Oszczędzanie jest dziecinnie proste… w teorii, ale już o wiele trudniejsze w praktyce. Co zrobić, aby zmobilizować się do odkładania pieniędzy? Przedstawiamy sprawdzone zasady, które pomogą nie tylko zacząć oszczędzać, ale sprawią, że oszczędzanie stanie się nawykiem.
- Jak oszczędzają Polacy?
- Jakie produkty oszczędnościowo-inwestycyjne najczęściej wybierają Polacy?
- Nie lubimy się zadłużać ponad stan
- 5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy
- 1. Wydawaj mniej niż zarabiasz
- 2. Reguła 24 godzin
- 3. Graj zespołowo
- 4. Spokojnie, to tylko kryzys
- 5. Pomyśl o emeryturze
- Warto oszczędzać
Przedstawiciele banków europejskich postanowili, że każdy 31 października będzie Światowym Dniem Oszczędzania. Tego dnia instytucje finansowe organizują działania edukacyjne zachęcające do odkładania pieniędzy (niezależnie od wieku, statusu społecznego czy posiadanych środków), a eksperci finansowi na całym świecie przygotowują zestawienia mówiące bardzo wiele o odkładaniu pieniędzy. Zobaczymy, czy inicjatywa ta wpływa na nawyki oszczędnościowe Polaków.
Jak oszczędzają Polacy?
Według raportu Związku Banków Polskich „InfoKREDYT: Oszczędzanie”, oszczędności Polaków powiększyły się w ciągu minionych ośmiu lat o ponad 70%. To oznacza, że stopa oszczędności w Polsce w 2018 roku wyniosła ok. 2,5%. Czy to dużo? Niestety nie… Daleko nam jeszcze do innych państw europejskich, w których stopa oszczędności jest zdecydowanie wyższa, np.:
- w Czechach wynosi 5,5%,
- w Niemczech wynosi 10%,
- w Szwecji wynosi 16%.
Nie możemy pochwalić się również wartością oszczędności przypadającej na jednego obywatela. Dane OECD wskazują, że choć poziom naszych oszczędności per capita rośnie, to wciąż jest to wartość ponad czterokrotnie niższa niż w Wielkiej Brytanii i prawie sześciokrotnie w porównaniu do Holandii.
Jakie produkty oszczędnościowo-inwestycyjne najczęściej wybierają Polacy?
Prym wiodą lokaty krótkoterminowe (do pół roku), na które decyduje się 88% klientów banków w Polsce. Lokaty długoterminowe (powyżej roku) wybiera 40% osób, a funduszom inwestycyjnym powierza swoje środki 35% klientów. Na obligacje skarbowe decyduje się 8% oszczędzających. Aby sprawdzić, które lokaty przyniosą Ci największe zyski wystarczy sprawdzić je w naszej porównywarce.
Nie lubimy się zadłużać ponad stan
Choć jeszcze długa droga przed nami w kwestii gromadzenia oszczędności, to już teraz możemy się pochwalić niskim poziomem zadłużenia. Polacy unikają zadłużania się ponad stan. OECD podaje, że stan zadłużenia polskich gospodarstw domowych w stosunku do ich dochodu wynosi 60%. Natomiast dług Greków, Szwedów, czy Holendrów przewyższa znacząco ich dochód. W przypadku holenderskich gospodarstw domowych jest to wartość nawet 2,5 razy większa. Mniej od nas zadłużają się Czesi i Litwini.
Jednak i tu dodamy łyżkę dziegciu, bo niechęć do brania kredytów wynika m.in. z tego, że nie czujemy się bezpiecznie finansowo, nawet wtedy, kiedy mamy stabilną pracę.
5 zasad skutecznego oszczędzania pieniędzy
Oszczędzanie pieniędzy jest bardzo proste i bardzo trudne jednocześnie. Dlaczego? Proste, bo wystarczy mieć podstawową wiedzę o finansach, aby zacząć odkładać, a trudne, bo w oszczędzaniu trzeba być konsekwentnym i regularnym. Mamy nadzieję, że nasze zasady pomogą nie tylko zacząć oszczędzać, ale robić to skutecznie.
1. Wydawaj mniej niż zarabiasz
Brzmi banalnie? Być może, ale to najważniejsza zasada, bez której oszczędzanie nie będzie w ogóle możliwe. Przenieśmy się na chwilę do USA, gdzie serwis z ogłoszeniami pracy online, CareerBuilder przepytał etatowych pracowników o ich oszczędności i sposób wydawania pieniędzy. Okazało się, że ¾ ankietowanych żyje od wypłaty do wypłaty i nie oszczędza ani centa! Co więcej, 71% badanych musi posiłkować się różnego rodzaju pożyczkami, aby spiąć comiesięczny domowy budżet.
