W dzisiejszej publikacji poruszę temat upoważnienia do prowadzenia konta bankowego. Wyjaśnię zagadnienia związane z upoważnieniem do konta bankowego, pełnomocnictwami do prowadzenia rachunku bankowego oraz innymi kwestiami bezpośrednio związanymi z poruszaną tematyką. Wskażę jak z praktycznego punktu widzenia ustanowić pełnomocnika, jaki zakres pełnomocnictwa określić oraz wyjaśnię, kiedy takie działania są korzystne dla posiadacza rachunku bankowego.
- Co to jest pełnomocnictwo do rachunku bankowego?
- Jakie są rodzaje pełnomocnictw?
- Jakie są prawa pełnomocnika do rachunku bankowego?
- Jak ustanowić pełnomocnika do konta bankowego?
- Ile kosztuje udzielenie pełnomocnictwa do konta bankowego?
- Jak wygląda wzór upoważnienia do konta bankowego?
- Jak długo ważne jest pełnomocnictwo do konta bankowego?
- Czy można cofnąć upoważnienie do konta bankowego?
- Kiedy może być przydatne upoważnienie do konta bankowego?
- Co warto wiedzieć?
Zagadnienie związane z upoważnieniem do konta bankowego, pełnomocnictwem do prowadzenia rachunku bankowego oraz wszelkie pozostałe kwestie związane z poruszanym tematem występują w praktyce niezwykle często i zdecydowana większość banków posiada wzory dokumentów, które są niezbędne do prawnego uregulowania przedmiotowego rozwiązania. W dalszej części publikacji skupię się na praktycznym wyjaśnieniu poruszanej problematyki oraz wytłumaczę, dlaczego właściwe uregulowanie opisywanego zagadnienia jest tak istotne z punktu widzenia interesów posiadacza rachunku bankowego.
Co to jest pełnomocnictwo do rachunku bankowego?
Poruszając zagadnienie związane z pełnomocnictwem do prowadzenia rachunku bankowego muszę wyjaśnić czym dokładnie jest instytucja pełnomocnictwa z punktu widzenia przepisów obowiązującego prawa.
Zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610) – zw. dalej: „k.c.” – pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.
Natomiast zgodnie z art. 108 k.c. – pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywał w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.
Przekładając powyższe na codzienne realia wyjaśniam, że pełnomocnictwo jest to upoważnienie określonego podmiotu do reprezentowania naszych interesów w relacjach na zewnątrz. Z praktycznego puntu widzenia oznacza to, że taki podmiot występuje w relacjach zewnętrznych i podejmuje decyzje w imieniu i na rzecz (w tym przypadku) posiadacza rachunku bankowego. Pełnomocnictwo do rachunku bankowego upoważnia do podejmowania ściśle określonych czynności prawnych, które wynikają bezpośrednio z treści pełnomocnictwa.
Uwaga!
Wskazówka praktyczna – musisz pamiętać o tym, że zawsze masz wpływ na treść (a zatem również na zakres) pełnomocnictwa, którego udzielasz konkretnej osobie lub podmiotowi. Naturalnie w praktyce występują wzorce takich dokumentów (pełnomocnictw), jednakże zawsze masz możliwość ich modyfikacji, gdyż to od Klienta banku zależy zakres upoważnienia do prowadzenia rachunku bankowego. Oznacza to, że to Klient podejmuje decyzję o tym:
- Czy chce upoważnić kogoś do prowadzenia rachunku bankowego;
- W jakim zakresie chce upoważnić określony podmiot do prowadzenia rachunku bankowego;
- Na jaki czas chce ustanowić pełnomocnictwo do prowadzenia rachunku bankowego;
- W jakich sytuacjach pełnomocnictwo wygasa etc.
Poruszając ten temat nie sposób jest odnieść się również do samej formy pełnomocnictwa.
