Kwota wolna od podatku to rozwiązanie, które ma chronić część naszych dochodów przed obciążeniami fiskalnymi. W założeniu jej wysokość powinna zapewnić środki wystarczające na utrzymanie co najmniej na poziomie minimum socjalnego. Sprawdzamy, ile wynosi kwota wolna od podatku w 2024 roku i czy jest szansa na jej podwyższenie.
- 1. Co to jest kwota wolna od podatku?
- 2. Ile wynosi kwota wolna od podatku?
- 3. Kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku?
- 4. Jak obliczyć podatek dochodowy?
- 5. Jakie dochody nie korzystają ze zwolnienia?
- 6. Ulgi podatkowe – co jeszcze możesz odliczyć od podatku?
- 7. Czy możliwe jest wspólne rozliczenie małżonków i rozliczenie z dzieckiem?
- 8. Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek
- 9. Jaka jest kwota wolna od podatku w krajach UE?
- 10. Kiedy podwyższenie kwoty wolnej od podatku w Polsce?
- 11. Warto wiedzieć
Wysokość kwoty wolnej od podatku, pomimo jej podwyższenia w 2022 roku, nadal budzi sporo emocji, a to za sprawą obietnicy kolejnej podwyżki. Projekt ustawy podwyższającej kwotę wolną od podatku jest co prawda na ścieżce legislacyjnej, jednak w praktyce szanse na jej wprowadzenie w 2024 roku czy 2025 roku są właściwe zerowe. Sprawdź jaka jest obowiązująca kwota wolna od podatku, czy możesz z niej skorzystać i kiedy możliwe będzie jej dalsze podwyższenie.
Co to jest kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku dochodowego, to określona w walucie (złotych) wartość, którą możesz zarobić w danym roku podatkowym bez podatku. Podatek dochodowy zapłacisz dopiero od nadwyżki. W 2024 r. kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł.
W uproszczeniu można przyjąć, że jeśli Twój dochód w 2024 r. wyniesienie 30 000 zł, to nie zapłacisz podatku, a w przypadku odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy, odpowiednia kwota zostanie Ci zwrócona w ramach rozliczenia rocznego. Warto również podkreślić, że podatek dochodowy liczony jest od dochodu rozumianego jako przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania.
Przykład
Pan Tomasz jest artystą i ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu w wysokości 50%. W 2023 r. zarobił 100 000 zł. Podstawa obliczenia podatku wyniosła zatem 50 000 zł. Realnie pan Tomasz zapłacił podatek od nadwyżki przekraczającej kwotę wolną od podatku, czyli od 20 000 zł.
Ile wynosi kwota wolna od podatku?
Odpowiedź na pytanie, ile wynosi kwota wolna od podatku (choć nie wprost) przynosi ustawa z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 27 ust. 1 podatek dochodowy wynosi 12% minus kwota zmniejszająca podatek w wysokości 3 600 zł dla dochodów do kwoty 120 000 zł i 10 800 zł +32% nadwyżki ponad 120 000 zł, dla dochodów przekraczających 120 000 zł.
| Podstawa obliczenia podatku | Wysokość podatku |
|---|---|
| Do 30 000 zł | 0 zł |
| Od 30 001 zł do 120 000 zł | 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł |
| Ponad 120 000 zł | 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł |
W praktyce roczna kwota zmniejszająca podatek (3 600 zł) przekłada się na roczną kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł. W takiej wysokości kwota wolna od podatku obowiązuje od 1 stycznia 2022 r.
Kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku?
Kwota wolna od podatku to uprawnienie, z którego skorzystać mogą tylko osoby rozliczające się z fiskusem według skali podatkowej (czyli 12% od dochodów do 120 000 zł i 32% od nadwyżki ponad tę kwotę). Zatem, jeśli jesteś zatrudniony:
- na umowę o pracę
- umowę zlecenie
- umowę o dzieło
- kontrakt menadżerski
- czy prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą z rozliczeniem na zasadach ogólnych
- albo osiągasz dochody na podstawie emerytury czy renty
– skorzystasz z kwoty wolnej od podatku.
Spróbuj tego
Co wydaje się oczywiste z kwoty wolnej od podatku nie skorzystasz, jeśli nie wykażesz żadnych dochodów. Wówczas też nie zapłacisz podatku, ale nie należy takiej sytuacji traktować jako oszczędność.
