Fundusz Wsparcia Kredytobiorców – czym jest i jak skorzystać?

W poniższej publikacji skupię się na przedstawieniu zagadnienia związanego z funkcjonowaniem Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). Wyjaśnię czym dokładnie jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, jak działa oraz na jakich zasadach funkcjonuje. Odpowiem na szereg pytań związanych z FWK oraz wskażę kilka praktycznych wskazówek, które pozwolą lepiej zrozumieć mechanizm funkcjonowania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

W dalszej części publikacji przybliżę praktyczne aspekty korzystania z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców oraz poddam pod ocenę zasadność korzystania z tego typu pomocy finansowej w przypadku wystąpienia trudnej sytuacji finansowej (życiowej). Syntetycznie opiszę FWK, który stanowi istotną i realną pomoc dla osób spłacających kredyty.

Czym jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK) to mechanizm zapewniający pomoc finansową dla kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej i którzy są zobowiązani do spłaty rat kredytu mieszkaniowego (mechanizm, który został przewidziany przez naszego ustawodawcę od 2015 r.).

Dodatkowo wyjaśniam, że rozwiązania przewidziane w FWK skierowane są także dla kredytobiorców, którzy sprzedali kredytowaną nieruchomość, a kwota uzyskana ze sprzedaży nie pokryła całego zobowiązania z tytułu kredytu mieszkaniowego (promesa lub pożyczka na spłatę zadłużenia).

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców skierowany jest do:

• osób prywatnych.

Opisywane wsparcie finansowe przeznaczone jest na:

• spłatę zaległości i bieżącego zadłużenia kredytu mieszkaniowego;
• pokrycie zobowiązania kredytowego przy sprzedaży nieruchomości.

Podstawy prawne funkcjonowania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców:

• Fundusz działa na podstawie ustawy z 9 października 2015 roku o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2452) – zw. dalej: „ustawa”.

Pochodzenie środków finansowych zgromadzonych w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców:

• środki, którymi dysponuje Fundusz pochodzą z wpłat banków i są powiązane z liczbą kredytów hipotecznych z zaległościami dłuższymi niż 90 dni.

Jak działa Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?

Działanie FWK jest bardzo proste i intuicyjne. Dotyczy to zarówno samego jego funkcjonowania oraz działania w przypadku ubiegania się o tego rodzaju wsparcie. W pierwszej kolejności wskazuję, że wniosek o wsparcie z FWK składasz bezpośrednio w banku, w którym został udzielony kredyt mieszkaniowy. Warunki przyznania wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia:

Zgodnie z art. 3 ust 1 ustawy – Wsparcie lub pożyczka na spłatę zadłużenia mogą być przyznane, jeżeli:

1. w dniu złożenia wniosku o wsparcie lub pożyczkę na spłatę zadłużenia co najmniej jeden z kredytobiorców posiada status bezrobotnego, lub
2. wartość wskaźnika RdD (oznacza to wskaźnik – „Rata do Dochodu”) przekracza 40%, lub
3. miesięczny dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego nie przekracza:

• • w przypadku gospodarstwa domowego jednoosobowego – dwuipółkrotności kwoty wskazanej w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zwaloryzowanej zgodnie z przepisami tej ustawy;
  • w przypadku gospodarstwa domowego wieloosobowego – iloczynu dwuipółkrotności kwoty wskazanej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zwaloryzowanej zgodnie z przepisami tej ustawy i liczby członków gospodarstwa domowego kredytobiorcy.

Środki finansowe, którymi dysponuje Fundusz Wsparcia Kredytobiorców – cytując uzasadnienie ustawodawcy do aktualnych zmian w przepisach ustawy – „Celem FWK jest bowiem zapewnienie finansowego wsparcia osobom, które na skutek obiektywnych okoliczności znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a jednocześnie są zobowiązane do spłaty rat kredytu mieszkaniowego stanowiącej znaczne obciążenie dla ich domowych budżetów.

Zgodnie z brzmieniem art. 16 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, środki FWK w dniu jego uruchomienia wynosiły 600 000 000,00 złotych i składały się na nie wpłaty kredytodawców proporcjonalnie do wielkości posiadanego portfela kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych, których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 90 dni.

