Gdy komornik puka do drzwi, wiele osób zaczyna zastanawiać się, ile z tego, co posiadają, może zostać zajęte na poczet posiadanego zadłużenia. Zanim jednak zapanuje panika, warto poznać istotne informacje dotyczące zakresu działań komornika, ograniczeń prawnych oraz możliwości ochrony swoich interesów.
- Jak wygląda egzekucja komornicza?
- Ile wynoszą kwoty wolne od zajęcia i egzekucji w 2024 roku?
- Ile może zabrać komornik z umowy o pracę?
- Ile może zabrać komornik przy umowie-zlecenie?
- Ile może zabrać komornik z emerytury i renty w 2024?
- Ile może zabrać komornik w przypadku długów alimentacyjnych?
- Kiedy kwota wolna od zajęcia nie obowiązuje?
- Czego komornik nie może zrobić?
- Warto wiedzieć:
Komornik sądowy w Polsce to funkcjonariusz publiczny zajmujący się ściąganiem niezapłaconych wierzytelności. Ma on szereg uprawnień związanych z egzekwowaniem zobowiązań finansowych na mocy tytułów egzekucyjnych, takich jak wyrok wydany przez sąd, nakaz zapłaty czy ugoda sądowa. W ramach swoich uprawnień komornik może więc np. zajmować i egzekwować majątek dłużnika w celu spłacenia zobowiązań, zająć część wynagrodzenia lub emerytury zadłużonego lub też przejąć środki znajdujące się na jego koncie bankowym.
Istnieją jednak określone limity i zasady, które regulują zakres uprawnień komornika, a także chronią interesy dłużników. Komornik nie może bowiem pozostawić osoby zadłużonej bez środków do życia.
Jak wygląda egzekucja komornicza?
Postępowanie komornicze zawsze inicjowane jest na wniosek wierzyciela, który zwrócił się o pomoc w odzyskaniu długu do odpowiedniego organu. Przebieg tego działania dokładnie opisuje Kodeks postępowania cywilnego.
Proces egzekucji komorniczej rozpoczyna się od wydania tzw. tytułu wykonawczego (inaczej mówiąc jest to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności). Może to być wyrok sądowy, nakaz spłaty, wezwanie do zapłaty, ugoda zawarta przed sądem lub też inny dokument, który z mocy ustawy podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej. Następnie:
- Wierzyciel składa wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej w sądzie, który wydał tytuł egzekucyjny.
- Komornik zawiadamia dłużnika o wszczęciu egzekucji, dostarczając mu odpis tytułu egzekucyjnego oraz informacje o planowanych działaniach.
- Jeśli dłużnik nie ureguluje zadłużenia, komornik może przystąpić do egzekucji nieruchomości. Proces ten obejmuje licytację nieruchomości, a uzyskane środki są przeznaczane na spłatę wierzyciela.
- Komornik może zająć ruchomości należące do dłużnika, takie jak pojazdy, sprzęt domowy, czy inne wartościowe przedmioty. Zajęte przedmioty mogą zostać sprzedane na licytacji.
- Komornik, na poczet spłaty zobowiązań dłużnika, ma prawo zająć środki znajdujące się na jego rachunku bankowym.
- Komornik może zająć część wynagrodzenia lub emerytury dłużnika, przy czym istnieją ustalone limity, które określają, ile może zostać zajęte (wspominamy o nich w dalszej części artykułu).
- Komornik może również przystąpić do egzekucji wierzytelności pieniężnych, na przykład zajmując należności dłużnika od innych podmiotów.
Ile wynoszą kwoty wolne od zajęcia i egzekucji w 2024 roku?
W prawie pracy wprowadzono pojęcie tzw. kwoty wolnej od potrąceń. Jej wysokość wynosi tyle, ile wynagrodzenie minimalne. Co ważne, w przypadku długów wynikających ze świadczeń alimentacyjnych ograniczenie do wysokości minimalnego wynagrodzenia nie występuje.
Jeśli dłużnik, względem którego toczy się postępowanie komornicze, jest osobą pracującą, komornik zapewne wejdzie na jego wynagrodzenie. To, jaką część wynagrodzenia zajmie na poczet spłaty długów, zależy w takim przypadku głównie od wysokości pobieranej wypłaty oraz rodzaju umowy na podstawie której zadłużony świadczy pracę.
Jeżeli zajęcie komornicze dotyczy długów wynikających z zaliczek to ograniczenie to wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia. W przypadku kar pieniężnych nałożonych na pracownika zajęcie wyniesie 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku.
Ile może zabrać komornik z umowy o pracę?
Zgodnie z Kodeksem pracy, dłużnikowi musi zostać wypłacona kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku osób pracujących na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i pobierających minimalne wynagrodzenie, komornik nie może więc zająć ani złotówki.
