Ceny w Polsce rosną prawie najszybciej w Unii Europejskiej. Zgodnie z danymi Eurostatu w kwietniu pałeczkę lidera przejęli od nas Węgrzy z inflacją na poziomie 5,2%. Wynik Polski jest zaledwie o 0,1% niższy.
Dyskusje o ponadprzeciętnym wzroście cen towarów i usług elektryzują opinię publiczną. Temperaturę podgrzewają rozbieżne interpretacje zaobserwowanego zjawiska – od głosów przemawiających za nadciągającą hiperinflacją do stanowiska, że mamy do czynienia z trendem przejściowym, wynikającym z efektu niskiej bazy i wzmożonego popytu spowodowanego luzowaniem covidowych restrykcji .
Rada Polityki Pieniężnej przewiduje, że w kolejnych miesiącach inflacja CPI (szacowana przez GUS) będzie utrzymywać się powyżej górnej granicy celu NBP. Cel inflacyjny obecnie wynosi 2,5% z możliwością odchylenia do 1% w górę lub w dół. Zobaczmy zatem, jak w kwietniu 2021 r. kształtował się poziom zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych HICP (szacowany przez Eurostat) w krajach członkowskich Unii Europejskiej.
Słowenia z najwyższym wzrostem cen w porównaniu do marca
W porównaniu do marca 2021 r. inflacja wzrosła w 23 krajach członkowskich UE. Liderami wzrostów w ujęciu miesiąc do miesiąca były Słowenia (z 0,1% do 2,2%), Łotwa (z 0,3% do 1,7%) i Węgry (z 3,9% do 5,2%). W tym samym czasie inflacja w Polsce wzrosła z 4,4% do 5,1%. Ceny na niezmienionym poziomie utrzymywały się wyłącznie na Malcie (0,1%).
Inflacja spadła w Austrii (z 2% do 1,9%), Holandii (z 1,9% do 1,7%) i Portugalii (z 0,1 do -0,1%), gdzie w kwietniu pojawiła się deflacja. Kolejnym krajem charakteryzującym się deflacją jest Grecja (-1,1%). Zmiany inflacji w całej Unii Europejskiej w porównaniu do marca 2021 r. prezentujemy w poniższej tabeli:
| Marzec (%) | Kwiecień (%) | Zmiana (%) | |
| Słowenia | 0.1 | 2.2 | 2.1 |
| Łotwa | 0.3 | 1.7 | 1.4 |
| Węgry | 3.9 | 5.2 | 1.3 |
| Bułgaria | 0.8 | 2.0 | 1.2 |
| Irlandia | 0.1 | 1.1 | 1.0 |
| Grecja | -2 | -1.1 | 0.9 |
| Cypr | 0.3 | 1.2 | 0.9 |
| Czechy | 2.3 | 3.1 | 0.8 |
| Hiszpania | 1.2 | 2.0 | 0.8 |
| Litwa | 1.6 | 2.4 | 0.8 |
| Luksemburg | 2.5 | 3.3 | 0.8 |
| Finlandia | 1.4 | 2.2 | 0.8 |
| Estonia | 0.9 | 1.6 | 0.7 |
| Polska | 4.4 | 5.1 | 0.7 |
| Szwecja | 2.1 | 2.8 | 0.7 |
| Dania | 0.9 | 1.5 | 0.6 |
| Belgia | 1.6 | 2.1 | 0.5 |
| Chorwacja | 1.6 | 2.1 | 0.5 |
| Włochy | 0.6 | 1.0 | 0.4 |
| UE | 1.7 | 2.0 | 0.3 |
| Strefa euro | 1.3 | 1.6 | 0.3 |
| Francja | 1.4 | 1.6 | 0.2 |
| Rumunia | 2.5 | 2.7 | 0.2 |
| Słowacja | 1.5 | 1.7 | 0.2 |
| Niemcy | 2.0 | 2.1 | 0.1 |
| Malta | 0.1 | 0.1 | 0.0 |
| Austria | 2.0 | 1.9 | -0.1 |
| Holandia | 1.9 | 1.7 | -0.2 |
| Portugalia | 0.1 | -0.1 | -0.2 |
Inflacja w Polsce przekroczyła 5% – pierwszy raz od czerwca 2001 roku
W kwietniu średnia inflacja w Unii Europejskiej wynosiła 2% w ujęciu rocznym. Dla strefy euro wskaźnik ten wynosił 1,6%. Najwyższy wzrost cen w porównaniu do kwietnia 2020 r. odnotowały Węgry (5,2%), Polska (5,1%), Luksemburg (3,3%) i Czechy (3,1%). Budapeszt zdecydowanym ruchem wyprzedzili Warszawę, która jeszcze w marcu była liderem zestawienia z wynikiem o 0,5% wyższym od swojego bratanka.
Inflacja CPI a HICP – o co tu chodzi?
Jak to jest, że odczyt inflacji CPI (Consumer Price Index) raportowany przez Główny Urząd Statystyczny różni się od zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych HICP (Harmonised Index of Consumer Prices) używanego przez Eurostat? Wystarczy wspomnieć, że w kwietniu 2021 r. inflacja CPI w Polsce wynosiła 4,3%, a dane Eurostatu wskazywały na poziom 5,1%. Kto zatem ma rację?
Rozbieżności te wynikają z zastosowania innych wag poszczególnych towarów i usług, a także z różniącej się struktury wydatków. GUS opiera się na wydatkach gospodarstw domowych opracowanych na podstawie badań budżetów z roku poprzedzającego rok badany. Z kolei Eurostat bierze pod uwagę wydatki pieniężne gospodarstw domowych na podstawie statystyki rachunków narodowych – dane sprzed dwóch lat.
W efekcie waga usług może być wyższa dla miary HICP niż dla CPI, co przekłada się na rozbieżności w komunikowanym poziomie inflacji. Może być to szczególnie widoczne w okresie, w którym pandemia przełożyła się na mocne ruchy cenowe poszczególnych towarów i usług.
Mając na uwadze różnice w oficjalnych wskaźnikach trzeba pamiętać, że często nie opisują one realnego wzrostu cen, jakiego doświadcza konsument. Inflacja indywidualna może kształtować się w inny sposób niż wynika to z oficjalnych statystyk. Przykładowo abstynentów nie obchodzi wzrost cen napojów alkoholowych, za to podatek cukrowy skutecznie drenuje kieszenie entuzjastów napojów słodzonych.
BB
Co warto wiedzieć?
- Cel inflacyjny obecnie wynosi 2,5% z możliwością odchylenia do 1% w górę lub w dół.
- W kwietniu w porównaniu do marca 2021 roku inflacja HICP w Polsce wzrosła z 4,4% do 5,1%.
- Inflacja indywidualna może kształtować się w inny sposób niż wynika to z oficjalnych statystyk.
ten artykuł nie zestarzał się najlepiej