Jak obliczyć podatek dochodowy?
Sposób obliczenia podatku PIT na zasadach ogólnych prezentuje się następująco:
- W pierwszej kolejności należy obliczyć podstawę opodatkowania, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Czyli dochód.
- W kolejnym kroku należy ustalić wysokość podatku bez uwzględnienia kwoty wolnej od podatku. Dla dochodów poniżej 120 000 zł wysokość podatku wyniesie 12%, a w razie dochodów przekraczających tę kwotę dodatkowo 32% liczone od nadwyżki.
- Na koniec obliczony w ten sposób podatek należy obniżyć o wartość wynikającą z kwoty wolnej od podatku. Jest to tzw. kwota zmniejszająca podatek, która wynosi 12% z 30 000 zł, czyli 3 600 zł.
Przykład
Pani Anna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W ciągu roku na jej rachunek bankowy wpłynęło 150 000 zł (bez podatku VAT). Jednocześnie koszty prowadzenia działalności pani Anny były bardzo wysokie i łącznie wyniosły 120 000 zł. Oznacza to, że jej roczny dochód wyniósł 30 000 zł i ta kwota stanowi podstawę opodatkowania.
W praktyce oznacza to, że pani Anna zarobiła kwotę, która dokładnie odpowiada wysokości kwoty wolnej od podatku. Zatem jej podatek wyniesie 0 zł.
Przykład
Pani Marzena pobiera emeryturę i w ciągu roku jej przychód wyniósł 48 000 zł. Emeryci nie mają kosztów uzyskania przychodu, więc dochód i jednocześnie podstawa opodatkowania wyniosą tyle samo czyli 48 000 zł.
Pani Marzena powinna odprowadzić do urzędu skarbowego kwotę odpowiadającą 12% z 48 000 zł czyli 5 760 zł. Przy czym kwota wolna od podatku pozwoli jej obniżyć wysokość podatku o 3600 zł. Zapłaci jedynie 2160 zł.
Przykład
Pan Tomasz przez część roku pozostawał bez pracy i bez prawa do zasiłku. Przez część roku natomiast osiągał dochody na podstawie umowy zlecenie zarabiając łącznie 35 000 zł. Po zastosowaniu 20% kosztów uzyskania przychodu, jego dochód wyniósł 28 000 zł.
Dochód pana Tomasz w ciągu roku nie przekroczył kwoty wolnej od podatku, zatem nie zapłaci podatku dochodowego. Ponieważ zleceniodawcy odprowadzali w jego imieniu zaliczki na podatek dochodowy PIT, kwota odprowadzonych zaliczek zostanie mu zwrócona w ramach rozliczenia rocznego.
Jakie dochody nie korzystają ze zwolnienia?
Jak wspomnieliśmy z kwoty wolnej od podatku możesz skorzystać, jeśli rozliczasz przychody na zasadach ogólnych korzystając z druku PIT 36 lub PIT 37. Tym samym nie skorzystasz z odliczenia, jeśli:
- rozliczasz się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (np. osiągając dochody z tytułu najmu mieszkania),
- korzystasz z podatku liniowego,
- osiągasz zyski kapitałowe np. na giełdzie czy na lokacie (tu obowiązuje podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19% liczony od zysku),
- jesteś zobowiązany do złożenia deklaracji i odprowadzenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości (podatek obowiązuje tylko w określnych przypadkach – więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule Podatek od sprzedaży nieruchomości – ile wynosi? | Finanse Rankomat)
Ulgi podatkowe – co jeszcze możesz odliczyć od podatku?
Rozliczając się z fiskusem na zasadach ogólnych skorzystasz nie tylko z kwoty wolnej od podatku, ale również z innych ulg. Przy czym ulgi podatkowe to Twoje uprawnienia, zatem możesz, ale nie musisz skorzystać z tego przywileju. Wśród najpopularniejszych ulg pozwalających na obniżenie podatku dochodowego można wymienić:
- ulga termoizolacyjna
- ulga na dziecko
- ulgi na działalność badawczo – rozwojową
- ulgi z tytułu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne
- darowizny np. na cele kultu religijnego, krwi i jej składników, na cele charytatywne
- wydatki poniesione na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego)
- odliczenia z tytułu rachunków za internet
Lista ulg, z których możesz skorzystać przy okazji składania rocznej deklaracji podatkowej jest długa, ale wykorzystanie poszczególnych rozwiązań wymaga spełnienia określonych warunków. Tym niemniej warto pamiętać o takiej możliwości, żeby finalnie zapłacić mniejszy podatek lub otrzymać odpowiedni zwrot.
