyciela tylko w przypadku wyczerpania możliwości odzyskania długu od kredytobiorcy czyli m.in. bezskutecznej egzekucji z jego majątku,
- obowiązki informacyjne banku wobec poręczyciela – np. o harmonogramie spłaty rat, terminie powiadomienia o braku płatności ze strony kredytobiorcy, itp.
W przypadku spłaty zobowiązania przez poręczyciela ma on obowiązek niezwłocznego przekazania informacji w tym zakresie kredytobiorcy. Jeśli tego nie zrobi a dłużnik spłaci swoje zobowiązanie, wówczas nie może od niego żądać zwrotu kwoty, którą sam zapłacił. Wyjątkiem będzie sytuacja, kiedy dłużnik działał na niekorzyść poręczyciela świadomie i w złej wierze.
Warto też mieć świadomość, że w razie śmierci dłużnika, poręczyciel nie korzysta z ochrony należnej spadkobiercom – zwolnienie może dotyczyć ewentualnie sytuacji, kiedy np. obowiązywało w tym zakresie odpowiednie ubezpieczenie.
Jak poręczenie wpływa na zdolność kredytową poręczyciela?
Poręczenie kredytu wpływa negatywnie na zdolność kredytową poręczyciela co oznacza, że może on uzyskać odpowiednio mniejszy kredyt w przyszłości. Podżyrowanie kredytu nie powinno mieć aż tak dużego wpływu, jak zaciągnięcie własnego kredytu, ale będzie traktowane podobnie jak gdyby poręczyciel był współkredytobiorcą. Trzeba pamiętać, że brak spłaty poręczonego kredytu będzie miał określone konsekwencje finansowe dla żyranta, w związku z tym bank założy, że jego zdolność kredytowa będzie odpowiednio mniejsza.
Obniżona zdolność kredytowa z tytułu poręczeń dotyczy także poręczeń kolejnych kredytów – nie można poręczyć ich nieograniczonej ilości. Każde kolejne poręczenie będzie obniżać zdolność kredytową żyranta aż do momentu gdy nie będzie on mógł zaciągać własnych zobowiązań, ani ręczyć za innych kredytobiorców.
Jaki kredyt można poręczyć?
Instytucja poręczenia może właściwie dotyczyć każdego rodzaju zobowiązania, o ile kredytodawca akceptuje taki sposób zabezpieczenia kredytu. Oznacza to, że w praktyce poręczenie można wykorzystać przy kredycie gotówkowym, hipotecznym czy pożyczce bankowej i pozabankowej. W zależności od rodzaju zabezpieczonego zobowiązania zakres dokumentów wymaganych od poręczyciela może być inny. W każdym przypadku żyrant musi mieć realne możliwości spłaty długu.
Jakie są konsekwencje braku spłaty kredytu dla poręczyciela?
Poręczenie kredytu wiąże się ze znacznym ryzykiem, że główny kredytobiorca będzie opóźniać się ze spłatą kredytu lub całkiem przestanie go spłacać, co skutkuje koniecznością przejęcia spłaty zobowiązania na barki żyranta. Poręczyciel właściwie nie zyskuje niczego w ramach instytucji poręczenie, a ryzykuje sporo: utratą środków i obniżeniem zdolności kredytowej.
Dlatego w zakresie poręczeń warto stosować prostą zasadę: możesz poręczyć kredyt, jeśli ufasz kredytobiorcy tak bardzo, że jesteś gotowy/gotowa pożyczyć mu tę kwotę z własnej kieszeni.
Przeważnie poręczenia dotyczą wyłącznie najbliższych osób: dzieci, rodziców, współmałżonków, partnerów życiowych i długoletnich wspólników.
Nawet wówczas ryzyko istnieje. Z tego powodu ilość kredytów zabezpieczonych przez poręczenie systematycznie spada. Warto więc dokładnie przemyśleć decyzję o zostaniu żyrantem.
Czy można wycofać się z umowy poręczenia kredytu?
Osobie, która już podpisała umowę, trudno będzie wycofać poręczenie kredytu. Warto bliżej przyjrzeć się czy umowa przewiduje w ogóle taką możliwość i ewentualne warunki takiej operacji. Bank chętniej może przystać na opcję zmiany poręczyciela na inną osobę, bo zabezpieczenie terminowej spłaty zobowiązania pozostaje na takim samym poziomie, niż w ogóle zrezygnować z poręczenia. Przy czym procedura związana z ustaleniem zdolności kredytowej nowego żyranta będzie przeprowadzona od nowa.
Jakie są wady i zalety poręczenia kredytu?
Korzyści z decyzji o poręczeniu kredytu właściwie dotyczą tylko kredytobiorcy, który dzięki takiemu zabezpieczeniu może pożyczyć pieniądze i kredytodawcy, który otrzymuje gwarancję spłaty zobowiązania w razie niewypłacalności dłużnika. Zagrożeniem dla osoby poręczającej spłatę, jest oprócz konieczności ewentualnej spłaty cudzego zadłużenia, obniżenie jego zdolności kredytowej i ryzyko wpisu do baz dłużników.