W 2024 wzrośnie wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że od 1 stycznia 2024 komornik będzie musiał zostawić dłużnikowi środki w wysokości 3055 zł netto.
Powyższa kwota wzrośnie ponownie po 1 lipca 2024 – wtedy to planowana jest bowiem kolejna podwyżka minimalnego wynagrodzenia.
Jeżeli jednak pensja dłużnika jest wyższa od minimalnego wynagrodzenia, komornik ma prawo zająć wszystkie środki z tej nadwyżki. Jeśli natomiast zadłużony pobiera wypłatę w wysokości dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, komornik może zająć maksymalnie 50% jego wynagrodzenia.
W przypadku osób fizycznych pracujących na 1/2 etatu i pobierających minimalne wynagrodzenie adekwatne do takiego czasu pracy (w 2024 będzie to 1655 zł), komornik musi pozostawić do dyspozycji dłużnika całą tą kwotę. Każda nadwyżka może natomiast zostać przez niego zajęta. Jeśli wypłata za pracę na pół etatu będzie równa lub większa od dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, komornik może zająć nie więcej niż 50% pensji. Analogicznie można obliczyć kwotę zajęcia komorniczego w przypadku osób pracujących na ćwierć etatu.
Powyższe założenia mają odniesienie jedynie do długów innych niż alimentacyjne.
Ile może zabrać komornik przy umowie-zlecenie?
Teoretycznie w przypadku osób pracujących na umowę zlecenie, komornik może zająć 100% wynagrodzenia. Dzieje się tak najczęściej w przypadku dłużników, którzy na co dzień pracują na etacie, a umowa zlecenie jest dla nich raczej sposobem na dorobienie do domowego budżetu.
Jeśli jednak, dochody czerpane z pracy na umowę zlecenie są jedynym źródłem utrzymania dłużnika, komornik może w takim przypadku zastosować przepisy obowiązujące w przypadku umowy o pracę. Dłużnik musi jednak udowodnić, że umowa zlecenie stanowi jego jedyne źródło utrzymania i złożyć stosowne dokumenty.
Powyższe założenia mają odniesienie jedynie do długów innych niż alimentacyjne.
Ile może zabrać komornik z emerytury i renty w 2024?
W przypadku emerytury lub renty komornik może zająć maksymalnie jej 25%, przy czym dłużnik musi mieć do dyspozycji przynajmniej 75% minimalnego świadczenia z tytułu emerytury bądź renty.
W 2023 roku kwota emerytur i rent wolna od egzekucji i potrąceń wyniosła 1125,26 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż np. należności alimentacyjne.
Co ważne, kwoty powyższych świadczeń podlegają okresowej waloryzacji (która pojawi się zapewne w 2024 roku), dlatego też wraz z ich podwyższeniem zmianie ulegnie także wysokość kwoty wolnej od zajęcia.
Ile może zabrać komornik w przypadku długów alimentacyjnych?
Dla dłużników alimentacyjnych kwoty zajęcia komorniczego są nieco wyższe niż wartości przedstawione powyżej. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę, komornik może zająć aż 60% wynagrodzenia.
W przypadku długów alimentacyjnych nie mają zastosowania kwoty wolne od potrąceń. Oznacza to, że taka sama wartość procentowa obowiązuje zarówno w przypadku otrzymywania minimalnego wynagrodzenia netto, jak i w odniesieniu do osób zarabiających większe pieniądze.
Katarzyna GawełKiedy kwota wolna od zajęcia nie obowiązuje?
Kwota wolna od zajęcia to środki, które mimo trwającej egzekucji komorniczej, muszą zostać do dyspozycji dłużnika. Niemniej jednak, istnieją sytuacje, w których kwota wolna od zajęcia komorniczego może nie obowiązywać lub być zmniejszona. Oto kilka przykładów sytuacji, w których kwota wolna od zajęcia komorniczego może nie mieć zastosowania:
- W przypadku egzekucji alimentacyjnej (zaległych alimentów), komornik może zająć większą część wynagrodzenia dłużnika, nie podlegając przy tym ograniczeniom jakie narzuca kwota wolna od zajęcia komorniczego.
- W sytuacjach innych niż egzekucja z tytułu alimentów, na przykład w przypadku egzekucji z majątku dłużnika (np. z nieruchomości), kwota wolna od zajęcia komorniczego nie musi być przestrzegana, ponieważ komornik może zająć cały przedmiot.
- Kwota wolna od zajęcia komorniczego dotyczy głównie wynagrodzenia z umowy o pracę. Jeśli dłużnik otrzymuje dochody z innych źródeł, takich jak umowy cywilnoprawne czy działalność gospodarcza, może obowiązywać inna skala zajęcia.
- W przypadku zaległych alimentów, komornik może zająć większą część wynagrodzenia dłużnika, a kwota wolna od zajęcia komorniczego może być pomniejszona.
