W przestrzeni publicznej bardzo często występuje zwrot „banki komercyjne”. Ciekawostką jest fakt, iż faktycznie nie ma żadnej prawnie wiążącej definicji banku komercyjnego. Zatem pojęcie to zostało wypracowane wyłącznie przez środowisko i uczestników rynku finansowego (sektora bankowego). W dzisiejszej publikacji skupimy się na scharakteryzowaniu instytucji bankowej jaką są m.in. banki komercyjne.
Wyjaśnimy również czym różnią się banki komercyjne od banków spółdzielczych. Poruszymy również kwestię banków inwestycyjnych, postaram się wyjaśnić czym są banki uniwersalne oraz przybliżymy inne istotne z punktu widzenia klientów definicje i terminy mające zastosowanie do instytucji bankowych.
Czym są banki komercyjne?
Tytułem wstępu należy wyjaśnić czym dokładnie są banki komercyjne. W pierwszej kolejności powinniśmy wyjaśnić, że definicja banku komercyjnego nie funkcjonuje w Polskim porządku prawnym. Polski system prawa wskazuje nam, że bank może być tworzony jako bank państwowy, bank spółdzielczy lub bank w formie spółki akcyjnej – tak art. 12 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324) – dalej „prawo bankowe”. W tym miejscu warto jest wyjaśnić, że sformułowanie „bank komercyjny”, ani razu nie pada w prawie bankowym. Dlatego też, mimo braku definicji legalnej, szczególnie istotnym jest wyjaśnienie tego zagadnienia.
Zatem zasadnym jest podjęcie próby bardziej szczegółowego wyjaśnienia tego terminu. Słowo „komercyjny” oznacza, że dana instytucja nastawiona jest na generowanie zysków, które w znakomitej większości będą pochodzić z sektora prywatnego i przeważającej działalności tej instytucji (w tym konkretnym przypadku – banku). Bank komercyjny według Słownika Języka Polskiego PWN to bank zajmujący się udzielaniem kredytów ze środków otrzymanych w formie wkładów, natomiast słowo komercja oznacza działalność nastawioną jedynie na osiągnięcie zysku. Działalności banków komercyjnych nierozerwalnie związane są z generowaniem zysków dla tych instytucji (ich działalność nastawiona jest osiąganie zysku).
Jednakże warto jest uzupełnić powyższą definicję, gdyż banki komercyjne nie zajmują się wyłącznie udzielaniem kredytów, ale również m.in.: obsługą rachunków bankowych, wykonywaniem przelewów międzybankowych, szeroko rozumianym doradztwem w sektorze finansowym, obsługą leasingów, obsługą inwestycji alternatywnych, działalność banków obejmuje to również gromadzenie środków pieniężnych na lokatach, udzielanie różnego rodzaju pożyczek oraz szeroki zakres pozostałych usług finansowych etc. W dalszej części publikacji skupimy się na obszerniejszym przeanalizowaniu usług, które oferują banki komercyjne.
Na tym etapie możemy jednoznacznie wskazać, że banki komercyjne to instytucje, które nastawione są na generowanie zysków. Wyjaśnić należy w tym miejscu, że większość klientów w sektorze bankowym w naszym kraju posiadają właśnie właśnie banki komercyjne (obok nich występują również m.in. banki spółdzielcze). W Polsce banki komercyjne mają już wieloletnią historię funkcjonowania.
Od banków stricte komercyjnych należy odróżnić banki inwestycyjne, które skupione są na zdecydowanie węższej działalności bankowej, jednakże na zdecydowanie większą skalę. Otóż bank inwestycyjny specjalizuje się w gwarantowaniu emisji papierów wartościowych, obrocie papierami inwestycyjnymi oraz szeroko rozumianym inwestowaniu. W Polsce brak jest typowego banku inwestycyjnego i jego funkcje (w częściowym tylko zakresie) realizują banki uniwersalne.
Banki uniwersalne natomiast oferują szeroką gamę produktów finansowych dla klientów masowych.
Różnice pomiędzy bankami komercyjnymi a spółdzielczymi.
| Różnice pomiędzy bankami komercyjnymi a bankami spółdzielczymi | ||
|---|---|---|
| Bank komercyjny | Bank spółdzielczy | |
| Obszar funkcjonowania | Lokalny obszar działalności | Szeroki obszar działalności (np. terytorium całego kraju lub kliku krajów) |
| Stosunki właścicielskie | Akcjonariusze | Właścicielami są spółdzielcy |
| Rodzaj kapitału | Zagraniczny i krajowy | Krajowy |
| Możliwość korzystania z bankowości internetowej | TAK | TAK |
| Rodzaj działalności | Na zasadzie działalności przedsiębiorstwa (obsługa rachunkowo-pieniężna obywateli) | Na zasadzie działalności spółdzielni |
| Zysk jest głównym celem | TAK | NIE |
Jakie usługi oferują banki komercyjne?
W tym miejscu należy wyjaśnić jakiego rodzaju usługi oferują banki komercyjne. Do takich podstawowych usług zaliczyć możemy m.in.:
- prowadzenie rachunków bankowych;
- udzielanie kredytów złotówkowych;
- udzielanie kredytów walutowych;
- zakładanie lokat terminowych.
