Czym jest kredyt konsolidacyjny i jakie warunki trzeba spełnić?

Według danych Biura Informacji Kredytowej BIK łączne zadłużenie gospodarstw domowych obejmujące dostępne na rynku produkty kredytowe (kredyty, limity i pożyczki pozabankowe) w lipcu 2022 r. wyniosło 739,3 mld zł. Już prawie połowa, a dokładnie 47,2%, dorosłych Polaków posiada zobowiązania zaciągnięte na rynku finansowym.  

Wysokie stopy procentowe, pogorszenie sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz zaostrzenie warunków kredytowych przez banki, aktualnie wpływa na niższe zainteresowanie finansowaniem zewnętrznym oraz mniejsze możliwości zaciągnięcia nowego zobowiązania. 

Problemowe mogą okazać się natomiast zobowiązania zaciągnięte wcześniej, w szczególności te ze zmiennym oprocentowaniem uzyskane w momencie niskich stóp procentowych i łatwej dostępności do kredytów. Osoby, które chcą uporządkować swoją sytuację finansową, a przy okazji zmniejszyć wysokość comiesięcznych obciążeń, powinny bliżej przyjrzeć się możliwości konsolidacji kredytów. To często doskonała droga do oszczędności pieniędzy i czasu, a nierzadko także możliwość odzyskania utraconej stabilizacji finansowej. 

Czym jest kredyt konsolidacyjny?

Kredyt konsolidacyjny najłatwiej zdefiniować jest jako kredyt celowy przeznaczony na spłatę dotychczasowych zobowiązań.

Ważne, aby dokładnie przeanalizować strukturę swojego zadłużenia i zdecydować, które zobowiązania połączyć, a które spłacać na dotychczasowych warunkach. Nie ma bowiem przymusu konsolidacji wszystkich posiadanych kredytów. 

Połączyć można m.in.: 

• kredyt gotówkowy, 
• debet w rachunku osobistym,
• kredyt samochodowy, 
• kredyt hipoteczny, 
• kredyt ratalny, 
• karty kredytowe. 

Szczegółowe zasady w tym zakresie określa bank. 

Rodzaje kredytów konsolidacyjnych  

Biorąc pod uwagę rodzaj zabezpieczenia spłaty zobowiązania, można wyróżnić: 

• kredyt konsolidacyjny gotówkowy,  
• kredyt konsolidacyjny hipoteczny (alternatywą dla kredytu hipotecznego może być pożyczka hipoteczna).  

Ten pierwszy można uzyskać łatwiej i szybciej. Formalności najczęściej ograniczają się tylko do przedstawienia: 

• dowodu osobistego, 
• dokumentów finansowych, 
• dokumentacji związanej ze spłacanym zadłużeniem np. umów kredytowych. 

Ta opcja może być jednak trochę droższa, a maksymalny okres spłaty najczęściej nie przekracza 10 lat.  W ramach kredytu konsolidacyjnego gotówkowego można też pożyczyć mniej niż w przypadku zobowiązań zabezpieczonych hipoteką. 

Kredyt konsolidacyjny hipoteczny, choć wymaga dłuższego oczekiwania na decyzję kredytową, może opłacać się bardziej. Ustanowienie hipoteki na tyle dobrze zabezpiecza interesy banku, że oprocentowanie takiego zobowiązania będzie niższe. Mniejsza rata to też zasługa możliwości rozłożenia spłaty na dłuższy okres kredytowania – nawet do 30 lat. Uzyskanie kredytu konsolidacyjnego zabezpieczonego hipoteką wiąże się jednak z większą liczbą formalności. Oprócz standardowych dokumentów, konieczna jeszcze będzie m.in. wycena nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie, co wydłuża cały proces. 

Jak działa kredyt konsolidacyjny?  

Po podpisaniu umowy kredytu bank przekazuje środki bezpośrednio na spłatę konsolidowanych zobowiązań, czyli na rachunki dotychczasowych wierzycieli. Nie ma możliwości przelewu całej kwoty na konto klienta w celu samodzielnej spłaty zadłużenia. Na rachunek bankowy kredytobiorcy mogą trafić jedynie dodatkowo pożyczone pieniądze, które można wykorzystać na dowolny cel.  

Od tego momentu klient spłaca już tylko zadłużenie wobec konkretnej instytucji finansowej, obsługując jedną, czytelną ratę. 

Dzięki wydłużeniu okresu finansowania jedna rata może być dużo niższa od sumy dotychczasowych obciążeń. Należy przy tym pamiętać, że dłuższy okres spłaty nierozerwalnie wiąże się ze wzrostem całkowitego kosztu kredytu. Pytanie czy będzie to istotna kwestia z perspektywy osoby zagrożonej utratą bieżącej płynności finansowej. 

