W teorii oszczędzanie jest proste i nie wymaga szczególnych umiejętności. W praktyce odkładanie pieniędzy jest jednak często problematyczne. Co zrobić, aby zmobilizować się do oszczędzania? Przedstawiamy sprawdzone zasady, które pomogą nie tylko zacząć odkładać pieniądze, ale sprawią, że stanie się to nawykiem.
- Dlaczego warto oszczędzać pieniądze?
- 5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy – na czym polegają?
- Wydawaj mniej niż zarabiasz
- Reguła 24 godzin – daj sobie czas
- Graj zespołowo, ale nie zapominaj o niezależności
- Zgromadź pieniądze na kryzysowe sytuacje
- Pomyśl o emeryturze
- 5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy – co zyskasz?
- Warto wiedzieć
Przedstawiciele banków europejskich postanowili, że każdy 31 października będzie Światowym Dniem Oszczędzania. Tego dnia instytucje finansowe organizują działania edukacyjne zachęcające do odkładania pieniędzy (niezależnie od wieku, statusu społecznego czy posiadanych środków), a eksperci finansowi na całym świecie przygotowują zestawienia mówiące bardzo wiele o odkładaniu pieniędzy.
Dlaczego warto oszczędzać pieniądze?
Oszczędzanie pieniędzy w większości przypadków wiąże się z koniecznością rezygnacji z natychmiastowej przyjemności w imię przyszłych korzyści. Problem w tym, że odroczone korzyści nie są wcale gwarantowane, co może być czynnikiem zniechęcającym do odkładania pieniędzy. Z drugiej strony zgromadzenie odpowiedniej sumy, nazywanej często poduszką finansową, pociąga za sobą wiele, często nieoczywistych, korzyści.
Posiadanie oszczędności w pozytywny sposób wpływa na nasz ogólny dobrostan psychiczny. Dzięki temu zepsuta pralka czy niespodziewana awaria samochodu nie powoduje dodatkowego stresu związanego z koniecznością pożyczenia pieniędzy. Oszczędności mogą przekładać się również na większą pewność siebie w relacjach z pracodawcą i partnerami biznesowymi.
Regularne oszczędzanie nawet niewielkich kwot pozwala w dłuższym terminie realizować bardziej wymagające cele, jak np. zagraniczny wyjazd, remont mieszkania czy opłacenie edukacji dzieci. Odpowiedni wybór produktów oszczędnościowych może również sprawić, że odłożone pieniądze generować będą dodatkowe odsetki. W skrócie – pieniądze będą pracować na Ciebie.
5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy – na czym polegają?
Oszczędzanie pieniędzy jest bardzo proste i bardzo trudne jednocześnie. Dlaczego? Proste, bo wystarczy mieć podstawową wiedzę o finansach, aby zacząć odkładać, a trudne, bo w oszczędzaniu trzeba być konsekwentnym i regularnym. Aby ułatwić pierwszy krok w tym kierunku lub zmianę dotychczasowych nawyków, prezentujemy 5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy.
Wydawaj mniej niż zarabiasz
Brzmi banalnie? Być może, ale to najważniejsza zasada, bez której oszczędzanie nie będzie w ogóle możliwe. Przenieśmy się na chwilę do USA, gdzie serwis z ogłoszeniami pracy online, CareerBuilder przepytał etatowych pracowników o ich oszczędności i sposób wydawania pieniędzy. Okazało się, że ¾ ankietowanych żyje od wypłaty do wypłaty i nie oszczędza ani centa! Co więcej, 71% badanych musi posiłkować się różnego rodzaju pożyczkami, aby spiąć comiesięczny domowy budżet.
Jaki płynie z tego wniosek? Aby zacząć oszczędzać potrzebujesz nadwyżki pieniędzy – możesz zwiększyć swoje dochody lub zmniejszyć wydatki. Podwyżka, nadgodziny, nowa praca lub własny biznes to sposoby na zwiększenie dochodów. Śledzenie wydatków, kontrolowanie budżetu i trzymanie się limitów to droga do zmniejszenia wydatków. Co wybrać? Warto połączyć oba rozwiązania, czyli więcej zarabiać, a dodatkowo uczyć się pozytywnych nawyków i dyscypliny finansowej.
