Porównując oferty kredytowe, nietrudno zauważyć, że oprocentowanie kredytu w każdym banku jest inne. Wynika to z faktu, że instytucje finansowe mają sporo swobody w kształtowaniu tego wskaźnika. Nie oznacza to jednak całkowitego braku ograniczeń. Sprawdź, ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu zgodnie z obowiązującym prawem.
- 1. Co to jest oprocentowanie kredytu?
- 2. Ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu?
- 3. Jak obliczyć maksymalne oprocentowanie kredytu? Wzór i przykład
- 4. Maksymalne oprocentowanie kredytu a Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania
- 5. Maksymalne oprocentowanie kredytu konsumenckiego
- 5.1. Maksymalne oprocentowanie kredytu gotówkowego
- 5.2. Maksymalne oprocentowanie karty kredytowej
- 6. Maksymalne oprocentowanie kredytu hipotecznego
- 7. Maksymalne oprocentowanie pożyczki pozabankowej
- 8. Warto wiedzieć:
Kwestia oprocentowania kredytów jest w Polsce regulowana przez prawo. Najważniejsze zapisy dotyczące tej kwestii znajdują się w Kodeksie cywilnym. Jest ona poruszana jednak również w tzw. ustawie antylichwiarskiej. Określenie maksymalnego oprocentowania kredytów ma na celu ochronę kredytobiorców przed nadmiernymi kosztami i zapobieganie nieuczciwej konkurencji. Zapewnia też transparentność rynku i pomaga utrzymać go w stabilnej kondycji.
Co to jest oprocentowanie kredytu?
Oprocentowanie kredytu to wskaźnik, który określa, ile kosztuje pożyczenie pieniędzy od banku lub innej instytucji finansowej. Mówiąc prościej, jest to koszt, jaki ponosi kredytobiorca za możliwość korzystania z kapitału pożyczonego od kredytodawcy. Oprocentowanie jest zazwyczaj podawane w skali roku i jest wyrażane w procentach.
Kredytobiorca płaci oprocentowanie w postaci odsetek, które są doliczane do raty kredytu. Im wyższa roczna stopa oprocentowania, tym wyższa kwota, jaką trzeba oddać bankowi. Oprocentowanie jest jednym z kilku elementów składających się na całkowity koszt kredytu – obok opłat dodatkowych, takich jak prowizja, ubezpieczenie czy inne koszty manipulacyjne.
Samo oprocentowanie kredytu jest natomiast ustalane na podstawie dwóch głównych składowych, do których zaliczają się:
- stawka bazowa (referencyjna), której wysokość zależy od stopy referencyjnej ustalanej przez Radę Polityki Pieniężnej;
- marża banku, która stanowi jego zarobek i jest ustalana na podstawie polityki banku oraz innych indywidualnych czynników.
Warto zaznaczyć, że oprocentowanie kredytu może być zmienne lub stałe.
Oprocentowanie stałe oznacza, że przez cały okres jego obowiązywania wysokość odsetek pozostaje niezmienna. Oprocentowanie stałe może obowiązywać przez cały okres spłaty (jest to praktyka stosowana głównie w przypadku zobowiązań krótkoterminowych), jak i przez określony czas (np. oprocentowanie okresowo stałe przez 5 lat).
Oprocentowanie zmienne może ulegać zmianom w zależności od czynników zewnętrznych, takich jak stopy procentowe ustalane przez Narodowy Bank Polski (NBP) lub sytuacja gospodarcza w kraju i na świecie.
Ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu?
Jak już wspomniano, w Polsce maksymalne oprocentowanie kredytu jest regulowane przepisami prawa.
Stosowny zapis można znaleźć w artykule 359 Kodeksu cywilnego:
Co mówi prawo?
§ 2(1). Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).
Zatem maksymalne oprocentowanie kredytu nie może przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych lub inaczej dwukrotności stopy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5 punktu procentowego. Co to oznacza w praktyce?