Przykład
Sama forma pełnomocnictwa wynika wprost z art. 99 k.c. – jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. W praktyce banki wymagają, aby pełnomocnictwo było udzielone w formie pisemnej – o tym musimy zawsze pamiętać (nie ma możliwości upoważnienia kogoś w formie ustnej np. podczas rozmowy z infolinią banku etc.).
Jakie są rodzaje pełnomocnictw?
W tym miejscu wyjaśniam, że w praktyce występuje wiele rodzajów pełnomocnictw, które zależą od tego, jakiego rodzaju spraw dotyczą. Oznacza to, że pełnomocnictwo dokładnie określa zakres umocowania konkretnego podmiotu. W praktyce rzadko spotyka się pełnomocnictwo ogólne do prowadzenia rachunku bankowego. Pełnomocnictwo dokładnie określa zakres upoważnienia dla konkretnego podmiotu do prowadzenia ściśle określonych spraw w danym czasie.
Uwaga!
Pełnomocnictwo szczególne – oznacza, że pełnomocnik ma prawo do dysponowania rachunkiem wyłącznie w zakresie określonym bezpośrednio w treści pełnomocnictwa przez posiadacza (właściciela) rachunku np. wyłącznie do dokonywania określonych przelewów, dysponowania kartą bankową etc.;
Pełnomocnictwo rodzajowe – oznacza, że pełnomocnik ma prawo do działania w takim zakresie jak posiadacz (właściciel) rachunku.
Jakie są prawa pełnomocnika do rachunku bankowego?
Pełnomocnictwo oznacza upoważnienie do zarządzania rachunkiem bankowym. Prawa pełnomocnika wynikają wprost z treści pełnomocnictwa. W praktyce najczęściej oznacza to, że pełnomocnik ma uprawienia do logowania się do banku swojego mocodawcy, do dokonywania transakcji w bankowości internetowej (np. dokonywania opłat za rachunki etc.).
Wyjaśniam, że to właśnie mocodawca określa prawa pełnomocnika. Ważne – prawa nadane przez mocodawcę (właściciela konta), mogą być przez niego w każdym momencie cofnięte.
Przykład
Jak ustanowić pełnomocnika do konta bankowego?
Aby ustanowić pełnomocnika do konta bankowego należy skontaktować się z danym bankiem. Dopuszczalnymi formami udzielenia pełnomocnictwa w praktyce są:
- Wizyta w placówce banku;
- Wykorzystanie bankowości internetowej.
Ile kosztuje udzielenie pełnomocnictwa do konta bankowego?
Udzielenie pełnomocnictwa do prowadzenia konta bankowego co do zasady jest nieodpłatne (bezpłatne). Jednakże warto jest sprawdzić warunki oraz tabelę opłat i prowizji w danym banku, aby potwierdzić powyższą okoliczność. Pracownik banku zawsze udzieli takiej informacji podczas kontaktu w jakiejkolwiek formie.
Jak wygląda wzór upoważnienia do konta bankowego?
Wzór upoważnienia do prowadzenia konta bankowego co do zasady jest oparty na dokumencie, który wynika z wewnętrznych ustaleń konkretnego banku. Ustanowienie upoważnienia do prowadzenia rachunku bankowego zawiera takie elementy jak:
- Określenie danych osoby, która udziela pełnomocnictwa (m.in. imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, numer dowodu osobistego etc.);
- Określenie danych podmiotu, któremu udzielane jest pełnomocnictwo (m.in. imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, numer dowodu osobistego etc.);
- Określenie daty i miejsca sporządzenia pełnomocnictwa;
- Dane kontaktowe upoważnionego i mocodawcy;
- Określenie dokładnego zakresu pełnomocnictwa (wszystko to zależy od indywidualnej decyzji właściciela rachunku bankowego);
- Określenie czasu na jaki jest udzielane pełnomocnictwo;
- Wskazanie, że pełnomocnictwo umożliwia lub nie umożliwia udzielanie dalszych pełnomocnictw lub zaciągania zobowiązań finansowych.