Czym kierować się przy wyborze banku komercyjnego?
Przy wyborze banku komercyjnego należy zwrócić uwagę na pewne istotne elementy. Zaliczyć możemy do nich m.in.:
- kwestie związane z kosztami prowadzenia rachunków bankowych w konkretnych bankach komercyjnych działających w naszym kraju;
- kwestie związane z bezpieczeństwem i należytym zabezpieczeniem pieniędzy klienta przez bank (tutaj istotne są wskazania nadzoru finansowego, raporty z różnego rodzaju kontroli, bezpieczeństwo depozytów etc.);
- intuicyjność i bezproblemowa obsługa bankowości internetowej oraz aplikacji mobilnej banku;
- szeroko rozumiany dostęp do fachowej wiedzy doradców bankowych w konkretnym banku;
- różnorodność i atrakcyjność pozostałych produktów finansowych (np. warunki kredytów gotówkowych, kredytów hipotecznych, warunki lokat terminowych etc.).
Jakie są banki komercyjne w Polsce?
Lista banków komercyjnych, które funkcjonują w Polsce jest niezwykle obszerna. Do banków komercyjnych zaliczamy m.in.:
- PKO Bank Polski;
- Bank Pekao;
- Santander Bank Polska;
- mBank;
- ING Bank Śląski;
- Alior Bank;
- BNP Paribas;
- Bank Millennium.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że do największych banków komercyjnych zaliczamy właśnie PKO Bank Polski, Bank Pekao, Santander Bank Polska, ING Bank Śląski oraz Bank Millennium. Są to banki, które mają największy udział w obrocie krajowym w sektorze banków komercyjnych. W Polsce zdecydowanie największym bankiem pod względem aktywów jest PKO Bank Polski.
Warto wiedzieć
- Wiedza na temat rodzajów banków jest istotna, jednakże zastosowanie w codziennym życiu znajduje przede wszystkim wiedza na temat tego, na co powinniśmy zwracać uwagę przy wyborze banku, który ma na ułatwiać w bezpieczny sposób codzienne funkcjonowanie z perspektywy obrotu finansowego (gotówkowego oraz bezgotówkowego).
- Łatwość w dostępie do banku, wysoki poziom zabezpieczeń, intuicyjne rozwiązania oraz atrakcyjność oferty bankowej – to właśnie te kwestie powinny być determinujące przy wyborze konkretnego banku na prywatne potrzeby każdego obywatela.
Najczęściej zadawane pytania:
Jakie to są banki komercyjne?
Do banków komercyjnych zaliczamy m.in.: PKO Bank Polski, Bank Pekao, Santander Bank Polska, mBank, ING Bank Śląski, Alior Bank, BNP Paribas, Bank Millennium.
Na czym polega działalność banków komercyjnych?
Działalność banków komercyjnych polega na oferowaniu takich produktów i instrumentów finansowych, które w możliwie największym stopniu przyczynią się do generowania zysku dla tych banków. Do takich instrumentów (które są potrzebne, wręcz czasem niezbędne w takich krajach jak Polska), zaliczamy kredyty, pożyczki, leasingi etc.
Czy ING to bank komercyjny?
Tak. ING Bank Śląski to jeden z największych banków komercyjnych, jednakże jego kapitał w znakomitej większości obejmuje udział zagraniczny.
Na czym zarabiają banki komercyjne?
Banki komercyjne zarabiają na wszystkich usługach bankowych, które oferują. Przede wszystkim zarabiają na prowadzeniu rachunków bankowych, na udzielaniu pożyczek, kredytów, na kapitale zdeponowanym przez klienta etc. Banki komercyjne nastawione są na zarobkowanie i temu przyświecają wszystkie bankowe rozwiązania, które wprowadzają do oferty publicznej banki.
Skąd banki komercyjne mają pieniądze?
Banki komercyjne posiadają pieniądze, które pochodzą od klientów tych banków. Generalnie możemy przyjąć, że źródłem pieniędzy w bankach komercyjnych są kapitały własne oraz kapitały obce (np. pochodzące z pieniędzy, które zostały zdeponowane przez klientów tych banków – depozyty ulokowane przez osoby prywatne, firmy, organizacje, jednostki samorządu terytorialnego etc.).
Kto kontroluje banki komercyjne?
Działalność banków komercyjnych kontrolowana jest przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Czy Santander to bank komercyjny?
Tak. Santander Bank Polska to bank komercyjny, jednakże jego kapitał w znakomitej większości obejmuje udział zagraniczny.
Jaka jest różnica pomiędzy bankiem komercyjnym a bankiem uniwersalnym?
Bank komercyjny oferuje szerokiego rodzaju usługi/instrumenty bankowe. Bank komercyjny natomiast posiada w swojej ofercie mniejszą ilość różnorodnych usług/instrumentów bankowych i podejmuje samodzielne działania (samodzielnie postępuje według swojej polityki i samodzielnie zawiera transakcje).