Reguła 24 godzin – daj sobie czas
Amerykański psycholog Elliot Aronson znany jest m.in. z badań nad zjawiskiem dysonansu poznawczego, czyli nieprzyjemnego stanu napięcia psychicznego, który pojawia się wtedy, kiedy działanie danej osoby zaprzecza jej myślom i ogólnym zasadom postępowania. Dysonans poznawczy pojawia się bardzo często przy impulsywnych zakupach, np. skuszeni promocją zamawiamy nowy model butów, których tak naprawdę nie potrzebujemy.
Ujarzmienie zakupów pod wpływem chwili pomoże nie tylko uniknąć dysonansu poznawczego i poczucia winy, ale również oszczędzać. Warto tu wprowadzić regułę 24 godzin. Polega ona na tym, że odkładamy decyzję o zakupie na 24 godziny i w tym czasie zastanawiamy się, czy warto sięgnąć do portfela i wydać pieniądze, czy może lepiej odłożyć te pieniądze lub poczekać np. na wyprzedaż.
Stosując tę regułę 24 godzin ustal kwotę, od której będzie ona w mocy. Nie będziesz przecież zastanawiać się przez dobę nad zakupem pieczywa.
Graj zespołowo, ale nie zapominaj o niezależności
Wiele par ma oddzielne konta bankowe, bo to pozwala każdemu partnerowi czuć im swobodniej i niezależnie finansowo. Niestety nie zawsze pomaga to w budowaniu wspólnych oszczędności. Przykładowo trudno jest znaleźć w sobie motywację do odkładania pieniędzy, kiedy Twój partner spędza większość wolnego czasu w galerii handlowej.
Jeżeli chcesz mieć wspólne konto ze swoim partnerem, a do tego każde z was czuje, że potrzebuje rachunku indywidualnego, to możecie założyć trzecie konto, na które będziecie co miesiąc wpłacać wcześniej ustaloną kwotę. Wspólne działanie może pozwolić odłożyć więcej, ale również wzajemnie się kontrolować, oczywiście z zachowaniem rozsądnych proporcji.
Zgromadź pieniądze na kryzysowe sytuacje
Regularne oszczędzanie przez całe życie można zacząć od odkładania na różnego rodzaju kryzysy i trudne do przewidzenia okoliczności. Zalane mieszkanie, awaria samochodu, wypadek, zwolnienie z pracy, to tylko nieliczne sytuacje, które wymagają nakładów finansowych.
Warto pomyśleć o tym wcześniej i odłożyć w banku sumę, która będzie odpowiadać przynajmniej 6-krotności miesięcznych wydatków. Oczywiście nie da się tego zrobić jednorazowo, a odkładając regularnie mniejsze kwoty. Gromadzenie kapitału kryzysowego pomaga również wzmocnić w sobie nawyk oszczędzania długoterminowego.
Pomyśl o emeryturze
Trudno powiedzieć, jak będzie wyglądać polski system emerytalny za 10, 15 czy 20 lat. Dlatego warto wziąć sprawy w swoje ręce i jak najwcześniej zacząć odkładać na emeryturę. Wystarczy wpłacać na oddzielne konto 100 złotych miesięcznie, aby po roku mieć na nim 1200 zł, a po 10 latach już 12 000 zł. Oczywiście będzie jeszcze lepiej, kiedy środki przekazywać będziemy na konto oszczędnościowe korzystając z zalet procentu składanego.
Warto przemyśleć także opcję założenia konta emerytalnego oferującego dodatkowe korzyści podatkowe. Mechanizm działania dostępnych na rynku rachunków opisaliśmy w tekście – Oszczędzanie na emeryturę – IKE czy IKZE? Decyzję dobrze jest podjąć odpowiednio wcześnie, gdyż w odkładaniu pieniędzy jesień życia czas jest naszym niekwestionowanym sprzymierzeńcem.
