Zapewne wiele osób pomnażających oszczędności na lokatach bankowych zauważyło, że wypłacane odsetki są niższe niż wynikałoby to z oferowanego oprocentowania depozytu. Wszystko to za sprawą dodatkowego obciążenia, zwanego podatkiem Belki. Wyjaśniamy, czym jest ten podatek, kiedy trzeba go odprowadzać i czy trzeba rozliczyć go samodzielnie.
- Co to jest podatek Belki?
- Kiedy trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych?
- Ile wynosi podatek od zysków kapitałowych w 2023 roku?
- Jak obliczyć wysokość podatku Belki?
- Jak odprowadzić podatek od zysków kapitałowych?
- Kiedy trzeba samodzielnie odprowadzić podatek Belki?
- Podatek Belki a IKE i IKZE
- Czy można uniknąć podatku Belki?
- Kiedy podatek Belki zostanie zlikwidowany?
- Warto wiedzieć:
Osoby, które kiedykolwiek posiadały lokatę bankową lub gromadziły pieniądze na koncie oszczędnościowym, z pewnością zetknęły się z dodatkowym obciążeniem w postaci podatku Belki. Jest to powszechnie stosowane określenie zryczałtowanego 19% podatku od dochodów kapitałowych. Potoczną nazwę daniny zawdzięczamy jego pomysłodawcy: Markowi Belce, który wprowadził ją w 2002 roku jako ówczesny minister finansów w rządzie Leszka Millera.
Co to jest podatek Belki?
Podatek od zysków i dochodów kapitałowych (czyli tzw. podatek Belki) jest to zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych.
Przedmiotem opodatkowania są przychody z kapitałów pieniężnych obejmujące m.in.:
- odsetki od lokat i kont oszczędnościowych,
- odsetki od obligacji,
- przychody z tytułu zbycia akcji,
- przychody z tytułu wypłaconej dywidendy,
- przychodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych,
- przychodów z tytułu zbycia instrumentów pochodnych.
Każda osoba fizyczna, pomnażająca środki finansowe na lokatach, kontach oszczędnościowych czy obligacjach, musi liczyć się z koniecznością, przekazania na rzecz państwa części wypracowanego zysku. Podatku nie unikną również inwestorzy dokonujący transakcji na rynku kapitałowym. Z kolei strata wynikająca np. ze spadku ceny nabytych wcześniej akcji nie skutkuje naliczeniem podatku.
Kiedy trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych?
Podatek Belki jest obowiązkowy wyłącznie od kwoty uzyskanego zysku. Oznacza to, że obowiązek zapłaty podatku Belki powstaje w momencie uzyskania przychodu z inwestycji bądź oszczędności. W żadnym wypadku podatek ten nie obciąża zainwestowanego kapitału.
Ile wynosi podatek od zysków kapitałowych w 2023 roku?
W pierwszych latach obowiązywania podatek Belki wynosił 20%. W 2004 roku jego wartość uległa jednak zmianie. Na mocy nowelizacji ustawy, podatek został obniżony i aktualnie pochłania niezmiennie 19% wypracowanego zysku. Pod koniec 2022 roku pojawiły się propozycję zmiany zasad naliczania tej daniny, jednak do tej pory nie zostały wprowadzone w życie. Rozważano wprowadzenie kwoty wolnej przy jednoczesnym podwyższeniu stawki do 20%.
Jak obliczyć wysokość podatku Belki?
Choć podatek Belki zwykle oblicza i potrąca w naszym imieniu bank bądź inna instytucja do tego upoważniona, wysokość tej daniny bardzo łatwo można obliczyć samodzielnie. Wystarczy postępować według poniższych kroków:
Krok 1. Ustalamy podstawę opodatkowania, a więc dokładny zysk z odsetek.
Krok 2. Odsetki brutto z lokaty zaokrąglamy do jednego grosza w górę. Przykładowo, jeśli odsetki wynoszą 15,123 zł, kwotę tę zaokrąglamy do wartości 15,13 zł.
Krok 3. Zaokrągloną kwotę odsetek mnożymy przez 0,19, czyli 19% stawkę podatku.
Krok 4. Uzyskany wynik ponownie zaokrąglamy do jednego grosza w górę i w ten sposób otrzymujemy dokładną wartość podatku, jaka zostanie potrącona z osiągniętych przez nas zysków.
Jak odprowadzić podatek od zysków kapitałowych?