Co grozi poręczycielowi za niespłacony kredyt dłużnika
Poręczyciel odpowiada za spłatę zobowiązania jak dłużnik solidarny (chyba, że w umowie kredytowej jego pozycja została określona w inny sposób). W praktyce oznacza to, że w razie opóźnienia w spłacie kredytu przez kredytobiorcę albo zaniechania przez niego płatności, bank może jednocześnie dochodzić pokrycia długu od kredytobiorcy i poręczyciela.
W razie opóźnienia w płatności raty, bank jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie osobę, która poręczyła kredyt. Konsekwencją braku spłaty kredytu przez dłużnika może być postępowanie windykacyjne a w razie konieczności również sądowe i komornicze także wobec poręczyciela.
Czy różni się poręczenie cywilne od wekslowego?
Gwarancja spłaty zobowiązania może przybrać postać poręczenia wekslowego lub cywilnego. Cel obu sposobów poręczenia jest podobny – zabezpieczenie interesów wierzyciela i spłata długu w przypadku braku płatności przez dłużnika.
Podstawą poręczenia cywilnego jest umowa zawarta pod rygorem nieważności na piśmie. Kontrakt zawarty pomiędzy trzema stronami powinien precyzyjnie określić wysokość zobowiązania i termin obowiązywania poręczenia a także zasady odpowiedzialności poręczyciela. W przypadku braku płatności przez dłużnika, wierzyciel jest zobowiązany do bezzwłocznego poinformowania o tym fakcie poręczyciela.
Poręczenie wekslowe (awal) jest bezwarunkowe i nieodwołalne. Powinno być umieszczone na wekslu lub przedłużku. Ponadto poręczyciel wekslowy odpowiada wobec wierzyciela jak dłużnik solidarny, natomiast w przypadku poręczenia cywilnego odpowiedzialność jest solidarna wówczas, jeśli w umowie nie zostało to określone w inny sposób.
Warto wiedzieć
- Żyrantem (poręczycielem) może zostać osoba o odpowiedniej zdolności kredytowej
- Poręczyciel spłaca kredyt jeśli główny kredytobiorca tego nie robi.
- Poręczenie czyjegoś kredytu obniża zdolność i wiarygodność kredytową żyranta.
- Żyrant ma prawo do wszelkich informacji dotyczących długu, jego spłaty i terminowości po stronie kredytobiorcy.
- W razie gdyby dłużnik w ogóle nie spłacał kredytu, poręczyciel musi liczyć się nawet z postępowaniem komorniczym.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Kim jest poręczyciel?
Żyrant to potoczne określenie poręczyciela, czyli osoby potwierdzającej możliwość spłaty zobowiązania finansowego innej osoby. W przypadku gdy osoba odpowiedzialna za regulację zobowiązania nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, poręczyciel spłatę kredytu bierze na siebie.
Czy można poręczyć kredyt hipoteczny?
Tak, właściwie nie ma przeszkód, żeby w umowie kredytu hipotecznego został wskazany poręczyciel. Jednak akceptacja takiego sposobu zabezpieczenia zależy od banku. Trzeba też pamiętać, że sama zdolność kredytobiorcy przy kredytach mieszkaniowych nie może budzić wątpliwości banku.
Czy poręczyciel może wziąć kredyt?
Tak. Poręczyciel może zaciągnąć własne zobowiązanie: może to być zwykły kredyt gotówkowy, jak i kredyt hipoteczny. Warto jednak pamiętać, że poręczenie kredytu oznacza pogorszenie zdolności kredytowej żyranta, więc kwota kredytu poręczyciela na którą zgodzi się bank może być odpowiednio niższa.
Czy bank sprawdza zdolność kredytową żyranta?
Tak. Poręczyciel kredytu musi mieć odpowiednio wysoką zdolność kredytową, dlatego do wniosku o kredyt z poręczycielem potrzebne będą dokumenty finansowe złożone przez żyranta. Dodatkowo wymagane będzie posiadanie dobrej historii kredytowej bez ujawnionych zaległości w spłacie wcześniejszych zobowiązań.
Kiedy warto poręczyć kredyt?
Poręczenie kredytu wiąże się zawsze z ryzykiem, że kredytobiorca będzie się spóźniał ze spłatą swoich zobowiązań lub przestanie je spłacać. Poręczyciel (żyrant) właściwie nie zyskuje niczego poręczając czyjś kredyt, a ryzykuje utratą środków i obniżeniem zdolności kredytowej. Dlatego przeważnie poręczenia dotyczą wyłącznie najbliższych osób: dzieci, rodziców, współmałżonków, partnerów życiowych i długoletnich wspólników i chyba tylko wtedy ma to swoje racjonalne uzasadnienie.
Czy bycie poręczycielem obniża zdolność kredytową?
Tak. Poręczenie kredytu jest obarczone ryzykiem spłaty długu zaciągniętego przez kredytobiorcę i pogorszeniem sytuacji finansowej poręczyciela. Dlatego zdolność kredytowa żyranta wraz z podpisaniem umowy o kredyt ulega obniżeniu.
Kiedy poręczyciel spłaca kredyt?
W momencie, kiedy kredytobiorca przestanie spłacać swoje zobowiązanie finansowe, wówczas ta powinność przechodzi na poręczyciela. Wierzyciel czyli bank powinien niezwłocznie zawiadomić żyranta, że dłużnik spóźnia się z przelewem raty.
