Naruszenie postanowień umowy kredytowej lub utrata zdolności kredytowej to najczęstsze przyczyny, które powodują, że bank może wypowiedzieć Ci umowę kredytu. W tym wpisie dowiesz się jakie prawa przysługują Ci w takiej sytuacji, co możesz zrobić oraz jak możesz się skutecznie bronić w starciu z bankiem.
- 1. Na czym polega wypowiedzenie umowy kredytu przez bank?
- 2. Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu?
- 3. Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu hipotecznego?
- 4. Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu gotówkowego?
- 5. W jaki sposób bank może wypowiedzieć umowę kredytu?
- 6. Jakie są podstawy prawne wypowiedzenia umowy kredytu przez bank?
- 7. Jakie są konsekwencje wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank?
- 8. Jak bronić się przed wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank?
- 9. Na czym polega restrukturyzacja zadłużenia?
- 10. Co zrobić, jeśli bank wypowie umowę kredytu?
- 11. Wypowiedzenie a odstąpienie od umowy – czym się różnią?
- 12. Warto wiedzieć
W praktyczny sposób wyjaśnię Ci zawiłe zagadnienia prawne związane z tematyką wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank. Poznasz obowiązujące przepisy, które regulują przedmiotową tematykę oraz nabędziesz niezbędnej wiedzy i informacji odnośnie tego co możesz zrobić w konkretnej sytuacji, która najczęściej pojawia się niespodziewanie i związana jest z problemami finansowymi.
Na czym polega wypowiedzenie umowy kredytu przez bank?
Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank następuje w ściśle określonych sytuacjach. Musisz pamiętać o tym, że bank w tym przedmiocie nie ma dowolności. Decydujące znaczenie mają w takich okolicznościach dwie kwestie:
- Obowiązujące warunki umowy kredytu;
- Twoja kondycja finansowa – zdolność do terminowej spłaty kredytu.
Jeżeli dojdzie do załamania na którejkolwiek z powyżej wymienionych płaszczyzn, wówczas bank nabywa uprawnienia związane z możliwością wypowiedzenia umowy kredytu.
Uwaga!
Pamiętaj, aby zawsze dokładnie sprawdzić warunki swojej umowy kredytowej – szczególnie przez pryzmat Twoich zobowiązań kredytowych oraz warunków wypowiedzenia umowy kredytu. Pamiętaj również, aby zapoznać się z obowiązującymi przepisami – w szczególności zaś z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488) – zw. dalej: „pr. bank.”. O tym, które dokładnie przepisy powinny zwrócić Twoją uwagę, wyjaśnię Ci w dalszej części wpisu.
Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu?
Jak już wspominałem bank może wypowiedzieć umowę kredytu najczęściej w dwóch okolicznościach – w przypadku naruszenia postanowień umowy kredytowej (niedotrzymanie warunków umowy kredytu) oraz w przypadku utraty zdolności kredytowej (np. w okolicznościach załamania na płaszczyźnie finansów prywatnych).
Uwaga!
Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu hipotecznego?
Bank może wypowiedzieć umowę kredytu hipotecznego w sytuacji, gdy naruszysz postanowienia umowy kredytu hipotecznego lub gdy utracisz zdolność kredytową (gdy dojdzie do załamania finansowego). Jeżeli chodzi o wypowiedzenie umowy kredytowej przez bank w zakresie kredytu hipotecznego mogą to być następujące okoliczności:
- Gdy złamiesz prawo oraz postanowienia ujęte w umowie kredytu hipotecznego;
- Gdy utracisz zdolność kredytową;
- Gdy użyjesz środków finansowych na cele niezgodne z umową kredytu hipotecznego;
- Gdy wprowadzisz bank w błąd – tj. gdy podasz fałszywe dane lub celowo i sztucznie zawyżysz swoje realne zdolności finansowe;
- Gdy nie będziesz regularnie spłacać swoich rat kredytowych;
- Gdy znacznie spadnie wartość zabezpieczenia kredytu hipotecznego – np. Twojej nieruchomości, która stanowiła zabezpieczenie udzielonego kredytu hipotecznego.
W takich sytuacjach dochodzi do utraty zaufania banku do Ciebie i może to się wiązać ze skorzystaniem przez bank z instytucji wypowiedzenia umowy kredytu hipotecznego.
Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu gotówkowego?
Bank może wypowiedzieć umowę kredytu gotówkowego w podobnych sytuacjach, które zostały opisane wyżej. Z uwagi na pewne różnice wynikające z umowy kredytu gotówkowego a kredytu hipotecznego, wskazuję, że do takich okoliczności należą m.in.:
- Okoliczność naruszenia przez Ciebie warunków umowy kredytu gotówkowego lub gdy złamiesz obowiązujące prawo;
- Okoliczność utraty przez Ciebie zdolności kredytowej;
- Okoliczność wprowadzenia przez Ciebie banku w błąd w momencie ubiegania się o kredyt gotówkowy;
- Okoliczność braku terminowej spłaty zadłużenia.
