W dzisiejszej publikacji skupimy się na zagadnieniu związanym z taksą notarialną. Wyjaśnimy czym jest taksa notarialna, jaki jest koszt taksy notarialnej oraz przedstawimy, które przepisy regulują kwestie związane z przedmiotową problematyką.
Wysokość taksy notarialnej to istotny element każdej czynności notarialnej, dlatego też tak ważnym jest, aby posiadać pełną wiedzę na temat tego, jaki jest przewidywany koszt taksy notarialnej w odniesieniu do konkretnej czynności notarialnej (w praktyce wszystko zależy od przedmiotu czynności notarialnej oraz wartości przedmiotu czynności notarialnej). W dalszej części publikacji wskażemy również, czy możliwe jest negocjowanie wysokości taksy notarialnej z notariuszem.
Co to jest taksa notarialna?
Tytułem wstępu należy wskazać, że taksa notarialna to maksymalna wysokość określona kwotowo, jaką pobiera notariusz za dokonanie konkretnej czynności prawnej. Wyjaśnić należy, że to Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia określa odpowiednie stawki (rozporządzenie określa maksymalne stawki taksy notarialnej za czynności notarialne oraz maksymalne kwoty, o które może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych poza kancelarią notarialną).
Aktualną wysokość taksy notarialnej (maksymalną wysokość taksy notarialnej) wyznacza się na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1473) – dalej „Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości”. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. 5 § 3 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1799) – dalej „pr. not.”.
Jak ustalić kwotę taksy notarialnej?
Warto jest w tym miejscu przytoczyć treść § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Podstawą określenia maksymalnej stawki taksy notarialnej jest:
- przy umowie zamiany – najwyższa wartość zamienianego przedmiotu umowy;
- przy działach – ogólna wartość majątku podlegającego działowi;
- przy oddawaniu gruntu w użytkowanie wieczyste – wartość pierwszej opłaty, a przy jej braku – skapitalizowana wartość opłaty rocznej, stosownie do przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn;
- przy umowie o rentę, na podstawie której następuje zbycie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – wartość tych rzeczy lub praw;
- przy licytacjach i przetargach – cena rzeczy uzyskana w wyniku licytacji lub przetargu;
- przy losowaniach nagród – wartość wylosowanych nagród;
- przy umowie dzierżawy (poddzierżawy) oraz najmu (podnajmu) – wartość świadczeń powtarzających się za czas, na jaki umowa została zawarta, a przy umowie zawartej na czas nieokreślony – wartość świadczeń za okres 10 lat;
- przy ustąpieniu pierwszeństwa hipotecznego – wartość przedmiotu czynności określona według pozycji posuwającej się naprzód, a jeżeli suma pozycji ustępującej jest niższa – według tej niższej sumy.
W tym miejscu warto jest również zwrócić uwagę na maksymalne stawki taksy notarialnej, które mogą zostać zastosowane przez notariusza. Zgodnie bowiem z § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi od wartości:
- do 3 000,00 zł – 100,00 zł;
- powyżej 3 000,00 zł do 10 000,00 zł – 100,00 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000,00 zł;
- powyżej 10 000,00 zł do 30 000,00 zł – 310,00 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000,00 zł;
- powyżej 30 000,00 zł do 60 000,00 zł – 710,00 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000,00 zł;
- powyżej 60 000,00 zł do 1 000 000,00 zł – 1 010,00 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000,00 zł;
- powyżej 1 000 000,00 zł do 2 000 000,00 zł – 4 770,00 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000,00 zł;
- powyżej 2 000 000,00 zł – 6 770,00 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000,00 zł, nie więcej jednak niż 10 000,00 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7 500,00 zł.
Co wpływa na wysokość opłat u notariusza?
Czynnikami, które mają wpływ na wysokość opłaty u notariusza (wysokość taksy notarialnej) są m.in.: wartości przedmiotu czynności notarialnej, rodzaj sporządzanego aktu notarialnego dokumentującego konkretną czynność. Dodatkowo należy zaznaczyć, że maksymalna kwota stawki notarialnej, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną, wynosi:
- w porze dziennej – 50 zł;
- w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy – 100 zł – za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu.
Natomiast za porę dzienną liczy się czas między godziną 8:00 a 20:00.
Ile wynosi maksymalna stawka taksy notarialnej?
Najczęściej występujące czynności notarialne i maksymalną wysokość taksy notarialnej prezentuje poniższa tabela.
| Rodzaj czynności | Maksymalna wysokość taksy notarialnej |
| Intercyza małżeńska (umowę majątkową małżeńską) | 400,00 złotych |
| Testament | 50,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walnego zgromadzenia spółdzielni | 750,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu dziedziczenia | 100,00 złotych |
| Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym | 100,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu | 50,00 złotych |
| Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku | 50,00 złotych |
| Sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu | 30,00 złotych |
| Poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać na pełnomocnictwach i innych dokumentach | 20,00 złotych |
| Poświadczenie zgodności odpisu z okazanym dokumentem, za każdą stronę | 6,00 złotych |
| Poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu | 30,00 złotych |
| Poświadczenie czasu okazania dokumentu, za każdą stronę | 6,00 złotych |
| Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne | 50,00 złotych |
| Sporządzenie protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej | 300,00 złotych |
Ile wynoszą kwotowe stawki taksy notarialnej?
