Skorzystaj z pomocy jednego z 200 naszych Konsultantów.
Finanse
Pracujemy:
pn. - pt. 9:00 - 19:00
Zadzwoń 22 270 00 00
Płatności

Sesje ELIXIR – czym są i jak działają?

Zastanawiasz się czy zlecony przelew dotrze do adresata na czas? Jak szybko kontrahent otrzyma płatność albo czy zdążysz jeszcze uregulować rachunki zgodnie z terminem płatności? Wiedza na temat bankowych sesji ELIXIR da odpowiedź na każde z tych pytań.

Rozwój technologii i oczekiwania biznesu wobec banków na stosowanie szybkich i prostych rozwiązań w zakresie przesyłania pieniędzy, zaowocowało utworzeniem systemu, który pozwala na sprawną realizację przelewów.

Wiedza na temat tego, jak działa system Elixir (bo to on pozwolił na odejście od transakcji dokumentowanych w wersji papierowej) może być niezwykle przydatna. Dzięki znajomości zasad, którymi kieruje się system można dość precyzyjnie określić, kiedy nadejdzie przelew. Taka informacja jest szczególnie cenna, kiedy wartość środków na koncie nieuchronnie zbliża się do zera, a oczekiwany przelew ma pomóc zachować płynność finansową.

System ELIXIR – co to takiego?

ELIXIR to elektroniczny system rozliczeń międzybankowych, który pozwala sprawnie realizować płatności uznaniowe i obciążeniowe w złotych polskich. System umożliwia wykonywanie przelewów przez osoby fizyczne, firmy, instytucje i oczywiście same banki. Spełnia europejskie standardy w zakresie obsługi płatności międzybankowych. Bezpieczeństwo przesyłanych danych gwarantuje ich szyfrowanie elektronicznym podpisem Szafir.

Utworzenie i rozwój systemu ELIXIR zawdzięczamy Krajowej Izbie Rozrachunkowej (KIR), która stanowi kluczowy podmiot infrastruktury polskiego systemu płatniczego i dostarcza cyfrowe rozwiązania dla sektora bankowego, jak i gospodarki czy administracji.

Bankowe sesje ELIXIR – jak działają?

Rozliczenia w ramach systemu ELIXIR polegają na obliczeniu kwoty netto dla poszczególnych uczestników. Zbiorcze pozycje wzajemnych rozliczeń pomiędzy bankami określane są na podstawie indywidualnych zleceń klientów, jednak wymiana pomiędzy poszczególnymi podmiotami nie odbywa się na zasadzie rozliczenia pełnej kwoty uznań i obciążeń, ale na zasadzie kompensaty.

W praktyce wygląda to następująco: klient banku X zleca przelew do banku Y na kwotę 1000 zł, natomiast klient banku Y zleca przelew do banku X w wysokości 400 zł – rozliczeniu pomiędzy bankami podlega tylko 600 zł.

Księgowanie przelewów wychodzących i przychodzących – harmonogram

Rozliczenia w ramach systemu ELIXIR realizowane są podczas trzech sesji, które odbywają się w każdym dniu roboczym – od poniedziałku do piątku (wyłączone są dni ustawowo wolne od pracy). Rozrachunek pomiędzy bankami jest prowadzony w ramach systemu SORBNET2 Narodowego Banku Polskiego.

System ELIXIR działa w trybie 24/7/365, co oznacza że przyjmowanie transakcji odbywa się 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i 365 dni w roku, natomiast ich rozliczenie następuje w jednej z trzech sesji – wyjątek stanowi 24 grudnia i ostatni dzień roboczy roku, kiedy ma miejsce jedynie 1 i 2 sesja rozliczeniowa.

Takie same zasady działania odnoszą się do dyspozycji złożonej przez klienta elektronicznego w ramach indywidualnego konta bankowego, jak i zlecenia przelewu złożonego w formie odpowiedniego druku bezpośrednio w placówce banku.

