Zgodnie z zapowiedziami ministra finansów podatek Belki czekają niemałe zmiany, a same banki zgłosiły już gotowość do modyfikacji dotychczasowych zasad. Ruch ten wzbudza duże emocje, ponieważ na obniżenie podatku od zysków kapitałowych czekają miliony oszczędzających. Projekt ustawy wprowadzającej zmiany w tym zakresie poznamy już w lutym.
Podatek od zysków kapitałowych jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który obejmuje przede wszystkim odsetki od lokat bankowych, detalicznych obligacji skarbowych oraz przychody z inwestycji kapitałowych powstałe w wyniku m.in. sprzedaży akcji lub jednostek funduszy inwestycyjnych (TFI). Szczegółowa lista przychodów objętych tym podatkiem znajduje się art. 17 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku Belki w 2022 r. wynosiły 5,75 mld zł. W pierwszym półroczu 2023 r. wpływy te wzrosły do 5,39 mld zł. W obu przypadkach mamy do czynienia z rekordowymi wynikami.
Podatek od zysków kapitałowych obowiązuje od 2002 r. i potocznie nazywany jest podatkiem Belki – od nazwiska ówczesnego ministra finansów Marka Belki. Stawka tego podatku od 2004 roku jest niezmienna i wynosi 19%. W otoczeniu podwyższonej inflacji danina ta wyraźnie uszczupla dochody pozostające do dyspozycji gospodarstw domowych i zniechęca do oszczędzania. Tłumaczy to silną presję społeczną na likwidację lub ograniczenie podatku Belki. Wszystko jednak wskazuje, że w najbliższych miesiącach dojdzie do oczekiwanej zmiany.
Zapowiedź ograniczenia podatku Belki – pierwsze konkrety już w lutym
Propozycja zmian w podatku Belki znalazła się już w programie wyborczym Koalicji Obywatelskiej, przygotowanym pod nazwą „100 konkretów na pierwsze 100 dni rządu”. W sekcji dotyczącej podatków znajduje się poniższy postulat.
Zaproponujemy zniesienie podatku od zysków kapitałowych (podatek Belki) dla oszczędności i inwestycji w tym także na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) – do 100 tys. zł, powyżej 1 roku.
Jak widać nie ma tu mowy o likwidacji podatku Belki. Tak radykalny ruch mógłby podważyć sens gromadzenia oszczędności za pomocą produktów oferowanych w ramach III filaru emerytalnego, których atrakcyjność wynika z możliwości uniknięcie tego obciążenia. Mowa tu o m.in. Indywidualnych Kontach Emerytalnych (IKE), Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) i Pracowniczych Planach Emerytalnych (PPE).
Zgodnie z informacjami przekazanym przez ministra finansów na antenie Programu 1 Polskiego Radia – podatek od zysków kapitałowych z pewnością będzie ograniczony, a resort chce stworzyć nowy system zachęt do oszczędzania. Projekt w tej sprawie ma być przedstawiony przez Ministerstwo Finansów w lutym bieżącego roku. Możliwe, że zaprezentowany zostanie mechanizm progresywny, gdzie stawka podatku Belki będzie uzależniona od osiągniętego zysku.
Środowisko bankowe również jest gotowe na dialog w tym zakresie. „Rozmawiamy z przedstawicielami rządu w sprawie zmian w podatku Belki, czyli podatku od zysków kapitałowych. Jesteśmy za jego zniesieniem czy ograniczeniem, mówiliśmy o tym od dłuższego czasu” – powiedział w czwartek podczas konferencji prasowej prezes Związku Banków Polskich (ZBP) Tadeusz Białek. Zaznaczył również, że podatek nie obciąża bezpośrednio banków, tylko ich klientów, zmniejszając ich skłonność do oszczędzania.
Wcześniejsze próby ograniczenia podatku Belki
Uszczuplanie podatkiem przychodów generowanych przez oszczędności milionów Polaków, w środowisku podwyższonej inflacji, wyraźnie ogranicza dochody gospodarstw domowych. Tłumaczy to, dlaczego presja na zniesienie lub ograniczenie podatku Belki nie jest zjawiskiem nowym oraz dlaczego tak często temat ten jest przedmiotem publicznych sporów.
Próby ograniczenia represji finansowej były podejmowane już wcześniej. Jesienią 2022 r. Ministerstwo Finansów planowało zwolnić z podatku Belki dochody z zysków kapitałowych do kwoty 10.000 zł. Z drugiej strony stawka podatku wzrosłaby z 19 do 20 proc. W rezultacie z takiego rozwiązania skorzystałyby przede wszystkim osoby posiadające niewielkie oszczędności. Ostatecznie propozycje resortu finansów nie weszły w życie.
Źródła:
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19910800350
- https://100konkretow.pl/podatki/
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Co z podatkiem Belki w 2024 roku?
Aktualnie obowiązuje dotychczasowa stawka podatku Belki w wysokości 19%. Zgodnie z zapowiedziami projekt ustawy wprowadzającej nowe zasady naliczania tej daniny zostanie zaprezentowany w lutym. Prawdopodobnie stawka podatku będzie progresywna i będzie uzależniona od wysokości wypracowanych zysków. Rynek nie spodziewa się całkowitego zniesienia podatku Belki.
Czy podatek Belki pobierany jest automatycznie?
W przypadku lokat terminowych, oprocentowanych rachunków i detalicznych obligacji skarbowych przeznaczonych dla klientów indywidualnych podatek pobierany jest automatycznie, a na Twoje konto trafia kwota pomniejszona o należną daninę. W przypadku inwestycji na rynkach kapitałowych może pojawić się konieczność samodzielnego rozliczenia podatku od zysków kapitałowych np. na podstawie deklaracji PIT-8C.
Czy odsetki od lokaty trzeba wykazywać w deklaracji PIT?
Jeśli korzystasz z oferty dla osób fizycznych, to nie musisz wykazywać odsetek z lokat w deklaracji podatkowej, ponieważ bank automatycznie pomniejszy zysk wymaganą daninę. Inaczej sytuacja wygląda, jeśli zakładasz lokatę firmową. W takim scenariuszu odsetki traktowane są jako przychody z działalności gospodarczej i musisz rozliczyć je samodzielnie.
Jak uniknąć podatku Belki?
Aktualnie możesz uniknąć podatku Belki korzystając z rozwiązań, które oferowane są w ramach III filaru emerytalnego tj. Indywidualne Konto Emerytalne (IKE), Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK), Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Aby uniknąć zapłacenia podatku musisz spełnić dodatkowe warunki, które przede wszystkim dotyczą utrzymania inwestycji do osiągnięcia wieku okołoemerytalnego.
Czy obligacje skarbowe są zwolnione z podatku Belki?
Nie. Działa tu podobny mechanizm, jak w przypadku lokat terminowych dla osób fizycznych. Podatek od zysków z obligacji skarbowych pobierany jest automatycznie, a pozostała kwota przekazywana jest na Twój rachunek. W takiej sytuacji nie wykazujesz otrzymanych odsetek w deklaracji PIT, ani tym bardziej nie odprowadzasz samodzielnie należnego podatku.
