Utrzymujące się od dłuższego czasu niskie stopy procentowe przekładają się na bardzo atrakcyjne oferty kredytów i pożyczek. Niekontrolowane zaciąganie kolejnych zobowiązań może jednak okazać się zabójcze dla domowego budżetu. Sprawdzamy, czym jest przekredytowanie i jak się przed nim bronić.
Wzrost gospodarczy przekłada się na coraz lepszy dostęp do różnego typu dóbr i usług. Jeśli brak nam bieżących środków finansowych lub oszczędności, w ich uzyskaniu pomocne mogą okazać się produkty kredytowe. O ile racjonalne korzystanie z takich rozwiązań nie jest niczym złym, problem zaczyna się wtedy, kiedy przeceniamy swoje możliwości. Jak pokazuje raport „Dlaczego Polacy się zadłużają”, przygotowany przez Krajowy Rejestr Długów, 75% Polaków pomiędzy 18 a 64 rokiem życia zaciągało kredyty lub pożyczkę, a aż 35% z nas korzysta z tego typu rozwiązań często.
Sytuacja wygląda podobnie wśród seniorów – aż 41% osób powyżej 64 roku życia brało pożyczkę wiele razy. Szczególnie niepokojąco ten trend prezentuje się w grupie najmłodszych klientów. Według Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i Biura Informacji Kredytowej z różnego typu kredytów i pożyczek korzysta 600 tys. Polaków w wieku 18–24 lata, a ich łączne zadłużenie wynosi ponad miliard złotych. Wielu z nich już na samym początku swojej życiowej drogi może borykać się z problemem zbyt dużej liczby zobowiązań. Warto zatem dowiedzieć się, czym jest przekredytowanie i jak można się przed nim uchronić.
Czym jest przekredytowanie?
Wprawdzie samo pojęcie przekredytowania nie ma jednoznacznej definicji, jednak zwykle określa się tym pojęciem sytuację, w której miesięczne koszty spłaty zadłużenia przekraczają połowę zarobków dłużnika netto. Zazwyczaj do takiego stanu doprowadza zaciąganie wielu zobowiązań finansowych z różnych źródeł. Wysokość poszczególnych pożyczek i kredytów nie ma przy tym większego znaczenia – często już kilka mniejszych rat nieoczekiwanie przeradza się w poważny problem.
Przekredytowanie wiąże się przede wszystkim ze znacznym obciążeniem domowego budżetu, co może doprowadzić do kłopotów z regulowaniem innych płatności, w tym rachunków. Dodatkowo, wyraźnie przekłada się również na poziom życia. Niestety w większości przypadków to zaledwie początek problemów – przekredytowanie bardzo często rujnuje płynność finansową dłużnika i doprowadza do tzw. spirali zadłużenia.
Kogo dotyczy zjawisko przekredytowania?
Osoby zmagające się z przekredytowaniem zwykle korzystają z doraźnych rozwiązań, takich jak kolejna pożyczka lub kredyt, które w całości będzie można przeznaczyć na spłatę zaległych rat, rachunków bądź wydać na aktualne potrzeby. Zwykle, ze względu na niską zdolność kredytową spowodowaną dużą liczbą zobowiązań finansowych na koncie, takie osoby najczęściej sięgają po propozycje firm pożyczkowych, które zazwyczaj nie mają tak rygorystycznych procedur oceny wniosku o finansowanie jak banki.
Niestety, wzięcie kolejnej pożyczki to pierwszy krok do wpadnięcia w tzw. spiralę zadłużenia, czyli sytuację, w której aby spłacić dotychczasowe zadłużenia, musimy zaciągać nowe. Jak podaje BIK, obecnie w tym rejestrze znajduje się niemal 3 miliony niesolidnych dłużników. Wiele z tych osób do poważnych kłopotów finansowych doprowadził właśnie mechanizm przekredytowania.
Konsekwencje związane z przekredytowaniem
Przekredytowanie może prowadzić do wielu bolesnych konsekwencji. Wśród nich można wymienić takie skutki jak:
- brak środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych,
- ciągły wzrost zadłużenia,
- egzekucja komornicza,
Osoba borykająca się z przekredytowaniem zostanie także wpisana do baz dłużników i straci całkowicie swoją zdolność kredytową.
Najboleśniejsze są jednak konsekwencje psychologiczne wynikające z przekredytowania. Życie w ciągłym stresie, nieustanny brak środków finansowych itp. mogą odbić się niekorzystnie na zdrowiu każdego człowieka. Tym bardziej warto więc robić wszystko, aby uniknąć takiej sytuacji, a jeśli już do niej dojdzie, trzeba szybko podejmować działania pozwalające na trwałe rozwiązanie problemów finansowych.
Sposoby na wyjście z przekredytowania
Chociaż trudno przekonać do tego osoby, które mają problemy z regulowaniem zobowiązań, w rzeczywistości żadna sytuacja nie jest położeniem bez wyjścia. Na początku warto zweryfikować swoje podejście do finansów i, jak już wspomnieliśmy, podjąć konkretne działania zmierzające do poprawy swojego stanu. Oto niektóre z nich.