Harmonogram sesji Krajowej Izby Rozrachunkowej w systemie Narodowego Banku Polskiego prezentuje poniższa tabela – dane pochodzą z oficjalnych informacji dostępnych na stronie KIR:

EtapSesja 1Sesja 2Sesja 3
Otwarcie wejścia16:00 (dzień poprzedni)9:30 (dzień rozliczeniowy)13:00 (dzień rozliczeniowy)
Zamknięcie wejścia9:30
13:3016:00
Przetwarzanie i rozliczenie9:30 - 10:3013:30 - 14:3016:00 - 17:00
Rozrachunek10:30 - 11:0014:30 - 15:0017:00 - 17:30
Wyjścieod 11:00od 15:00od 17:30
Raportypo 11:00po 15:00po 17:30

Harmonogram sesji pomaga zrozumieć w jaki sposób zlecenia klientów są realizowane w ramach rozliczeń pomiędzy bankami. Przykładowo wszelkie zlecenia, które zostały złożone w danym dniu pomiędzy godziną 9:30 a 13:30 zostaną rozliczone w sesji popołudniowej tego samego dnia – czyli przelewu można oczekiwać do godziny 15.00. Natomiast te złożone po godzinie 16.00 będą rozliczone w ramach sesji porannej następnego dnia roboczego – czyli do godziny 11.00.

Sesje ELIXIR – kiedy dojdzie przelew?

Prawidłowa i pewna prognoza co do terminu przepływu środków finansowych byłaby prostsza, gdyby wszystkie banki rozliczały się według harmonogramu NBP. Jednak każda instytucja, która jest uczestnikiem systemu ELIXIR, może samodzielnie określić godziny przyjmowania i przekazywania przelewów zgodnie z wewnętrznymi procedurami.

Sesje ELIXIR w bankach komercyjnych zmieściliśmy w poniższej tabeli:

Sesje ELIXIR banków komercyjnych
BankWychodzącePrzychodzące
Aion Bank09:1013:1015:1010:3014:3016:30
Alior Bank08:2012:2015:2010:3014:3016:45
Bank BNP Paribas08:0011:4514:1511:00 12:0014:30 15:0017:00
Bank Millennium08:1012:1014:3012:0015:2017:15
Bank PocztowyDo 09:00Do 13:00DO 15:00Po 11:00Po 15:00Po 17:30
BGK08:4512:0015:0011:0015:0017:30
BOŚ Bank09:30 (dla przelewów zleconych do 8:30)13:30 (dla przelewów zleconych do 12:30)16:00 (dla przelewów zleconych do 15:00)11:0015:0017:30
Bank BPS14:30--12:0016:0018:00
Citi Handlowy08:0012:0015:0011:0014:3017:00
Credit Agricoledo 14:30--11:0015:0017:00
ING Bank Śląskido 08:10do 11:30do 14:30po 11:00po 15:00po 17:30
Inteligo08:0011:4514:3011:3015:1017:30
Kasa Stefczyka07:1511:1513:4511:00 - 13:0015:00 - 16:3017:00 - 18:00
mBank05:5509:5513:2511:1515:0018:15
Nest Bank08:0012:0014:3010:3014:1517:00
Pekao S.A.08:3012:3015:0011:0015:0017:30
PKO BP08:0011:4514:3011:3015:1017:30
Plus Bank11:3014:0017:0011:00 - 12:0014:30 - 15:3017:00 - 18:00
Santander Bank Polska08:1512:1514:45po 10:30po 14:30po 17:00
Toyota Bank08:1012:1014:4010:3014:3016:30

Sesje ELIXIR zaprezentowane w zestawieniu mają charakter poglądowy i mogą różnić się od tych obowiązujących z uwagi na fakt wprowadzanych przez banki zmian. Na oficjalnej stronie każdego banku powinny być zamieszczone najbardziej aktualne informacje w tym zakresie. Dla określenia czasu od zlecenia przelewu do uznania na rachunku adresata wystarczy zestawić harmonogram sesji realizowanych przez NBP z tym obowiązującym w banku komercyjnym.