5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy – co zyskasz?
Kierując się 5 zasadami skutecznego oszczędzania wyrobisz w sobie nawyk regularnego odkładania pieniędzy, co znacznie przyczyni się do poprawienia Twojego bezpieczeństwa finansowego. Zwiększysz również kontrolę nad swoimi pieniędzmi, dostrzeżesz zalety oszczędzania długoterminowego oraz będziesz częściej podejmować świadome decyzje zakupowe. Ale to nie wszystko, wspólne planowanie domowego budżetu i odkładanie pieniędzy mogą wyraźnie poprawić relacje w Twoim związku.
Warto wiedzieć
- Oszczędzanie pieniędzy jest trudne, ponieważ wiąże się z rezygnacją natychmiastowej nagrody w zamian za korzyści w przyszłości, które nie są pewne.
- Odłożone pieniądze mogą pozytywnie wpływać na Twój nastrój i relacje z otoczeniem. Nagły wydatek nie zawsze powodować będzie dodatkowy stres związany z koniecznością pożyczenia pieniędzy.
- Pary prowadzące wspólny budżet domowy mogą założyć konto wspólne. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby równocześnie każdy z partnerów posiadał konto indywidualne.
- Odroczenie decyzji zakupowej na kolejny dzień pozwala podjąć bardziej przemyślany krok. Tak – wiemy, że to trudne w świecie wyjątkowych okazji i limitowanych ofert promocyjnych.
- Odkładanie pieniędzy na kontach emerytalnych IKE i IKZE wiąże się z korzyściami podatkowymi, ale pod warunkiem określonych warunków.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak nauczyć się odkładać pieniądze?
Umiejętność odkładania pieniędzy jest procesem, który rozciąga się praktycznie na całe życie. Aby nauczyć się oszczędzać warto m.in. sumiennie i regularnie planować budżet, zapisywać wszystkie wydatki, oceniać koszty w skali roku, lokować nadwyżki finansowe, wyznaczać sobie cele krótko-, średnio- i długoterminowe.
Ile odkładać miesięcznie?
To sprawa bardzo indywidualna, która zależy przede wszystkim od wysokości miesięcznych dochodów i przypadających na ten sam okres kosztów. Warto wyznaczyć sobie poziom oszczędności, który zapewni nam relatywny spokój w kryzysowych sytuacjach. Dobrze jest zgromadzić poduszkę finansową odpowiadającą przynajmniej 6-krotności miesięcznych wydatków.
Czy Polacy oszczędzają pieniądze?
Według badania „Polaków Portfel Własny: czas oszczędzania” zleconego przez Santander Consumer Bank, które przeprowadzone zostało w styczniu 2023 roku tylko około 38% ankietowanych przyznało, że regularnie odkłada określoną kwotę. Najmniej trudności z oszczędzaniem mają osoby zarabiające miesięcznie od 7.000 zł na rękę.
Na czym można zaoszczędzić pieniądze?
Jest wiele sposobów pozwalających na ograniczenie miesięcznych wydatków, z co pozwala odłożyć dodatkowe pieniądze. Wśród najbardziej popularnych wymienić można m.in. planowanie wydatków spożywczych, ograniczenie zużyci energii, korzystanie z promocji i aplikacji ułatwiających zarządzanie osobistym budżetem. Warto również regularnie w sport, co z jednej strony pozwala utrzymać dobrą kondycję, a z drugiej ogranicza ryzyko potencjalnych chorób.
Czy warto oszczędzać na lokatach bankowych?
Przy wysokiej inflacji odkładanie pieniędzy na lokatach bankowych jest dyskusyjne, ponieważ trudno znaleźć ofertę gwarantującą realny zysk. Ostatecznie jednak lepiej jest maksymalnie ograniczyć erozję siły nabywczej odłożonych pieniędzy niż pozostawić je na nieoprocentowanym rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym.