Kto może wziąć kredyt konsolidacyjny?  

Konsolidacja kredytu jest możliwa tylko przy odpowiedniej zdolności kredytowej wnioskodawcy. Bez znaczenia pozostaje fakt, że przed każdym z wcześniej udzielonych zobowiązań instytucje finansowe badały, czy klient ma możliwości ich terminowej spłaty. Liczy się sytuacja bieżąca. Dlatego wniosek o konsolidację kredytów warto złożyć jeszcze zanim pojawią się opóźnienia w płatnościach.  

Jakie warunki trzeba spełnić, żeby uzyskać kredyt konsolidacyjny? 

Podstawowe wymagania to: 

• pozytywna ocena zdolności kredytowej m.in. w oparciu o dotychczasową historię spłaty zobowiązań klienta ujawnioną w BIK i wysokość otrzymywanych dochodów,  
• złożenie wniosku o konsolidację w sposób określony przez bank, 
• dostarczenie wymaganych dokumentów. 

Konsolidacja kredytów oprócz typowych dokumentów finansowych i potwierdzających tożsamość wnioskodawcy, wymaga przedstawienia jeszcze dokumentacji związanej ze zobowiązaniami, które będą podlegały połączeniu.  

W przypadku kredytu konsolidacyjnego zabezpieczonego hipoteką liczba formalności powiększy się jeszcze o dokumenty związane z nieruchomością. Górną granicę wysokości takiego zobowiązania będzie wyznaczać wartość nieruchomości, dlatego oprócz dokumentów pozwalających na potwierdzenie jej własności, konieczna będzie jeszcze wycena. Przy czym warto pamiętać, że kwota kredytu nie będzie równa 100%, ale maksymalnie 80% wartości nieruchomości. 

Ile kosztuje kredyt konsolidacyjny?  

To jedno z pierwszych pytań, które trzeba sobie zadać starając się o konsolidację. Odpowiedź ułatwią dostępne w sieci porównywarki i kalkulatory, również te udostępnione bezpośrednio na stronie banku. Warunki, które widnieją na stronie należy potraktować jako propozycję konsolidacji kredytów. Bo choć oczywiście można sprawdzić prowizję, oprocentowanie kredytu i RRSO, a także przykład reprezentatywny, to na ostateczne warunki wpłynie: 

• zdolność kredytowa wnioskodawcy, 
• całkowita kwota kredytu, 
• okres spłaty kredytu konsolidacyjnego. 

Na całkowity koszt kredytu konsolidacyjnego wpłynie również decyzja o skorzystaniu przez klienta z dodatkowych produktów banku np. wykupienia ubezpieczenia. Może to przesądzić o obniżeniu prowizji czy marży banku. 

Kredyt konsolidacyjny w praktyce

Załóżmy, że posiadamy trzy kredyty, które spłacane są w ratach równych. Zestawienie nie uwzględnia prowizji za udzielenie kredytu konsolidacyjnego ani za wcześniejszą spłatę zobowiązań. Klient nie korzysta również z ubezpieczenia posiadanych kredytów.

Łączna kwota zobowiązań wynosi równe 90.000 zł. Suma rat każdego miesiąca uszczupla osobisty budżet o 3.105,60 zł, a łączna kwota do spłaty sięga 107.084,21 zł. Ostateczny koszt zaciągniętych zobowiązań wynosi zatem 17.084,21 zł. Kredytobiorca po złożeniu wniosków kredytowych otrzymał trzy propozycje konsolidacji długów: 

Jak wziąć kredyt konsolidacyjny?  

Wniosek kredytowy można najczęściej uzupełnić na stronie banku – to ułatwi i przyspieszy sprawę, a jednocześnie pozwoli na otrzymanie kilku ofert z różnych instytucji bez konieczności osobistego odwiedzenia każdej z osobna. Posiadacze rachunku bankowego mogą złożyć wniosek za pośrednictwem bankowości elektronicznej lub aplikacji mobilnej udostępnionej przez bank.   

Dla przyspieszenia całego procesu warto wcześniej przygotować potrzebne dokumenty. Dalsza procedura zależy od banku. Często wystarczy odebrać telefon od doradcy, który przedstawi szczegóły oferty dopasowane do złożonego wniosku i w oparciu możliwości finansowe klienta. Umowę można podpisać online, za pośrednictwem kuriera lub w placówce banku.  

Jakie są wady i zalety kredytu konsolidacyjnego?  