Jaki płynie z tego wniosek? Aby zacząć oszczędzać potrzebujesz nadwyżki pieniędzy – możesz zwiększyć swoje dochody lub zmniejszyć wydatki. Podwyżka, nadgodziny, nowa praca lub własny biznes to sposoby na zwiększenie dochodów. Śledzenie wydatków, kontrolowanie budżetu i trzymanie się limitów to droga do zmniejszenia wydatków. Co wybrać? Warto połączyć oba rozwiązania, czyli więcej zarabiać, a dodatkowo uczyć się pozytywnych nawyków i dyscypliny finansowej.
2. Reguła 24 godzin
Amerykański psycholog Elliot Aronson znany jest m.in. z badań nad zjawiskiem dysonansu poznawczego, czyli nieprzyjemnego stanu napięcia psychicznego, który pojawia się wtedy, kiedy działanie danej osoby zaprzecza jej myślom i ogólnym zasadom postępowania. W dzisiejszych czasach dysonans poznawczy pojawia się bardzo często przy impulsywnych zakupach, np. skuszeni promocją zamawiamy nowy model butów, których tak naprawdę nie potrzebujemy.
Ujarzmienie zakupów pod wpływem chwili pomoże nie tylko uniknąć dysonansu poznawczego i poczucia winy, ale również oszczędzać. Warto tu wprowadzić regułę 24 godzin. Polega ona na tym, że odkładamy decyzję o zakupie na 24 godziny i w tym czasie zastanawiamy się, czy warto sięgnąć do portfela i wydać pieniądze, czy może lepiej odłożyć te pieniądze lub poczekać np. na wyprzedaż. Stosując tę regułę trzeba ustalić kwotę graniczną, bo nie będziemy odwlekać kupna pieczywa, więc może to być np. 200 zł.
3. Graj zespołowo
Wiele par ma oddzielne konta bankowe, bo to pozwala czuć im się niezależnymi finansowo. Niestety nie zawsze pomaga to w budowaniu oszczędności. Trudno jest znaleźć w sobie motywację do oszczędzania, kiedy druga strona już trzecią godzinę spędza w galerii handlowej.
Jeśli nie chcesz mieć wspólnego i jednego konta ze swoim partnerem, to możecie założyć trzecie konto, na które będziecie co miesiąc wpłacać wcześniej ustaloną kwotę. Wspólne działanie nie tylko pozwala odłożyć więcej, ale również wzajemnie się kontrolować, oczywiście dbając o pozytywne relacje.
4. Spokojnie, to tylko kryzys
Regularne oszczędzanie przez całe życie można zacząć od odkładania na różnego rodzaju kryzysy. Zalane mieszkanie, awaria samochodu, wypadek, zwolnienie z pracy, to tylko nieliczne sytuacje, które wymagają nakładów finansowych.
Warto pomyśleć o tym wcześniej i mieć w banku odłożone pieniądze, które wystarczą, aby pokryć wydatki na życie od 3 do 6 miesięcy. Oczywiście nie da się tego zrobić jednorazowo, a odkładając mniejsze kwoty. Gromadzenie budżetu kryzysowego pomaga też wyrobić w sobie nawyk oszczędzania na stałe.
5. Pomyśl o emeryturze
Trudno powiedzieć, jak będzie wyglądać polski system emerytalny za 10, 15 czy 20 lat. Dlatego warto wziąć sprawy w swoje ręce i jak najwcześniej zacząć odkładać na emeryturę. Wystarczy wpłacać na oddzielne konto 100 złotych miesięcznie, aby po roku mieć na nim 1200 zł, a po 10 latach już 12 000 zł. Oczywiście będzie jeszcze lepiej, kiedy środki przekazywać będziemy na konto oszczędnościowe korzystając z zalet procentu składanego.
Warto przemyśleć także opcję założenia konta emerytalnego oferującego dodatkowe korzyści podatkowe. Mechanizm działania dostępnych na rynku rachunków opisaliśmy w tekście – Oszczędzanie na emeryturę – IKE czy IKZE? Decyzję dobrze jest podjąć odpowiednio wcześnie, gdyż w odkładaniu pieniędzy jesień życia czas jest naszym niekwestionowanym sprzymierzeńcem.
Warto oszczędzać
Kierując się 5 zasadami skutecznego oszczędzania wyrobisz w sobie nawyk odkładania pieniędzy, co znacznie przyczyni się do poprawienia bezpieczeństwa finansowego oraz większej kontroli nad posiadanymi środkami. Ale to nie wszystko, wspólne planowanie domowego budżetu i oszczędzanie może wyraźnie poprawić relacje w związku.
Czytaj też: Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o usługach BLIK
Czytaj też: 13 sposobów na poprawę zdolności kredytowej
PORÓWNAJ KONTA