W takich sytuacjach bank będzie posiadać prawo do wypowiedzenia umowy kredytu gotówkowego. W praktyce oznacza to, że bank skieruje w stosunku do Ciebie pismo, w którym poinformuje Cię o wypowiedzeniu umowy kredytu gotówkowego – najczęściej taka sytuacja ma miejsce, gdy Twoje problemy finansowe są już na tyle poważne, że od dłuższego czasu nie spłacasz swoich zobowiązań w stosunku do banku.
W jaki sposób bank może wypowiedzieć umowę kredytu?
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że bank wypowiada umowę kredytu w formie pisemnej w celach dowodowych. Najczęściej dzieje się to w formie korespondencji pocztowej (przesyłka pocztowa). Wypowiedzenie umowy kredytowej w praktyce poprzedzone jest wezwaniem do uregulowania zaległości w stosunku do banku.
Co mówi prawo?
Ważne jest, że bank powinien, na wniosek kredytobiorcy (czyli na Twój wniosek w tym przypadku), umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Taka restrukturyzacja dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę. Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje Ci, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia Twojego wniosku o restrukturyzację. Wszystko to wynika wprost z treści art. 75c pr. bank.
Powyższe regulacje odnoszą się również odpowiednio do umów pożyczek pieniężnych – tak art. 75c ust. 6 pr. bank.
Jakie są podstawy prawne wypowiedzenia umowy kredytu przez bank?
Podstawą prawną wypowiedzenia umowy kredytu przez bank może być konkretne postanowienie umowy kredytowej lub podstawa prawna wynikająca z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Każda umowa kredytu jest inna, zawiera różne postanowienia umowne i w tym zakresie należy zawsze dokładnie się z nią zapoznać (zarówno na etapie poprzedzającym jej zawarcie, podczas jej trwania oraz w sytuacji, gdy dochodzi do okoliczności związanych z jej wypowiedzeniem). Musisz pamiętać o tym, aby zawsze posiadać wiedzę i świadomość swojej sytuacji prawnej oraz podejmować rozsądne, przemyślane i skonsultowane z profesjonalistą w danym zakresie decyzje.
Powszechnie obowiązujące przepisy, która stanowią podstawę prawną do wypowiedzenia umowy kredytu wynikają m.in. z pr. bank.
Co mówi prawo?
Termin wypowiedzenia, o którym mowa powyżej, o ile strony (Ty i bank) nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni. Ważne jest, żebyś pamiętał, że wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego (te regulacje stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty przez Ciebie realizowany).
Jakie są konsekwencje wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank?
Pamiętaj, że główną konsekwencją wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank jest to, że musisz w krótkim terminie spłacić swoje zobowiązanie w stosunku do tego banku.
Pamiętaj również, że oprócz spłaty kredytu będziesz musiał również spłacić ewentualne odsetki i dodatkowe koszty. Co do zasady w terminie 30 dni, ale może to być inny termin – dokładnie sprawdź warunki swojej umowy kredytowej.
Spróbuj tego
Jak bronić się przed wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank?
W myśl zasady – lepiej jest zapobiegać niż leczyć (z łac. „morbum evitare quam curare facilius est”) – powinieneś zawsze terminowo spłacać swoje zobowiązania finansowe. To najlepsza recepta na to jak obronić się przed wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank. Jeżeli terminowo i rzetelnie spłacasz swoje zobowiązania, bank nie wypowie Ci umowy kredytowej.