Na mocy ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, FWK został zasilony dodatkowo kwotą 1,4 mld złotych.”.

Na czym polegają zamiany w FWK wprowadzone w 2024 roku?

Poniżej przedstawiam najistotniejsze zmiany, które zostały wprowadzone w 2024 r. w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców:

Kiedy nie może zostać przyznane wsparcie (zmiana obowiązująca od 15 maja 2024 r.)

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy – wsparcie nie może być przyznane, jeżeli jeden z kredytobiorców uzyskał wsparcie na zasadach określonych w ustawie, chyba że wsparcie nie jest już udzielane, a okres udzielonego wsparcia nie przekroczył 39 miesięcy. W takim przypadku łączny okres wsparcia przyznanego kredytobiorcom na spłatę kredytu mieszkaniowego nie może przekroczyć 40 miesięcy.

Wysokość i terminy przekazywania wsparcia (zmiana obowiązująca od 15 maja 2024 r.)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy – wsparcie polega na przekazywaniu kredytodawcy przez Bank Gospodarstwa Krajowego kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań kredytobiorcy z tytułu kredytu mieszkaniowego, przez okres nie dłuższy niż 40 miesięcy.

Dalej należy przywołać art. 5 ust. 2 ustawy – wysokość wsparcia określa się w złotych jako równowartość przewidywanych 40 miesięcznych rat kapitałowych i odsetkowych kredytu mieszkaniowego, z tym że jeżeli wysokość przewidywanej miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej jest wyższa niż 3 000,00 złotych, do określenia wysokości wsparcia przyjmuje się kwotę 3 000,00 złotych.

W myśl natomiast art. 5 ust. 3 ustawy – wsparcie jest przekazywane w ratach miesięcznych, nie wyższych niż 3 000,00 złotych, na wskazany przez kredytodawcę rachunek przeznaczony do przekazywania wsparcia.

Maksymalna wysokość pożyczki na spłatę zadłużenia (zmiana obowiązująca od 15 maja 2024 r.)

Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy – wysokość pożyczki na spłatę zadłużenia nie może przekraczać kwoty 120 000,00 złotych.

Zwrot wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia (zmiana obowiązująca od 15 maja 2024 r.)

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy – zwrot wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia rozpoczyna się w miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynęły 2 lata od wypłaty ostatniej raty wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia, i jest dokonywany w 200 równych, nieoprocentowanych miesięcznych ratach, płatnych do 15. dnia miesiąca na rachunek wskazany przez kredytodawcę. Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy – w przypadku, gdy kredytobiorca, bez opóźnienia w spłacie, dokona spłaty 134 rat, pozostałą część rat zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia umarza się.

Maksymalna wysokość pożyczki na spłatę zadłużenia (zmiana obowiązująca od 15 maja 2024 r.)

Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy – wysokość pożyczki na spłatę zadłużenia nie może przekraczać kwoty 120 000,00 złotych.

Kto może skorzystać z pomocy w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?

Z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców mogą skorzystać:

• osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a są zobowiązane do spłaty rat kredytu mieszkaniowego znacznie obciążającego domowy budżet;
• osoby, które sprzedały lub planują sprzedać dom lub mieszanie, na które wcześniej wzięły kredyt, ale uzyskana kwota ze sprzedaży nie pozwoli na spłatę kredytu w całości.

Jak skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?

Aby skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców należy sprawdzić, czy spełniamy ustawowe wymogi umożliwiające uzyskanie wsparcia. W dalszej kolejności powinniśmy złożyć wniosek o wsparcie w banku, w którym uzyskaliśmy kredyt mieszkaniowy.

Ustawowe przesłanki, które musi spełnić kredytobiorca zostały syntetycznie określone na wstępie przedmiotowej publikacji.

Kiedy może skończyć się prawo do wsparcia w ramach FWK?