- Jeśli umowa była zawarta przed wejściem w życie aktualnych przepisów dotyczących kwoty wolnej od zajęcia komorniczego, mogą obowiązywać wcześniejsze regulacje.
Czego komornik nie może zrobić?
Komornik, jako osoba zajmująca się egzekucją zobowiązań finansowych, jest zobowiązany działać zgodnie z przepisami prawa, szanując prawa dłużnika. Oto przykładowe działania, których komornik nie może podejmować:
- Komornik nie może zajmować kwoty wynagrodzenia dłużnika przekraczającej kwotę wolną od zajęcia, która jest ustalana na podstawie aktualnych przepisów prawa.
- W przypadku niektórych rodzajów zobowiązań, takich np. alimenty komornik nie może zająć całości dochodu dłużnika, a jedynie odpowiednią część.
- Komornik nie może podejmować działań egzekucyjnych bez posiadania ważnego tytułu egzekucyjnego, takiego jak wyrok sądowy, nakaz zapłaty czy inny dokument uprawniający do egzekucji.
- Komornik nie może naruszać nietykalności osobistej dłużnika ani innych osób przebywających w miejscu, które podlega egzekucji.
- Komornik nie może stosować nieuczciwych lub nielegalnych praktyk podczas przeprowadzania egzekucji.
- Komornik nie ma prawa ingerować w tajemnicę korespondencji dłużnika.
- Komornik nie może zająć przedmiotów, które nie są własnością dłużnika.
Warto wiedzieć:
- Podstawą do wszczęcia egzekucji komorniczej jest wydanie tytułu wykonawczego.
- Zgodnie z prawem pracy egzekucji komorniczej dokonuje się z wynagrodzenia za pracę netto, czyli m.in. po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne czy zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
- Komornik musi pozostawić do dyspozycji dłużnika kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę – dla osób zatrudnionych na cały etat będzie to 3055 zł (w pierwszej połowie 2024 roku).
- W przypadku umowy zlecenia komornik może zająć całość wynagrodzenia. Jeśli jednak jest to jedyny dochód dłużnika, po złożeniu odpowiednich dokumentów u komornika, mogą tutaj zostać zastosowane zasady obowiązujące w przypadku umowy o pracę.
- Kwoty wolne od zajęcia nie mają zastosowania w przypadku dłużników alimentacyjnych. Niezależnie od wysokości wynagrodzenia, komornik może zająć 60% ich pensji.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile komornik musi zostawić na koncie w 2024?
W przypadku środków zgromadzonych na koncie, zastosowanie mają zasady dotyczące kwoty wolnej od zajęcia. Komornik musi pozostawić do dyspozycji dłużnika środki w kwocie minimalnej – w pierwszej połowie 2024 roku będzie to 3055 zł.
Ile wynosi kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2024 roku?
Wysokość kwoty wolnej od zajęcia komorniczego w pierwszej połowie 2024 roku wynosi 3055 zł netto (dla osób pracujących na pełny etat). Kwota ta nie ma zastosowania w przypadku długów alimentacyjnych.
Ile komornik może zabrać z pensji 2024 netto?
Komornik musi zostawić do dyspozycji dłużnika kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, a więc 3055 zł netto (w przypadku osób zatrudnionych na cały etat na podstawie umowy o pracę). Wszystkie środki stanowiące nadwyżkę ponad tę kwotę zostaną zaliczone na poczet spłaty długu. W przypadku, gdy pensja dłużnika stanowi dwukrotność minimalnego wynagrodzenia, komornik może zająć maksymalnie 50% tego dochodu.
Czy kwota wolna od zajęcia przechodzi na kolejny miesiąc?
Nie, niewykorzystana część kwoty wolnej od zajęcia nie przechodzi na kolejny miesiąc.
Jak korzystać z kwoty wolnej od zajęcia?
Kwota wolna od zajęcia komorniczego może być rozdysponowana przed dłużnika w dowolny sposób.
Mam 1/8 etatu. kWOTA WYNOSI 200 tyś brutto. Ile moze potrącić komornik?
Powitać. Mam tylko jedno pytanie. Jeśli ktoś pracuje za granicą. Jaka kwota może zostać
zajęta przez komornika
Dlaczego kwota wolna od zajecia emerytury od 1 marca 2023 wynosi 1191,33 zł a dla pozostałych osób pracujacych kwota wolna od zajecia wynosi 2700 zł ?
Czy emeryci mają mniejsze żołądki? Mniejsze potrzeby? Mniejsze dostają rachunki? Może ew. ustawodawca spróbuje żyć kilka miesięcy za tą kwotę , płacić bieżące rachunki ,kupić leki i głodawać na kilka dni przed kolejną emeryturą.
Jest to klasyczny a zarazem odrażajacy przykład dyskryminacji i to w tzw. Państwie demokratycznym.
Jest to złamanie podstawowych zasad konstytucji art.32