Kwotowe stawki taksy notarialnej mogą być określone w konkretnej wysokości w odniesieniu do aktu notarialnego dokumentującego konkretne czynności. Maksymalna stawka taksy notarialnej określonej kwotowo wynosi za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego:
- umowę zbycia nieruchomości, jeżeli w związku z tą umową następuje wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników albo renty strukturalnej współfinansowanej ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – 600,00 zł;
- umowę majątkową małżeńską – 400,00 zł;
- testament – 50,00 zł;
- testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150,00 zł;
- testament zawierający zapis windykacyjny – 200,00 zł;
- odwołanie testamentu – 30,00 zł;
- zwolnienie nieruchomości od obciążeń lub zrzeczenia się prawa, jeżeli wartości przedmiotu nie da się określić – 60,00 zł;
- zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego – 80,00 zł;
- pełnomocnictwo – do dokonania jednej czynności 30,00 zł, natomiast przy czynnościach zawierających umocowanie do dokonania więcej niż jednej czynności – 100,00 zł;
- oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50,00 zł;
- potwierdzenie oświadczenia woli zawartego w innym akcie notarialnym – 1/4 stawki notarialnej;
- za sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walnego zgromadzenia spółdzielni – 750,00 zł;
- za sporządzenie protokołu walnego zgromadzenia akcjonariuszy – 1100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników innej spółki niż wymienione w pkt 11 i 12 albo protokołu posiedzenia zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego – 500,00 zł;
- za sporządzenie protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej – 300,00 zł;
- za sporządzenie protokołu zawierającego oświadczenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych o zmianie statutu funduszu inwestycyjnego – 1000,00 zł;
- za sporządzenie protokołu niedojścia do skutku licytacji, przetargu lub losowania nagród – 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie – 50,00 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc – 20,00 zł;
- za sporządzenie innego protokołu – 200,00 zł;
- za poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać:
- a) na dokumentach, jeżeli przedmiot jest oznaczony sumą pieniężną – 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300,00 zł;
- b) na pełnomocnictwach i innych dokumentach – 20,00 zł;
- za poświadczenie zgodności odpisu z okazanym dokumentem, za każdą stronę – 6,00 zł;
- za poświadczenie czasu okazania dokumentu, za każdą stronę – 6,00 zł;
- za poświadczenie pozostawania przy życiu:
- a) w celu otrzymania emerytury, renty lub innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego – 5,00 zł,
- b) w innym celu – 30,00 zł;
- za poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu – 30,00 zł;
- za sporządzenie protokołu niedojścia do skutku licytacji, przetargu lub losowania nagród – 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie – 50,00 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc – 20,00 zł;
- za sporządzenie innego protokołu – 200,00 zł;
- za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego maksymalna stawka wynosi 400,00 zł;
- za sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100,00 zł;
- za sporządzenie protokołu obejmującego oświadczenie o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu maksymalna stawka wynosi 50,00 zł;
- za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu maksymalna stawka wynosi 30,00 zł.
Czy możliwe jest pomniejszenie stawki taksy notarialnej?
Warto jest wskazać, że istnieje możliwość pomniejszenia stawki taksy notarialnej. W praktyce oznacza to, że strona może podjąć próbę negocjacji stawek taksy notarialnej z notariuszem. Z uwagi na sporą konkurencję w usługach notarialnych często takie działanie spotyka się z korzystniejszym rozwiązaniem dla klienta danej kancelarii notarialnej.
Warto wiedzieć
- Wysokość stawki notarialnej uzależniona jest od paru czynników. Należą do nich wartość przedmiotu czynności notarialnej, rodzaj sporządzanego aktu notarialnego dokumentującego konkretną czynność.
- Maksymalna kwota stawki notarialnej, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną, wynosi w porze dziennej – 50,00 zł, a w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy – 100,00 zł – za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu.
- Porą dzienną w rozumieniu pr. not. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości jest czas między godziną 8:00 a 20:00.
- Należy pamiętać, że istnieje możliwość negocjowania wysokości stawki notarialnej u notariusza.
- Za sporządzenie wypisu, odpisu lub wyciągu z akt notarialnych lub innego dokumentu maksymalna stawka wynosi 6,00 zł za każdą rozpoczętą stronę. Za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 wierszy.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile wynosi taksa notarialna 2024?
Na tak postawione pytanie nie jest możliwe udzielenie jednoznacznej i uniwersalnej na lata odpowiedzi. Każdorazowo należy sprawdzić aktualną wysokość stawek taksy notarialnej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Aktualnie jest to Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1473).
Jak wyliczyć taksę notarialną?
Przy wyliczaniu taksy notarialnej warto jest korzystać z treści aktualnego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Dodatkowo należy wskazać, że to notariusz przedstawia klientowi szczegółowe wyliczenie taksy notarialnej. Warto też korzystać z pomocy ogólnodostępnych kalkulatorów maksymalnych stawek taksy notarialnej.
Czy można negocjować wysokość taksy notarialnej?
Tak. Można negocjować wysokość taksy notarialnej. Jest to zjawisko, które występuje w praktyce coraz częściej z uwagi na sporą konkurencję na rynku usług notarialnych.
Czy do stawki taksy notarialnej doliczany jest podatek VAT?
Tak. Usługi notarialne objęte są aktualnie podatkiem od usług i towarów (VAT). Wynosi on obecnie 23%. Do pobieranej taksy notarialnej jest doliczany podatek VAT.
Kto płaci taksę notarialną?
Taksę notarialną opłaca strona, który zleca wykonanie danej czynności notarialnej przez notariusza. W praktyce jest to co do zasady Klient kancelarii notarialnej. W praktyce może zdarzyć się sytuacja, w której druga strona czynności notarialnej ponosi jej koszt lub koszt taki jest dzielony pomiędzy stronami. Okoliczności te zależą od ustaleń stron i charakteru danej czynności notarialnej.