Jak już wspomnieliśmy, podatek Belki jest pobierany i przekazywany fiskusowi przez płatnika, którym zazwyczaj jest podmiot wypłacający odsetki np. bank lub fundusz inwestycyjny. Jeśli więc w dniu zakończenia lokaty zgłosimy się do banku po odbiór pieniędzy, otrzymamy wpłacony wcześniej kapitał i odsetki pomniejszone już o 19-procentowy podatek.
Kiedy trzeba samodzielnie odprowadzić podatek Belki?
Do osobistego rozliczenia podatku Belki z urzędem skarbowym zobowiązane są osoby samodzielnie inwestujące na giełdzie. Wspomnianego rozliczenia należy dokonać poprzez wypełnienie deklaracji podatkowej PIT 38. Wcześniej biuro maklerskie dostarcza inwestorom PIT-8C. W przypadku brokerów zagranicznych rozliczenia mogą być bardziej skomplikowane.
Podatek Belki a IKE i IKZE
W przypadku IKE lub IKZE podatek Belki nie będzie naliczany, o ile posiadacze tych produktów spełnią określone warunki.
- Pieniądze zgromadzone w ramach IKE będą zwolnione z podatku od zysków kapitałowych, o ile wypłata środków nastąpi nie wcześniej niż po ukończeniu 60 roku życia przez posiadacza Indywidualnego Konta Emerytalnego lub 55 roku życia w przypadku wcześniejszego nabycia uprawnień emerytalnych. Dodatkowo, wpłaty do IKE muszą być dokonywane co najmniej przez 5 dowolnych lat kalendarzowych lub ponad połowa wpłat musi zostać zrealizowana nie później niż 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę środków.
- W przypadku IKZE jego właściciel nie zapłaci podatku Belki a jedynie zryczałtowany podatek dochodowy w wyskości 10%. Warunkiem skorzystania z tej opcji jest wypłata środków zgromadzonych na IKZE dopiero po 65 roku życia i dokonywanie wpłat na to konto co najmniej przez 5 lat.
Czy można uniknąć podatku Belki?
Przed 2012 rokiem istniała możliwość uniknięcia podatku od zysków kapitałowych. Pozwalały na to lokaty jednodniowe z dzienną kapitalizacją odsetek. Dzięki korzystnej dla podatników regule matematycznej, kwota podatku zaokrąglana była do pełnych złotych. Jeśli zatem podatek wynosił mniej niż 50 gr, jego wartość zostawała zaokrąglana do zera. Niestety po nowelizacji ordynacji podatkowej furtka ta została na dobre zamknięta. Aktualnie podatek Belki zaokrąglany jest do pełnych groszy, uniemożliwiając jego ominięcie.
Mimo że lokaty jednodniowe przestały pełnić funkcję ochrony zysku przed dodatkowym obciążeniem, konsumenci w dalszym ciągu mogą pomnażać oszczędności bez podatku Belki. Jest to możliwe za sprawą IKE, czyli indywidualnych kont emerytalnych. Niestety zwolnieniu z opodatkowania podlegają tylko kwoty ograniczone limitem rocznych wpłat. Aktualnie maksymalna kwota wpłaty została ustalona na poziomie 15 777 zł.
Kiedy podatek Belki zostanie zlikwidowany?
Z uwagi na fakt, że podatek od zysków kapitałowych wprowadzany był jako rozwiązanie doraźne, co pewien czas pojawiają się głosy przemawiające za jego likwidacją lub gruntowną modernizacją np. przez wprowadzenie kwoty wolnej. Jesienią poprzedniego roku pojawił się nawet taki pomysł.
Omawiany wariant zakładał wprowadzenie kwoty wolnej od podatku do 10.000 zł dochodu, a przy tym podwyższenie stawki podatku z 19 do 20 proc. Ostatecznie zmiany te nie zostały wcielone w życie. Nie należy również spodziewać się całkowitej rezygnacji z tej daniny, ponieważ to jedno ze źródeł wpływów do państwowej kasy.
Warto wiedzieć:
- Podatek Belki to podatek od dochodów i zysków kapitałowych, którego wysokość wynosi 19%.
- W większości przypadków podatek Belki naliczany jest i potrącany przez bank lub inną instytucję finansową. Konsument nie musi więc opłacać go samodzielnie.
- W przypadku IKZE lub IKE podatek nie będzie naliczany, o ile właściciel tych kont spełni określone przez ustawodawcę warunki.