W praktyce mogą wystąpić okoliczność, które wstrzymają prawo do wsparcia w ramach FWK. Zgodnie z art. 12 ustawy – Bank Gospodarstwa Krajowego wstrzymuje wypłatę wsparcia w przypadku:

1. utraty statusu bezrobotnego przez wszystkich kredytobiorców – z upływem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata tego statusu;
2. zbycia przedmiotu kredytowania – z dniem otrzymania informacji o zbyciu;
3. wypowiedzenia umowy kredytu mieszkaniowego – z dniem upływu okresu wypowiedzenia;
4. podjęcia czynności egzekucyjnych z przedmiotu kredytowania – z dniem podjęcia pierwszej czynności egzekucyjnej;
5. spłaty kredytu – z dniem dokonania spłaty ostatniej raty;
6. zwiększenia miesięcznych dochodów lub obniżenia miesięcznej raty prowadzących do niespełnienia przesłanki udzielenia wsparcia określonej w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy (chodzi o wartość wskaźnika RdD);
7. zwiększenia miesięcznych dochodów bądź zmniejszenia liczby członków gospodarstwa domowego kredytobiorcy prowadzących do niespełnienia przesłanki udzielenia wsparcia określonej w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy (chodzi o wartości związane z miesięcznym dochodem gospodarstwa domowego pomniejszonym o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego).

Czy trzeba oddać środki otrzymane z FWK?

Co do zasady tak – trzeba oddać środki otrzymane z FWK. Ale ustawodawca przewidział pewny wyjątek. Zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy – w przypadku, gdy kredytobiorca, bez opóźnienia w spłacie, dokona spłaty 134 rat, pozostałą część rat zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia umarza się.

Zatem istnieje możliwość, w której części środków otrzymanych z FWK nie trzeba oddawać, gdyż w przypadku braku opóźnień w płatnościach rat, zostanie umorzona.

Kto nie otrzyma pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?

Wyjaśniam, kto nie będzie uprawniony do otrzymania wsparcia (pomocy) z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Wsparcie lub pożyczka na spłatę zadłużenia nie mogą być przyznane, jeżeli kredytobiorca w chwili złożenia wniosku:

1. jest właścicielem innego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego lub był nim w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku;
2. posiada inne spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub posiadał takie prawo w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku;
3. posiada inne roszczenie o przeniesienie na niego prawa własności lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub posiadał takie roszczenie w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku.

Powyższe wynika wprost z regulacji przyjętej w art. 4 ustawy.

Czy warto skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?

W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń losowych w naszym życiu, opcja skorzystania z pomocy pochodzącej z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców wydaje się być rozwiązaniem racjonalnym. Naturalnym jest, że każda sytuacja jest inna i wymaga odrębnej/indywidualnej analizy, jednakże warunki, które oferuje Fundusz Wsparcia Kredytobiorców są warunkami atrakcyjnymi dla osób, które znalazły się w gorszej sytuacji finansowej.

Dodatkowo wskazuję, że jest to rozwiązanie ustawowe, w którym wszystkie zasady są jasne i czytelne. Oznacza to, że tego typu rozwiązanie jest bezpieczniejsze, z pewnością również bardziej przewidywalne i pewne dla osoby, która potrzebuje tego typu pomocy/wsparcia zewnętrznego.

Reasumując – w przypadku wystąpienia wszystkich przesłanek, o których mowa w ustawie, korzystnie jest wykorzystać wsparcie z FKW. Oczywiście powyższe nie stanowi porady, jest to wyłącznie ogólna rekomendacja, która odnosi się wyłącznie do subiektywnej oceny rozwiązań prawnych, które przewidział nasz ustawodawca.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2452);
2. Oficjalne dane odnośnie pożyczki i/lub wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców dostępne na stronie internetowej Banku Gospodarstwa Krajowego.

Adrian Chruszcz

RedaktorRedaktor

[email protected]

Prawnik z blisko 10-letnim doświadczeniem zawodowym. Wieloletni współpracownik największego wydawnictwa prawniczego w Polsce. Wyznaje zasadę, że większość nawet najbardziej skomplikowanych zagadnień można wyjaśnić w przystępny i zrozumiały dla każdego czytelnika sposób. Po godzinach zainteresowany historiami kryminalnymi i retrogamingiem.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

1 Komentarz

najnowszy

najstarszy oceniany

Inline Feedbacks

View all comments

Joanna

1 rok temu

Jak liczony jest dochod gospodarstwa domowego przy rozdzielności majątkowej i kredycie hipotecznym na jedno że współmałżonków?

11

Odpowiedz