Jeżeli już doszło do okoliczności, które uprawniają bank do wypowiedzenia Ci umowy kredytowej, powinieneś podjąć określone działania. Poniżej przekazuję Ci praktyczne wskazówki, które warto jest, abyś rozważył w swojej sytuacji:
- Nie panikuj i dokładnie zapoznaj się z treścią pisma z banku;
- Zdecydowanie odradzam unikania przyjmowania korespondencji z banku (fikcja doręczenia);
- Odszukaj swoją umowę kredytu i dokładnie ją przeczytaj;
- Jeżeli nie rozumiesz pewnych postanowień umowy kredytowej skonsultuj się z doradcą finansowym lub prawnikiem;
- Możliwie sprawnie i szybko odpisz do banku (wskaż przyczyny swojej złej sytuacji finansowej – mogą to być różnego rodzaju przyczyny np. problemy rodzinne, wypadek, stan zdrowia itd.);
- Interesuj się swoim tematem i nawiąż stały kontakt z bankiem (to w Twoim interesie jest, aby bank ponownie nabrał w stosunku do Ciebie zaufania);
- Uzgodnij realne dla Ciebie nowe warunki umowy i terminy (ugoda z bankiem w zakresie dalszej spłaty kredytu);
- Skonsultuj ugodę/zmianę umowy z prawnikiem przed finalnym jej podpisaniem;
- Dokładnie przelicz i oceń nowe warunki umowy kredytowej (realnie i rzetelnie oceń czy jesteś w stanie spłacać swoje zobowiązania w stosunku do banku na nowych zasadach);
- Pamiętaj o tym, żeby prowadzić z bankiem korespondencję w formie pisemnej (do celów dowodowych);
- Pamiętaj, że wiadomości elektroniczne e-mail również mają znaczenie w przypadku ewentualnego sporu w przyszłości (dotyczy to uzgodnień, wyjaśnień, których udziela Ci bank w odniesieniu do kredytu lub nowych warunków kredytowych itd.).
- Powinieneś dążyć do restrukturyzacji kredytu, który posiadasz;
- Zawsze na czas odpisuj na pisma z banku. Pamiętaj o tym, że jeżeli nie czujesz się na siłach – zawsze korzystaj z pomocy prawnika lub doradcy finansowego (zaufanych podmiotów, którym możesz powierzyć swoje interesy finansowe w sporze z bankiem);
- Terminowo spłacaj swoje zobowiązania kredytowe, które zostały ustalone na podstawie nowych warunków kredytowych (drugiej szansy możesz już od banku nie dostać) – chodzi przede wszystkim o to, abyś terminowo spłacił swoje zobowiązanie i uniknął kosztownego i długotrwałego postępowania sądowego (postępowanie sądowe nie jest dla Ciebie korzystnym wariantem – pamiętaj o tym).
Na czym polega restrukturyzacja zadłużenia?
Zacznijmy od tego, czym jest restrukturyzacja. Otóż w najprostszym ujęciu restrukturyzacja jest to proces podejmowany w konkretnych okolicznościach w celu poprawy efektywności i rentowności danego przedsięwzięcia w szerokim tego słowa znaczeniu. W odniesieniu do kredytu (zadłużenia), restrukturyzacja kredytu oznacza taką zmianę warunków dotychczasowej umowy kredytowej, która umożliwi spłatę przez Ciebie zobowiązań finansowych w stosunku do banku (musi to być obustronnie zaakceptowana zmiana – zarówno przez Ciebie i Twój bank).
Co mówi prawo?
Co zrobić, jeśli bank wypowie umowę kredytu?
W pierwszej kolejności przypomnij sobie moje wskazówki, które zebrałem w syntetycznych 14 punktach powyżej. Pamiętaj o tym, aby nawiązać kontakt z bankiem i nie unikać korespondencji z banku – to co do zasady jest złe rozwiązanie. Nie uciekaj od problemów tylko staw im czoła. Zdobądź niezbędną wiedzę i podejmij z bankiem rozmowy. Nigdy nie jest za późno, aby zaproponować ugodę z bankiem.
Gdy bank wypowie Ci umowę kredytu pamiętaj, aby zachować spokój i dokładnie rozeznać się w nowej sytuacji.
Spróbuj tego
W momencie otrzymania wypowiedzenia zaczyna biec termin do spłaty zadłużenia. Z reguły będzie to tylko 30 dni, chyba że w umowie zostały wskazane bardziej korzystne warunki.
W przypadku opóźnienia, jeśli nie zdążysz z oddaniem do banku całego kapitału w terminie, wówczas bank może wystąpić do sądu o wydanie nakazu zapłaty. Nawet wówczas można się bronić, ale tu także ważne są terminy, które liczą się od momentu otrzymania nakazu. W przypadku postępowania sądowego warto skorzystaj z pomocy doświadczonego prawnika.
Wypowiedzenie a odstąpienie od umowy – czym się różnią?
Na wstępie wyjaśnię Ci czym ogólnie różni się wypowiedzenie od odstąpienia od umowy. Otóż w najprostszym ujęciu odstąpienie od umowy to uznanie, że taka umowa nigdy nie została zawarta. Przy wypowiedzeniu umowny dochodzi natomiast do jej rozwiązania, co oznacza, że taka umowa była ważna i obowiązywała, chociaż została już zakończona. Pamiętaj – odstąpienie od umowy oznacza skutki z mocą wsteczną, natomiast wypowiedzenie umowy oznacza skutki na przyszłość.