Uwaga!
Jak długo ważne jest pełnomocnictwo do konta bankowego?
Pełnomocnictwo do konta bankowego ważne jest na czas, który jest ściśle określony w pełnomocnictwie. Oznacza to, że w treści pełnomocnictwa określa się czas na jak długo ważne jest dane pełnomocnictwo.
W praktyce przejawia się to w tym, że dane pełnomocnictwo ważne jest np. przez określony czas (np. Pan Marek wyjeżdża za granicę na okres 2 lat. Postanowił upoważnić swojego przyjaciela – Pana Sebastiana do opłacania rachunków przy wykorzystaniu bankowości internetowej. Pan Marek ma taką możliwość i w tym celu udał się do oddziału swojego banku (placówki banku) i upoważnił Pana Sebastiana do wyżej określonych czynności na czas 2 lat licząc od dnia podpisania pełnomocnictwa).
Pełnomocnictwo jest ważne również przez czas prowadzenia rachunku bankowego. Oznacza to, że w przypadku, gdy dany rachunek bankowy zostanie zamknięty, wówczas pełnomocnictwo do obsługi konta bankowego, które zostało przypisane do tego rachunku bankowego wygasa.
Uwaga!
Czy można cofnąć upoważnienie do konta bankowego?
Poruszając zagadnienie związane z możliwością cofnięcia pełnomocnictwa do prowadzenia rachunku bankowego wyjaśniam, że taka opcja oczywiście istnieje. W praktyce, aby wycofać upoważnienie do prowadzenia rachunku bankowego należy skontaktować się z bankiem i określić swoje żądanie.
Cofnięcie pełnomocnictwa oznacza, że osoba, która dotychczas była upoważniona do prowadzenia spraw związanych z rachunkiem bankowym, przestaje posiadać uprawnienia do dokonywania określonych wcześniej czynności związanych z rachunkiem bankowym (wykonywania określonych czynności).
Uwaga!
Sugerowaną formą wycofania pełnomocnictwa jest zdecydowanie forma pisemna (w takiej samej formie, w której zostało wcześniej udzielone pełnomocnictwo dla konkretnego podmiotu).
Wskazówka praktyczna – jeżeli właściciel konta bankowego podejmie jakiekolwiek wątpliwości związane z rzetelnością działalności swojego pełnomocnika, wówczas powinien przemyśleć kwestię sprawnego wycofania upoważnienia do konta bankowego, gdyż takie działanie może narazić właściciela konta bankowego na negatywne konsekwencje prawne i finansowe.
Kiedy może być przydatne upoważnienie do konta bankowego?
Celem możliwie najlepszego wyjaśnienia zagadnienia związanego z okolicznościami, kiedy faktycznie może być przydatne upoważnienie do konta bankowego, posłużę się wybranymi przykładami z życia codziennego.
Przykład nr 1
Pani Grażyna jest starszą osobą. W celu sprawnego regulowania swoich zobowiązań finansowych (m.in. opłacanie rachunków etc.), upoważniła swojego wnuka – Pana Michała do prowadzenia rachunku bankowego.
Przykład nr 2
Pan Kazimierz często wyjeżdża za granicę i nie ma dostępu do internetu. W celu sprawnego opłacania rachunków upoważnił swojego przyjaciela – Pana Mariusza do obsługi jego konta bankowego.
Przykład nr 3
Państwo Kowalscy posiadają wspólny rachunek bankowy. Często wyjeżdżają i chcą, aby wszelkie opłaty były regularnie opłacane. W tym celu upoważnili swojego syna – Pana Mikołaja do prowadzenia rachunku bankowego i dokonywania cyklicznych przelewów bankowych.
Źródła:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).
Co warto wiedzieć?
- Pełnomocnictwo jest formą upoważnienia do dokonywania określonych czynności w imieniu i na rzecz udzielającego pełnomocnictwa.
- Podstawą prawną funkcjonowania instytucji pełnomocnictwa są przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).