Czy możliwe jest wspólne rozliczenie małżonków i rozliczenie z dzieckiem?
Możliwość wspólnego rozliczenia przez małżonków dotyczy sytuacji, kiedy obie osoby rozliczają się na takich samych zasadach.
Spróbuj tego
- jeden z małżonków nie osiąga żadnych dochodów lub jego dochody są niskie
- dochody jednego z małżonków przekraczają 120 000 zł rocznie – zatem rozliczając się indywidualnie od nadwyżki ponad 120 000 zł musiałby zapłacić podatek w wysokości 32%.
Jak wyglądają realne korzyści w takiej sytuacji?
Przykład
Pani Joanna i pan Szymon chcą skorzystać ze wspólnego rozliczenia małżonków. Dochody pani Joanny wynoszą 150 000 zł, a pana Szymona 80 000 zł rocznie. Przy rozliczeniu samodzielnym pan Szymon zapłaciłby podatek w wysokości 6000 zł, a pani Joanna 20 400 zł. Czyli łącznie zapłaciliby 26 400 zł.
Wybierając wspólne rozliczenie oszczędzą 6 000 zł zgodnie z poniższym wyliczeniem:
- Suma dochodów małżonków: 150 000 + 80 000= 230 000
- Podział całej kwoty na 2 osoby: 230 000/2 = 115 000
- Podatek od 115 000 zł = 115 000 x 12% – 3 600 = 10 200 x2 osoby = 20 400
Możliwe jest również korzystne rozliczenie w przypadku osób samotnie wychowujących dziecko. Możliwość taką masz, jeśli jesteś
- panną/kawalerem
- wdową/wdowcem
- rozwódką/rozwodnikiem
- osobą z orzeczoną separacją
- osobą, której małżonek został pozbawiony władzy rodzicielskiej
- osobą, której małżonek odbywa karę pozbawienia wolności
W praktyce osoby samotnie wychowujące dzieci korzystają z podwójnej kwoty wolnej od podatku. Jeśli ich dochód nie przekracza 60 000 zł rocznie, nie zapłacą podatku PIT.
Przykład
Pan Marek jest wdowcem i sam wychowuje córkę. Jego dochód roczny wyniósł 90 000 zł. Rozliczając się wspólnie z córką, wykorzysta podwójną kwotę wolną od podatku i zapłaci jedynie 12% PIT od 30 000 zł.
Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek
Kwota wolna od podatku, to jak wspomnieliśmy kwota dochodu, od której nie zapłacisz podatku dochodowego, o ile rozliczasz się z urzędem skarbowym na zasadach ogólnych. W 2024 r. nadal obowiązuje kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł.
Natomiast kwota zmniejszająca podatek, to wynikająca z kwoty wolnej od podatku wartość, która obniża wysokość podatku. Wysokość kwoty zmniejszającej podatek wynosi aktualnie 3 600 zł rocznie (30 000x 12%=3 600) i 300 zł miesięcznie (3 600 : 12= 300).
Jaka jest kwota wolna od podatku w krajach UE?
Wysokość kwoty wolnej od podatku i jej wprowadzenie leży w indywidualnej gestii każdego państwa. Choć w większości państw UE takie rozwiązanie funkcjonuje (ale nie wszędzie, bo np. kwota wolna od podatku w Bułgarii wynosi 0), to jej wysokość jest różna.
Przykładowo w Niemczech w 2024 r. kwota wolna od podatku dla osób samotnych wynosi 11 604 euro i 23 208 euro dla wspólnego rozliczenia małżonków. Natomiast w Czechach instytucja kwoty wolnej od podatku nie funkcjonuje, ale zastępuje ją ulga podatkowa w wysokości 30 840 CZK. Deklarację muszą jednak złożyć wyłącznie osoby, których dochód przekroczył 50 000 koron. W Austrii jest to 12 465 euro, na Cyprze aż 19 500 euro, we Francji kwota wolna od podatku wynosi 11 294 EUR, a w Luksemburgu 12 438 EUR.