Jak obliczyć maksymalne oprocentowanie kredytu? Wzór i przykład
Obliczenie maksymalnego oprocentowania kredytu jest stosunkowo proste. Jak już wspomniano, wystarczy znać aktualną stopę referencyjną NBP oraz zastosować odpowiedni wzór:
Maksymalne oprocentowanie = 2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5%)
Jak wygląda maksymalne oprocentowanie w praktyce? Wystarczy znać aktualne stopy procentowe NBP. We wrześniu 2024 r. stopa referencyjna NBP pozostaje na poziomie 5,75%. Aktualne maksymalne oprocentowanie kredytu można zatem obliczyć ze wzoru.
Maksymalne oprocentowanie = 2 x (5,75% + 3,5%) = 18,5%
To oznacza, że we wrześniu 2024 r. oprocentowanie kredytów nie może być wyższe niż 18,5%.
Maksymalne oprocentowanie kredytu a Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania
Należy jednak pamiętać, że koszty kredytu nie wynikają wyłącznie z oprocentowania. Banki mogą naliczać różne prowizje, opłaty za rozpatrzenie wniosku czy ubezpieczenia, które także mają wpływ na całkowity koszt zobowiązania.
Aby uzyskać pełny obraz kosztów kredytu, warto zwrócić uwagę na wskaźnik, jakim jest Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania.
RRSO uwzględnia wszystkie wymienione elementy składające się na całkowity koszt kredytu. Dzięki temu ułatwia porównywanie ofert bardziej niż oprocentowanie nominalne. W przypadku ofert kredytowych o takich samych parametrach ta z niższym RRSO jest po prostu tańsza.
Należy przy tym pamiętać, że Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania może przekroczyć maksymalne oprocentowanie kredytu, czyli dwukrotność odsetek ustawowych. Zatem we wrześniu 2024 r. RRSO może przekroczyć nawet 18,5%, o ile nominalne oprocentowanie kredytu nie jest wyższe niż 18,5%.
Maksymalne oprocentowanie kredytu konsumenckiego
Kredyty konsumenckie to zobowiązania, które banki oferują osobom fizycznym na różne cele konsumpcyjne. Ustawa o kredycie konsumenckim precyzuje także, że jego kwota nie może przekroczyć 255 550 zł.
Przepisy dotyczące maksymalnego oprocentowania kredytów konsumenckich są takie same jak dla innych typów kredytów, a więc nie może ono przekroczyć dwukrotności stopy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5 punktu procentowego. We wrześniu 2024 r. jest to 18,5%. Ustawa o kredycie konsumenckim określa także maksymalne koszty pozaodsetkowe kredytu (np. prowizja, ubezpieczenie).
Co mówi prawo?
Maksymalne oprocentowanie kredytu gotówkowego
Kredyt gotówkowy to jeden z najpopularniejszych produktów finansowych na rynku i jeden z głównych rodzajów kredytu konsumenckiego. Jego oprocentowanie zależy od wielu czynników. Jednak niezależnie od oferty, maksymalne oprocentowanie kredytu gotówkowego w 2024 r. nie może przekroczyć 18,5%.
Warto jednak pamiętać, że oprocentowanie to nie jedyny koszt kredytu gotówkowego. Banki często pobierają prowizję, która może wynosić od kilku do nawet kilkunastu procent kwoty kredytu. Dodatkowo mogą pojawić się koszty ubezpieczenia kredytu, które również zwiększają całkowity koszt zobowiązania.
Warto także wiedzieć, że kredyt gotówkowy może być udzielony z oprocentowaniem stałym lub oprocentowaniem zmiennym. W tym drugim przypadku oprocentowanie może rosnąć lub maleć w czasie, co najczęściej jest związane ze zmianą wartości stóp procentowych.
Maksymalne oprocentowanie karty kredytowej
Karty kredytowe również stanowią specyficzny rodzaj kredytu. W Polsce maksymalne oprocentowanie zadłużenia na karcie kredytowej podlega tym samym przepisom co oprocentowanie kredytów. Dlatego we wrześniu 2024 r. nie może przekroczyć 18,5%.
Należy jednak pamiętać, że oprócz oprocentowania operatorzy kart kredytowych mogą naliczać opłaty za prowadzenie, ubezpieczenia czy różne dodatkowe usługi, co sprawia, że całkowity koszt korzystania z karty może być wysoki. Dlatego karty kredytowe, mimo swojej wygody, mogą generować znaczne koszty.