- Osoby samodzielnie inwestujące na giełdzie muszą rozliczyć podatek Belki za pomocą formularza PIT 38
- Podatek Belki można obliczyć samodzielnie, zaokrąglając kwotę odsetek brutto do jednego grosza w górę i mnożąc przez 0,19.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy wysokość podatku Belki jest zawsze stała?
Pierwotnie podatek Belki wynosił 20%. Od 2004 roku jego wartość spadła do 19% i według takiej stawki naliczany on jest obecnie w każdym przypadku.
Czy w przypadku konta oszczędnościowego również muszę zapłacić podatek Belki?
Tak, w przypadku kont oszczędnościowych podatek Belki również jest potrącany. Danina potrącana jest automatycznie przez bank w momencie wypłacania odsetek. Nie musisz samodzielnie rozliczać tego podatku.
Czy bank sam odprowadza podatek Belki?
Tak, bank sam odprowadza podatek Belki od produktów w swojej ofercie. Pamiętaj, że w przypadku biura maklerskiego, które prowadzi Twój bank i inwestycji na giełdzie pojawia się już konieczność samodzielnego rozliczenia podatku.
Jak sprawdzić, czy podatek Belki został naliczony poprawnie?
Aby sprawdzić, czy podatek Belki został naliczony poprawnie należy ustalić podstawę opodatkowania, a więc wysokość odsetek brutto, zaokrąglić ją do jednego grosza w górę a następnie pomnożyć przez 0,19.
Do jakiego urzędu skarbowego odprowadzany jest podatek Belki?
Podatek Belki odprowadzany jest do właściwego dla danego klienta urzędu skarbowego.
Czy od lokaty płaci się podatek?
Po zakończeniu umowy lokaty bank potrąca od naliczonych odsetek podatek od zysków kapitałowych zwany także podatkiem Belki. Wynosi on aktualnie 19% i nie ma na rynku lokat, które pozwoliłyby uniknąć tego obciążenia. Podatek od zysków kapitałowych z lokat jest rozliczany automatycznie i nie ma konieczności ujmowania go w deklaracji podatkowej.
Jaki procent podatku od lokaty 2023?
Podatek od zysków kapitałowych, inaczej podatek Belki, wynosi aktualnie 19%. Objęte są nim także odsetki wypracowane na lokatach, kontach oszczędnościowych i oprocentowanych rachunkach. Podatek potrącany jest przez banki w momencie wypłaty odsetek.
Na czym polega podatek Belki?
Podatek Belki, nazwany tak od nazwiska Marka Belki, który był prezesem Narodowego Banku Polskiego. W praktyce Podatek Belki to 19% podatek od dochodów z odsetek, które są zarabiane na kontach oszczędnościowych, lokatach bankowych czy obligacjach. Podatek ten jest automatycznie pobierany przez banki na rzecz urzędu skarbowego.
Jak obliczyć podatek od lokaty?
Podatek od lokaty, zwany podatkiem od zysków kapitałowych lub podatkiem Belki wynosi aktualnie 19% i naliczany jest od wypracowanych odsetek. Przykładowo lokata roczna na kwotę 10.000 zł z oprocentowaniem 10% da na koniec okresu 1.000 zł odsetek. Zanim jednak bank wypłaci tę kwotę, to obniży ją o 190 zł podatku.
Czy lokaty trzeba wykazywać w PIT?
Osoby fizyczne nie muszą wykazywać lokat w deklaracji podatkowej. Bank automatycznie rozlicza podatek w momencie wypłaty naliczonych od kapitału wpłaconego na lokatę. Podatek od lokat muszą jednak rozliczać samodzielnie klienci firmowi, ponieważ w ich przypadku bank nie może automatycznie pobrać tej daniny.
Kto nie płaci podatku Belki?
Podatku Belki nie zapłacisz, jeśli przykładowo zerwiesz lokatę przed czasem i w konsekwencji bank nie wypłaci Ci żadnych odsetek – dostaniesz tylko wpłacony kapitał. Podatku nie zapłaci również inwestor, który wykazał stratę, ale nie zwalnia go to z obowiązku rozliczenia w terminie deklaracji podatkowej.
Czy wykazując w deklaracji PIT38 stratę na sprzedaży akcji i równolegle zysk na lokacie bankowej (odsetki) mogę obniżyć zysk z lokaty i tym samym obniżyć podatek Belki pobrany automatycznie przez bank występując o zwrot nadpłaty ?
Jasno i przystępnie napisany artykuł. Gratuluję autorowi