Ocena tego rozwiązania zależy od indywidualnych potrzeb kredytobiorcy. Kredyty konsolidacyjne, podobnie jak inne zobowiązania finansowe, przyznawane są w oparciu o dobrą zdolność kredytową. Udzielenie kredytu wbrew pozorom nie służy konsolidacji zadłużenia przeterminowanego, ale pomaga odzyskać stabilizację i płynność finansową osobie, która terminowo reguluje swoje zobowiązania – co dla spóźnialskich dłużników może być wadą. Minusem będą też wyższe koszty związane z wydłużonym okresem spłaty. 

Wydaje się jednak, że zalety przeważają: 

• jedna niższa rata, 
• jeden wierzyciel zamiast kilku, 
• możliwość uzyskania dodatkowej gotówki na dowolny cel, 
• konsolidacja kredytów i pożyczek oraz innych zobowiązań w jedno. 

Gdzie można dostać kredyt konsolidacyjny?  

Kredyt konsolidacyjny to popularny produkt dostępny w ofercie większości banków komercyjnych. W tabeli poniżej przedstawiamy ofertę konsolidacji dostępną w siedmiu bankach komercyjnych. Oprócz maksymalnej kwoty, którą można uzyskać i okresu spłaty zobowiązania, uwzględniliśmy także dodatkowe korzyści, na jakie może liczyć klient, który chce wesprzeć się kredytem konsolidacyjnym. 

Kredyt konsolidacyjny w ofercie banków  

Kiedy warto złożyć wniosek o konsolidację kredytów?  

Moment, kiedy pojawia się ryzyko utraty płynności finansowej, ale jeszcze przed pierwszymi problemami z dotrzymaniem terminu spłaty zobowiązań, będzie dobry na złożenie wniosku o konsolidację kredytu. Trzeba monitorować sytuację na bieżąco. Udzielenie kredytu zależy od dotychczasowej historii spłaty kredytu gotówkowego, karty kredytowej, debetu czy pożyczki, dlatego kiedy pojawią się opóźnienia, może być już z późno. Wtedy trzeba najczęściej szukać innych rozwiązań (np. restrukturyzacji długu). 

Jak wybrać najlepszą ofertę?  

Kiedy chęć skonsolidowania kredytów nabrała już odpowiedniej mocy, nadszedł czas na znalezienie odpowiedniej oferty. Jak zacząć? Wystarczy złożyć zapytanie kredytowe do kilku banków jednocześnie, przedstawiając każdorazowo te same założenia. 

Weryfikację otrzymanych od instytucji finansowych propozycji można wesprzeć korzystając z dostępnych w sieci narzędzi i rankingów. Oceniając zasadność i opłacalność przedsięwzięcia warto zwrócić szczególną uwagę na: 

• wysokość raty po konsolidacji – powinna być niższa od sumy dotychczasowych obciążeń, chyba że łączeniu kredytów towarzyszy drastyczne skrócenie okresu finansowania, 
• całkowita kwota kredytu konsolidacyjnego do spłaty – im niższa tym lepiej, jednak mając na uwadze wydłużenie okresu finansowania i ewentualną prowizję za udzielenie konsolidacji, 
• nowy okres spłaty – im dłuższy, tym niższa kwota miesięcznej raty i wyższy całkowity koszt zobowiązania, 
• prowizja z tytułu kredytu – może okazać się, że konsolidacja kredytów będzie wiązać się z koniecznością zapłacenia dodatkowej prowizji,  
• Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania RRSO – wskaźnik ten służy szybkiemu porównywaniu ofert kredytowych,  
• konsekwencje ewentualnego opóźnienia w spłacie rat – warto sprawdzić czy w przypadku przejściowych problemów z dotrzymaniem terminu przelewu, bank nie podwyższy nam oprocentowania lub nie wypowie umowy kredytowej, 
• wymagane zabezpieczenia – lepsze warunki mogą wymagać dodatkowego zabezpieczenia kredytu np. hipoteki, a to rodzi dodatkowe koszty związane z wyceną nieruchomości czy koniecznością dokonania wpisu w księdze wieczystej. 

Źródła:

1. https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rynek_kredytowy_2022_3.pdf
2. https://media.bik.pl/analizy-rynkowe

Izabela Stachura

Prawniczka. Zawodowo łączy zainteresowania z zakresu prawa handlowego i cywilnego. Z branżą finansową związana od 3 lat. Prywatnie wielbicielka książek Terry'ego Pratchetta i wypraw w góry.

Zobacz inne wpisy tego autora

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Label

Imię*

E-mail

0 komentarzy

Inline Feedbacks

View all comments