- Ważne jest, aby treść pełnomocnictwa odzwierciedlała faktyczną intencję osoby, która jego udziela.
- Pełnomocnictwo do prowadzenia rachunku bankowego co do zasady musi być udzielone w formie pisemnej.
- Udzielenie pełnomocnictwa do prowadzenia rachunku bankowego należy dokładnie przemyśleć, gdyż w praktyce oznacza ono umożliwienie innej osobie (innemu podmiotowi) dość szerokie spektrum możliwości zarządzania środkami zdeponowanymi na rachunku bankowym. Uwaga! Ważne jest, aby określić, że pełnomocnictwo nie obejmuje zaciągania zobowiązań finansowych (kredytów, pożyczek etc.).
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy pełnomocnik konta bankowego może przelać pieniądze na swój rachunek?
Teoretycznie taka sytuacja nie jest wykluczona. W praktyce zakres uprawnień pełnomocnika wynika wprost z treści udzielonego wcześniej pełnomocnictwa. Jeżeli z zakresu pełnomocnictwa wynika to, że pełnomocnik może wykonywać przelewy na różne rachunki bankowego – wówczas pełnomocnik może przelać pieniądze na dowolny rachunek bankowy. Należy zawsze zapoznać się z treścią udzielonego wcześniej pełnomocnictwa i sprawdzić jego aktualność.
Czy upoważnienie do konta bankowego musi mieć formę aktu notarialnego?
Nie. Upoważnienie do konta bankowego nie musi być udzielone w formie aktu notarialnego. W praktyce najczęściej występuje pełnomocnictwo w formie pisemnej. Co do zasady uregulowania odnoszące się do pełnomocnictwa wynikają z przepisów k.c. oraz wewnętrznych aktów prawnych obowiązujących w danym banku.
Czy pełnomocnik do konta odpowiada za długi właściciela tego rachunku?
Nie. Pełnomocnik do konta nie odpowiada za długi właściciela konta bankowego. Za zobowiązania odpowiada właściciel konta bankowego, nie zaś pełnomocnik.
Czym jest upoważnienie do konta bankowego na wypadek śmierci?
Pełnomocnictwo do konta bankowego wygasa w przypadku śmierci właściciela konta bankowego. Śmierć właściciela konta oznacza wygaśnięcie pełnomocnictwa. Właściciel konta może jednak określić, że w przypadku jego śmierci pełnomocnik będzie mógł dysponować pieniędzmi (ważne jest skonfrontowanie tego z treścią pełnomocnictwa, przepisami k.c. w zakresie spadkobrania etc.).
Kiedy pełnomocnictwo do konta jest nieskuteczne?
Pełnomocnictwo jest nieskuteczne, jeżeli nie zostało udzielone w wymaganej formie. Przykładem może być sytuacja, w której pełnomocnictwo udzielone zostało w formie ustnej, gdy przepisy wewnętrzne w banku wymagają formy pisemnej. W takiej sytuacji udzielone pełnomocnictwo jest nieskuteczne. Pełnomocnictwo jest również nieskuteczne w sytuacji, gdy są w nim wprowadzone niepoprawne lub nieaktualne dane.
Czym różni się upoważnienie do konta bankowego od pełnomocnictwa?
W dużym uproszczeniu upoważnienie i pełnomocnictwo są pojęciami zamiennymi. W praktyce oznacza to, że w pełnomocnictwie określa się zakres upoważnienia do dokonywania określonych czynności prawnych. Są to pojęcia, które przez Klientów są stosowane zamiennie. Pracownik banku udziela w tym zakresie wszelkich informacji – m.in.: jak udzielić pełnomocnictwa i na co należy uważać.
Czy pełnomocnik jest właścicielem pieniędzy zgromadzonych na rachunku?
Nie. Pełnomocnik nie jest właścicielem pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym. Środki pieniężne są własnością posiadacza rachunku (właściciela konta).
