Tajemniczo brzmiące raty annuitetowe to po prostu inne określenie rat równych. Warto sprawdzić, w jaki sposób obliczyć ich wysokość, czym różnią się od rat malejących i jaki mają wpływ na ogólne koszty kredytu. Wiedza ta pozwoli nie tylko podejmować bardziej świadome decyzje, ale może być również źródłem dodatkowych oszczędności.
Wysokość rat kredytu zależy od wielu czynników: kwoty kredytu, okresu spłaty zobowiązania, wysokości prowizji banku, oprocentowania oraz rodzaju rat kredytowych. Banki dają możliwość wyboru pomiędzy ratą annuitetową a malejącą zazwyczaj jedynie w przypadku kredytów hipotecznych. Decyzja w zakresie wyboru rodzaju rat przełoży się na wysokość comiesięcznych obciążeń, ale również ogólnych kosztów zobowiązania.
Dodatkowo nie zawsze kredytobiorca ma realny wybór w tym zakresie: przeszkodą może być niewystarczająca zdolność kredytowa, wymagana przy zobowiązaniach z ratą malejącą. W takiej sytuacji rozwiązanie jest jedno: kredyt z ratą annuitetową.
Czym są raty annuitetowe?
Rata annuitetowa to inna nazwa raty równej lub uśrednionej. Charakteryzuje się stałą wysokością w całym okresie spłaty zobowiązania kredytowego. Początkowo obciążenia dla kredytobiorcy w zakresie odsetek przewyższają spłacany kapitał, co jednak nie ma wpływu na wysokość raty.
Raty annuitetowe postrzegane są przez banki jako bardziej bezpieczne, stąd ich wybór wiąże się z mniejszymi wymaganiami w zakresie posiadanej zdolności kredytowej niż ma to miejsca przy kredycie z ratą malejącą.
Dlaczego skład raty annuitetowej jest zmienny?
Rata kredytu składa się z dwóch elementów:
- części kapitałowej – obejmującej spłatę pożyczonego kapitału – płatność każdej kolejnej raty obniża zaciągnięte zobowiązanie
- części odsetkowej – stanowiącej wynagrodzenie banku, która obejmuje marżę banku i stawkę referencyjną – dla kredytów w złotówkach będzie to WIBOR
Rata równa charakteryzuje się stałą wysokością przez cały okres spłaty zobowiązania (o ile, przy oprocentowaniu zmiennym, nie zmienią się stopy procentowe). Jednak proporcja pomiędzy częścią kapitałową a odsetkową zmienia się w czasie.
- W pierwszym okresie kredytobiorca spłaca głównie odsetki na rzecz banku, natomiast wysokość części kapitałowej jest niska. Wynika to z faktu, że odsetki naliczane są od pozostałej do spłaty kwoty zadłużenia, która na początku jest wysoka. Dlatego wysokość części kapitałowej i odsetkowej zmienia się przez cały okres spłaty zobowiązania.
Czym różni się rata annuitetowa od malejącej?
Harmonogram spłaty kredytu z ratą stałą (annuitetową) obejmuje taką samą wysokość raty przez cały ustalony okres. Zmienia się jedynie proporcja pomiędzy wysokością odsetek, a częścią kapitałową.
Przykład:
Kwota kredytu: 200.000 zł
Oprocentowanie 3,8 %
Okres spłaty: 30 lat
Raty: równe
Suma spłat: 335.487,60 zł
| Nr raty | Część odsetkowa | Część kapitałowa | Wysokość raty |
| 1 | 633,33 | 298,58 | 931,91 zł |
| 2 | 632,39 | 299,53 | 931,91 zł |
| 3 | 631,44 | 300,48 | 931,91 zł |
| 358 | 8,80 | 926,04 | 931,91 zł |
| 359 | 5,87 | 926,04 | 931,91 zł |
| 360 | 2,94 | 928,97 | 931,91 zł |
Natomiast rata malejąca w pierwszym okresie spłaty zobowiązania jest wysoka i maleje z czasem. Elementem zmiennym jest tu jednak tylko część odsetkowa. Wysokość części kapitałowej jest stała przez cały okres spłaty zobowiązania.