- Redukcja kosztów – to podstawa w przypadku kłopotów finansowych. Kiedy pojawią się problemy finansowe należy dokonać dokładnej analizy kosztów i szukać oszczędności, które pozwolą wygospodarować dodatkowe środki finansowe na uregulowanie zobowiązań.
- Refinansowanie kredytu – jeżeli głównym źródłem naszych kłopotów finansowych jest kredyt bankowy, warto rozważyć opcję jego refinansowania. Rozwiązanie to polega na zaciągnięciu nowego zobowiązania, które będzie przeznaczane na spłatę aktualnego kredytu. Podejmując takie działania możemy m.in. wydłużyć okres spłaty. Choć wpłynie to na zwiększenie całkowitego kosztu kredytu, jednocześnie wygeneruje także dodatkowe środki do dyspozycji zadłużonego.
- Konsolidacja kredytów i pożyczek – jeśli przekredytowanie jest wynikiem kilku różnych zobowiązań, dobrym wyjściem może okazać się ich skonsolidowanie. Mechanizm działania w tym przypadku przypomina ten wykorzystywany w sytuacji refinansowania kredytu. Co ważne, konsolidacją można objąć nie tylko kredyty hipoteczne, ale także inne zobowiązania kredytowe lub pożyczki. Jedna rata zastępuje kilka mniejszych, przy okazji dając szansę na zmniejszenie u dłużnika comiesięcznego obciążenia finansowego. Dzięki temu odbudowywanie stabilności finansowej może okazać się łatwiejsze.
Jak uniknąć przekredytowania?
Jak już wspomnieliśmy, przekredytowanie, do którego dochodzi w momencie, kiedy miesięczne koszty spłaty zadłużenia przekraczają 50% zarobków netto, może doprowadzić do dotkliwych konsekwencji.
Aby uniknąć przekredytowania, trzeba zadbać o profilaktykę: należy unikać zadłużania się, a gdy jest to konieczne, szczegółowo przeanalizować ryzyko związane z wzięciem kredytu lub pożyczki. Dobrze jest również zaprowadzić porządek w domowym budżecie: notować dochody i wydatki, sprawdzając jednocześnie, gdzie moglibyśmy znaleźć oszczędności.
Michał MuchaJeżeli przekredytowanie stało się faktem, konieczne stanie się podjęcie konkretnych działań: podstawą będzie redukcja kosztów oraz dokładne poznanie struktury zadłużenia. Warto również pomyśleć nad refinansowaniem kredytu hipotecznego lub konsolidacją kredytów i pożyczek.
Warto wiedzieć:
- O przekredytowaniu możemy umownie mówić, gdy nasze zobowiązania finansowe z tytułu zadłużenia przekraczają połowę zarobków netto.
- Przekredytowanie często dotyczy osób, które zaciągają kolejny kredyt lub pożyczkę na spłatę dotychczasowych zobowiązań finansowych.
- Przekredytowanie może prowadzić do wielu nieprzyjemnych konsekwencji, np. egzekucji komorniczej z majątku kredytobiorcy.
- Sposobem na wyjście z przekredytowania mogą być takie działania jak redukcja kosztów życia codziennego, refinansowanie kredytów i pożyczek bądź ich konsolidacja.
- Aby uniknąć przekredytowania, przed wzięciem kredytu należy dokładnie przeanalizować ryzyko związane z sięgnięciem po taki produkt i skrupulatnie ocenić, czy nasze aktualne możliwości finansowe pozwalają na taki krok.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Na czym polega tzw. spirala zadłużenia?
O spirali zadłużenia możemy mówić wtedy, gdy jakaś osoba posiada na swoim koncie aktywne kredyty lub pożyczki i chcąc je spłacić, zaciąga na ten cel kolejne zobowiązanie finansowe.
Czym jest wskaźnik DTI?
DTI to wskaźnik wyrażający stosunek wszystkich zobowiązań finansowych posiadanych przez konsumenta do wysokości uzyskiwanych przez niego dochodów. To właśnie wskaźnik DTI danego klienta w dużej mierze wpływa na ostateczną decyzję banku w sprawie przyznania kredytu.
Gdzie szukać pomocy w przypadku przekredytowania?
Jeśli potrzebujemy pomocy w wyjściu z przekredytowania, warto zwrócić się do doradcy finansowego, który po rozmowie z nami ustali realny plan działania.
Czy mogę złożyć wniosek o upadłość konsumencką w związku z przekredytowaniem?
Tak, przekredytowanie może stanowić podstawę do złożenia wniosku o upadłość konsumencką.
Czy ogłoszenie upadłości konsumenckiej oznacza umorzenie długów?
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej to sposób na oddłużenie konsumenta i zazwyczaj nie wiąże się z całkowitym umorzeniem długów. W praktyce do częściowego lub całkowitego umorzenia długów dochodzi bardzo rzadko.