Kiedy podwyższenie kwoty wolnej od podatku w Polsce?
Obietnica podwyższenia kwoty wolnej od podatku do wysokości 60 000 zł padła podczas wyborów parlamentarnych w 2023 r. Proces legislacyjny zmierzający do zapewnienia obywatelom wyższej kwoty zmniejszającej podatek został już rozpoczęty. Procedowane były dwa poselskie projekty ustaw w tym zakresie.
Pierwszy z projektów wpłynął do Sejmu 13 listopada 2023 r. (druk 194). W dniu 7 lutego 2024 r. został co prawda skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu, ale już 10 czerwca 2024 r. został wycofany. Drugi z projektów wpłynął do Sejmu 19 marca 2024 r. (druk 322). W dniu 9 maja 2024 r. odbyło się jego pierwsze czytanie, a następnie projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
🔹 Kwota wolna od podatku wzrośnie do 60 tys? @Domanski_Andrz zapewnia: z tego zobowiązania się wywiążę.
🎧 Podcast #StrefaWpływów dostępny jest na stronie https://t.co/kqAUcVAkxq, w serwisie YouTube oraz na platformach podcastowych.
📺 Cały odcinek🔽https://t.co/JaagQPLyv4 pic.twitter.com/sP9t4zLFSo
— PolskieRadio24.pl (@PR24_pl) July 14, 2024
Minister Finansów deklaruje wywiązanie się z tej obietnicy wyborczej jeszcze podczas trwania aktualnej kadencji rządu. Jednak nie należy się spodziewać, że przepisy zaczną obowiązywać w 2024 czy 2025 roku. Wydaje się, że na wyższą kwotę wolną od podatku przyjdzie nam jeszcze poczekać.
Źródła:
- https://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/6621384,nowa-wyzsza-kwota-wolna-od-podatku-od-2025-roku-co-najmniej-60-tys-zl-albo-12krotnosc-placy-minimalnej-projekt-w-sejmie-nadal-w-komisji-finansow-publicznych.html
- https://sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=322
- https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=194
- https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ostrzega-przed-skutkami-niewykonaniem-wyroku-tk-w-sprawie-kwoty-wolnej-od-podatku
Warto wiedzieć
- Kwota wolna od podatku wynosi w 2024 roku 30 000 zł.
- Kwota zmniejszająca zaliczki na podatek w 2024 roku wynosi 3 600 zł rocznie.
- W przypadku podatników rozliczających się w oparciu o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, kartę podatkową i dochody ze źródeł określonych w innych ustawach nie pozwalają skorzystać z kwoty wolnej od podatku.
- Dochód podatnika, a także kwota wolna od podatku i możliwość skorzystania z ulg podatkowych rozliczane są w skali roku.
- Kwota wolna od podatku dotyczy osób rozliczających się na podstawie skali podatkowej.
FAQ - Najczęściej zadawane pytania
Jakie dochody są objęte kwotą wolną od podatku?
Kwota wolna od podatku obejmuje dochody, które są opodatkowane według skali podatkowej. Dotyczy to głównie dochodów z umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, emerytur, rent oraz dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych. Dochody te są pomniejszane o kwotę wolną, co zmniejsza podstawę opodatkowania i w efekcie obniża należny podatek.
Czy emeryci mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku?
Tak, emeryci również mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku. Kwota wolna jest odliczana od dochodów emeryta, co zmniejsza jego podstawę opodatkowania. Emerytury są traktowane jak dochody z innych źródeł opodatkowane według skali podatkowej, więc także w ich przypadku stosuje się kwotę wolną od podatku.
Czy kwota wolna od podatku dotyczy również dochodów z umów zlecenie?
Tak, dochody z umów zlecenie również są objęte kwotą wolną od podatku. Oznacza to, że dochody te, podobnie jak inne dochody opodatkowane według skali podatkowej, mogą być pomniejszone o kwotę wolną od podatku, co zmniejsza podstawę opodatkowania i obniża wysokość należnego podatku.
Czy przedsiębiorcy mogą korzystać z kwoty wolnej od podatku?
Przedsiębiorcy mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku, ale tylko wtedy, gdy rozliczają się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej). Przedsiębiorcy korzystający z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, karty podatkowej lub podatku liniowego nie mogą stosować kwoty wolnej od podatku.