Maksymalne oprocentowanie kredytu hipotecznego
Kredyt hipoteczny to jeden z bardziej skomplikowanych produktów finansowych, głównie ze względu na jego długoterminowy charakter oraz dużą wartość. Oprocentowanie kredytu hipotecznego jest zwykle niższe niż kredytów gotówkowych.
Jednak i w tym przypadku obowiązują przepisy dotyczące maksymalnego oprocentowania.
Maksymalne oprocentowanie kredytu hipotecznego, podobnie jak innych kredytów, nie może przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych. A zatem, według danych na wrzesień 2024 r., może wynieść maksymalnie 18,5%. W praktyce jednak oprocentowanie kredytów hipotecznych jest zwykle znacznie niższe od maksymalnego.
Maksymalne oprocentowanie pożyczki pozabankowej
Warto wiedzieć, że pożyczki pozabankowe, oferowane przez firmy pożyczkowe, także podlegają regulacjom dotyczącym maksymalnego oprocentowania. We wrześniu 2024 r. maksymalne oprocentowanie takich pożyczek nie może przekroczyć stawki 18,5%.
Pozabankowe firmy pożyczkowe często stosują dość wysokie stawki oprocentowania, wyższe niż w przypadku kredytu gotówkowego.
Ponadto mogą naliczać wysokie prowizje i inne opłaty. Dlatego przed zaciągnięciem takiej pożyczki trzeba dokładnie przeanalizować warunki umowy i upewnić się, że całkowity koszt zobowiązania jest akceptowalny.
Trzeba również mieć na uwadze, że aktualne przepisy ustawy antylichwiarskiej wprowadzają ograniczenie w zakresie kosztów pozaodsetkowych pożyczek. Ich wysokość nie może przekroczyć 5% kwoty zobowiązania w przypadku chwilówki udzielanej na maksymalnie 30 dni oraz 20% w przypadku pożyczek z dłuższym okresem spłaty.
Warto wiedzieć:
- Maksymalne oprocentowanie kredytu w Polsce jest regulowane prawnie, co ma na celu m.in. ochronę konsumentów przed nadmiernymi kosztami zobowiązań.
- Maksymalne oprocentowanie kredytu dotyczy wszystkich typów kredytów, a także pożyczek pozabankowych.
- Maksymalne oprocentowanie kredytu nie może przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych, czyli dwukrotności stopy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5 punktu procentowego.
- We wrześniu 2024 r. stopa referencyjna NBP wynosi 5,75%, co oznacza, że maksymalne oprocentowanie kredytów wynosi 18,5%.
- Niezależnie od oprocentowania, banki mogą naliczać także inne opłaty związane np. z prowizjami czy ubezpieczeniem, które powiększają koszt zaciągnięcia zobowiązania. Dlatego oferty kredytów warto porównywać nie pod kątem oprocentowania nominalnego, a pod kątem RRSO oraz całkowitej kwoty do spłaty.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czym jest maksymalne oprocentowanie kredytu?
Maksymalne oprocentowanie kredytu to najwyższy poziom oprocentowania, jaki bank lub instytucja finansowa mogą nałożyć na kredytobiorcę. W Polsce ta kwestia jest regulowana prawnie (przez Kodeks cywilny). Maksymalne oprocentowanie kredytów wynosi dwukrotność stopy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5%.
Czy maksymalne oprocentowanie kredytu obejmuje wszystkie koszty kredytu?
Nie, maksymalne oprocentowanie dotyczy jedynie odsetek naliczanych przez bank. Pozostałe koszty, takie jak prowizje, opłaty administracyjne czy ubezpieczenia, nie są uwzględnione w limicie oprocentowania, ale wpływają na całkowity koszt kredytu.
Czy firmy pożyczkowe mogą oferować pożyczki z wyższym oprocentowaniem niż banki?
Nie, firmy pożyczkowe podlegają tym samym regulacjom dotyczącym maksymalnego oprocentowania, co banki. Według danych na wrzesień 2024 r. nie mogą one oferować pożyczek z oprocentowaniem wyższym niż 18,5%.
Źródła
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
https://nbp.pl/polityka-pieniezna/decyzje-rpp/podstawowe-stopy-procentowe-nbp/