Przekładając powyższe na grunt analizowanego tematu:
- Wypowiedzenie umowy kredytowej a odstąpienie od umowy to dwa różne pojęcia, które choć wiążą się z podobnym skutkiem, czyli: zakończeniem umowy i koniecznością zwrotu pożyczonych pieniędzy do banku, to jednak ich znaczenie jest inne.
- Przede wszystkim prawo do odstąpienia od umowy przysługuje kredytobiorcy. Uprawnienie można zrealizować w ciągu 14 dni od zawarcia umowy kredytowej. Nie ma obowiązku podania przyczyny odstąpienia. Wystarczy złożyć oświadczenie o odstąpieniu w wyznaczonym terminie do banku.
- Wzoru treści odstąpienia od umowy można poszukać w dokumentach przekazanych przez bank. Jednym z załączników powinien być właśnie taki wzór. Pismo można też napisać samodzielnie.
- Warto również sprawdzić przy pomocy jakiego kanału trzeba złożyć oświadczenie, żeby dotrzymać terminu. W grę wchodzi oczywiście poczta i osobista wizyta w banku. Czasem też wystarczy wysłać maila na adres BOK dołączając podpisane oświadczenie jako załącznik.
Osoby korzystające z bankowości elektronicznej powinny również rozważyć ten kanał jako sposób na złożenie oświadczenia. Szczegółowe zasady związane z możliwością odstąpienia od umowy w tym zakresie powinny być wskazane w dokumentach przekazanych przez bank.
Konsekwencją wycofania się z kredytu za pomocą odstąpienia od umowy jest zwrot pożyczonej kwoty wraz z odsetkami za okres korzystania z pożyczonej kwoty. Przelew na rzecz banku powinien nastąpić niezwłocznie po odstąpieniu od kredytu, nie później niż w terminie 30 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu.
Warto wiedzieć
- Wypowiedzeniu umowy kredytowej powinny towarzyszyć takie czynniki jak: pełne rozeznanie w swojej aktualnej sytuacji finansowe, wiedza i świadomość obowiązujących przepisów prawa, konsultacja z podmiotem profesjonalnie zajmującym się kwestiami finansowymi.
- Pamiętaj o tym, aby zawsze podjąć rozmowy z bankiem w zakresie wypracowania nowych warunków spłaty Twoich zobowiązań w stosunku do danej instytucji finansowej (banku).
- Wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego lub gotówkowego następuje co do zasady w momencie, gdy przez dłuższy czas nie będziesz realizował swoich zobowiązań ratalnych w stosunku do banku (notoryczny, stały brak spłaty zobowiązania połączony z brakiem kontaktu z bankiem).
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Czy można cofnąć wypowiedzenie umowy kredytowej?
Tak. Cofnięcie wypowiedzenia umowy kredytowej jest możliwe np. w sytuacji, gdy bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Okoliczności te wynikają z art. 75c pr. bank.
Czy mogę wypowiedzieć swoją umowę kredytową?
Tak. W przypadku gdy strony ustaliły termin spłaty kredytu dłuższy niż rok, kredytobiorca może wypowiedzieć umowę z zachowaniem terminu trzymiesięcznego. Wynika to wprost z art. 75a ust. 2 pr. bank.
Ile trwa wypowiedzenie umowy kredytowej?
Zależy to od konkretnych okoliczności. Termin wypowiedzenia umowy kredytu, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni. Wynika to wprost z art. 75 ust. 2 pr. bank.
Źródła
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488).
Umowa kredytowa przez bank została zerwana. Obecnie toczy się postępowanie sądowe. Umowa zosta sprzedana dla firmy windykacyjnej. Obecnie wysłano pismo do banku o zawislosciach umowy i powiadomiono o tym sąd. Dla Banku umowa już nie istnieją a jednak bank przyjął to pismo jako reklamacje. Czy tak można? O ile umowa czyli kredyt został sprzedany?
Jeśli umowa została sprzedana firmie windykacyjnej oznacza to że bank tej umowy już fizycznie nie posiada a jednak przyjmuje pismo jako reklamacje …
Czy to jest normalne?
Czy bank, może rozwiązać umowę kredytowa, gdy zalega się jedna ratę która została uregulowana po rozwiązaniu umowy, w tym przypadku w następnym miesiącu .
Proszę o podpowiedź , co zrobić w sytuacji, kiedy Bank nie odniósł się do 4 próśb o restrukturyzację kredytu? W żaden sposób nie chciał dogadać się ze mną i ustalić harmonogramu spłaty, z którego mogłabym się wywiązywać. Wypowiedział umowę i nałożył sądowną egzekucję mojego wynagrodzenia. Rozprawa odbyła się oczywiście bez mojego udziału. Dodatkowo mam poważne podejrzenia, że dokumentacja do wniosku kredytowego została sfałszowana ? Co mam zrobić w takiej sytuacji?