Przykład:
Kwota kredytu: 200.000 zł
Oprocentowanie 3,8 %
Okres spłaty: 30 lat (360 rat)
Raty: malejące
Suma spłat: 314.316,65 zł
| Nr raty | Część odsetkowa | Część kapitałowa | Wysokość raty |
| 1 | 633,33 | 555,56 | 1188,89 zł |
| 2 | 631,57 | 555,56 | 1187,13 zł |
| 3 | 629,81 | 555,56 | 1185,37 zł |
| 358 | 5,28 | 555,56 | 560,83 zł |
| 359 | 3,52 | 555,56 | 559,07 zł |
| 360 | 1,76 | 555,56 | 557,31 zł |
Kolejną różnicę stanowi wysokość kosztów ponoszonych przez kredytobiorcę. W przypadku zobowiązań długoterminowych z ratą malejącą ogólne koszty będą niższe. Różnica może być znaczna. W przytoczonych powyżej przykładach, gdzie pozostałe parametry kredytu są takie same, wysokość kosztów przy zobowiązaniu z ratą malejącą jest o 21.170,95 zł niższa.
Jak obliczyć wysokość rat annuitetowych? Wzór
Wzór na obliczenie wysokości rat annuitetowych wygląda następująco:
S ∗ l
R = _____________
−n
1 – (1 + l)
gdzie:
R – rata spłaty
S – suma kredytu do spłaty
l – stopa procentowa
n – liczba rat
Samodzielne obliczenia nie będą łatwe, bo trzeba je wykonać dla każdej kolejnej raty uwzględniając spłatę części kapitału. Dużo prostsze może okazać się korzystanie z dostępnych w internecie kalkulatorów kredytowych. W każdym przypadku należy te obliczenia traktować jako szacunkowe.
Kalkulator zwykle uwzględnia jedynie podstawowe parametry kredytu, takie jak kwota do spłaty, oprocentowanie, liczba rat, ale bez dodatkowych elementów np. ubezpieczenia spłaty zobowiązania czy prowizji banku. Kalkulację harmonogramu rat warto sprawdzić u doradcy kredytowego lub bezpośrednio w banku.
Kiedy warto zdecydować się na raty annuitetowe (równe)?
Raty annuitetowe, jako bardziej stabilne i mniej obciążające dla domowych finansów kredytobiorcy, są postrzegane przez banki za bezpieczniejsze. Stąd zaciągnięcie kredytu hipotecznego z ratą równą wiąże się z mniejszymi wymaganiami w zakresie zdolności kredytowej wnioskodawcy.
Dla uzyskania długoterminowego zobowiązania z ratą malejącą potrzebna jest wysoka zdolność kredytowa i wysokie zarobki. W takiej sytuacji decyzja o zobowiązaniu z ratą annuitetową może być jedynym rozwiązaniem na uzyskanie kredytu na zakup wymarzonej nieruchomości.
Kiedy wybór raty annuitetowej będzie niekorzystny?
Wybór pomiędzy zobowiązaniem z ratą równą lub malejącą jest możliwy zwykle przy kredytach hipotecznych. Posiadanie wysokiej zdolności kredytowej przy wysokich zarobkach powinno skłonić kredytobiorcę do wyboru rat malejących, które pozwolą na znaczne oszczędności. W takiej sytuacji kredyt z ratą równą będzie po prostu droższy, co nie jest w interesie kredytobiorcy. W każdym przypadku wybór rodzaju rat powinien jednak uwzględniać cały obraz sytuacji finansowej kredytobiorcy i jego indywidualne preferencje w tym zakresie.
Katarzyna GawełŹródła:
https://mfiles.pl/pl/index.php/Metoda_annuitetowa
Warto wiedzieć
- Rata annuitetowa to inna nazwa raty równej lub uśrednionej.
- Raty annuitetowe są zdecydowanie częściej wybierane przez kredytobiorców hipotecznych niż raty malejące, choć ogólne koszty takiego kredytu będą wyższe.
- Wymagania banku w zakresie zdolności kredytowej wnioskodawcy będą niższe w przypadku rat równych. Raty malejące wymagają posiadania wysokiej zdolności kredytowej.
- Rata annuitetowa oznacza stałą wysokość comiesięcznej raty kredytu. Jednak wzrost lub obniżenie stóp procentowych, w przypadku zobowiązań z oprocentowaniem zmiennym, przełoży się również na wysokość raty.
- Kredyt z ratą stałą oznacza wyższe ogólne koszty kredytu, przy stabilnej wysokości raty przez cały okres zobowiązania.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Co wybrać: kredyt hipoteczny z ratą annuitetową czy ratą malejącą?
W przypadku zobowiązań długoterminowych z uwagi na niższe ogólne koszty kredytu bardziej opłacają się raty malejące. Jednak ostateczny wybór zależy od preferencji kredytobiorcy i posiadanej przez niego zdolności kredytowej – jeśli nie jest zbyt wysoka jedynym rozwiązaniem mogą okazać się wyłącznie raty równe.
Czy wysokość raty annuitetowej może ulec zmianie?
Tak. W przypadku kredytu z oprocentowaniem zmiennym w razie zmiany stóp procentowych wysokość oprocentowania kredytu ulegnie zmianie, a tym samym rata może wzrosnąć lub zostać obniżona.
Kiedy zmiany stóp procentowych nie będą miały wpływu na wysokość raty kredytu?
Wysokość raty kredytu będzie niezmienna, bez względu na wahania stóp procentowych, przy kredycie ze stałym oprocentowaniem. Aktualne oferty z oprocentowaniem stałym, w przypadku zobowiązań zabezpieczonych hipoteką, obejmują zamknięty, najczęściej pięcioletni okres ustalonego oprocentowania stałego. Po tym okresie kredytobiorca może przyjąć propozycję banku na nową pięcioletnią stawkę oprocentowania stałego lub zacząć spłacać zobowiązanie z określonym w umowie oprocentowaniem zmiennym.
Czy mogę zmienić ratę annuitetową na ratę malejącą w czasie trwania spłaty kredytu?
Decyzja w zakresie zmiany zależy od decyzji banku. Kredytodawca może w takiej sytuacji ponownie zbadać zdolność kredytową wnioskodawcy. Dodatkowo zmiana rodzaju rat będzie wymagała podpisania aneksu do umowy, a to może wiązać się z dodatkowymi kosztami.
Jak sprawdzić czy posiadana zdolność kredytowa wystarczy na wybór rat malejących przy kredycie hipotecznym?
Najlepiej skorzystać z usług doradcy kredytowego, który pomoże ocenić zdolność kredytową wnioskodawcy, a także przedstawi kalkulację wysokości rat w obu wariantach: ratach malejących i annuitetowych.
Na czym polegają raty malejące?
Konstrukcja rat malejących opiera się na takiej samej kwocie kapitału w każdej racie. Zmienia się tylko wysokość odsetek, które po każdej miesięcznej spłacie, naliczane są od kwoty pozostałego kapitału. Na początku spłaty raty malejące są wyższe od rat annitetowych, więc skorzystanie z tego wariantu wymaga posiadania lepszej zdolności kredytowej.
Czy raty wpływają na zdolność kredytową?
Potencjalna rata kredytu będzie każdego miesiąca obciążać domowy budżet, więc ma wpływ na zdolność kredytową osoby ubiegającej się o kredyt. To samo dotyczy rat, które trzeba opłacać w związku ze spłatą bieżących kredytów i pożyczek. Warto zaznaczyć, że zdolność kredytową bardziej obciążają raty malejące, ale w ogólnym rozrachunku są one rozwiązaniem tańszym.
Może jeszcze dopiszcie że w przypadku wzrostu stop % rata wzrośnie, a kapitał spłacany w racie zmalej…