System ELIXIR – uczestnicy i numery rozliczeniowe banków

Poniższa tabela przedstawia uczestników systemu ELIXIR oraz ich numery rozliczeniowe, według stanu na dzień 17.05.2021 r.

tabela przedstawiająca banki w systemie elixir

Narzędzia do sprawdzania kiedy dojdzie przelew

W sieci dostępne są specjalne kalkulatory, które na podstawie podanych przez użytkownika danych potrafią wskazać kiedy przelew znajdzie się na koncie odbiorcy.
Aby kalkulator wyświetlił potrzebną informację, należy wpierw podać takie dane jak:

  • data i godzina wykonania przelewu,
  • bank nadawcy przelewu,
  • bank odbiorcy przelewu,
  • numer konta odbiorcy – jeśli nie znamy nazwy banku.

Po kliknięciu w przycisk “Sprawdź” (lub analogiczny w zależności od zastosowanego kalkulatora), system poda przybliżoną datę i godzinę, o której odbiorca może spodziewać się otrzymania przelewu.

Sesje przychodzące i wychodzące – przelewy zagraniczne

Sesje ELIXIR odnoszą się wyłącznie do krajowych transakcji. Przelewy zagraniczne obsługiwane są przez systemy SWIFT i SEPA.
W przypadku przelewów zagranicznych trudno jednak oszacować w jakim czasie dokładnie trafią one na konto odbiorcy. Wiemy jedynie, że przelewy typu SWIFT powinny znaleźć się na koncie odbiorcy najpóźniej trzeciego dnia licząc od dnia zlecenia przelewu. W przypadku transakcji typu SEPA środki trafiają na docelowe konto w następny dzień roboczy.

SYBIR – co to takiego?

System ELIXIR działa od 1994 r. Jego poprzednikiem był SYBIR (System Bankowych Izb Rozliczeniowych), który opierał się o dokumenty papierowe. Cały proces rozliczeń polegał na odpowiednim posegregowaniu dokumentów, które w określonym czasie, zgodnie z ustalonym harmonogramem rozwożono pomiędzy poszczególne oddziały instytucji finansowych.

Zasady działania tego systemu można w pewnym zakresie porównać do funkcjonowania firm kurierskich. SYBIR funkcjonował do 2004 r. czyli aż przez 10 lat równolegle do systemu ELIXIR. Jego zamknięcie definitywnie zakończyło obrót papierowych dokumentów na rzecz szybszej, tańszej i bezpieczniejszej komunikacji elektronicznej.

ELIXIR a Express ELIXIR

Obok sesji ELIXIR istnieje także możliwość skorzystania z ich przyspieszonej wersji, czyli sesji Express ELIXIR. Co różni te dwa rozwiązania?
W przypadku Express ELIXIR środki przekazywane są na konto adresata niemal w czasie rzeczywistym – tym samym nie są więc “blokowane” przez harmonogram sesji przychodzących i wychodzących. Mankamentem tego rozwiązania jest jednak jego cena. O ile przelewy w standardowym systemie ELIXIR zwykle są bezpłatne, za ich szybszą wersję zwykle trzeba zapłacić ok. 5 zł (ostateczna cena zależy oczywiście od danego banku).

Dodatkowo, przelewy w systemie Express ELIXIR obarczone są dodatkowymi obostrzeniami:

  • transakcje tego typu mogą być przeprowadzane jedynie w walucie polskiej,
  • limit dla pojedynczej transakcji wynosi zwykle 100 000 zł – każdy bank może go jednak określić samodzielnie,

banki nadawcy i odbiorcy przelewu muszą uczestniczyć w systemie Express ELIXIR.
Więcej na temat przelewów Express ELIXIR piszemy w artykule: “Express ELIXIR – błyskawiczny przelew w ofercie 18 banków”.

Sesje ELIXIR a inne rodzaje przelewów

Oprócz sesji ELIXIR i wspomnianych wyżej przelewów Express ELIXIR, banki praktykują także inne rodzaje przelewów:

  • BlueCash
  • SEPA
  • SWIFT
  • SORBNET2

BlueCash jest pewnego rodzaju alternatywą dla systemu ELIXIR. Rozwiązanie to pozwala bowiem na natychmiastową realizację przelewów, niezależnie od wspomnianego wcześniej harmonogramu ELIXIR. Właścicielem tego serwisu jest firma Blue Media S.A., a sam przekaz środków realizowany jest nawet w kilkanaście minut.

SEPA pozwala wykonać przelew na inny rachunek, prowadzony na terytorium Europy. Aby skorzystać z tego rozwiązania trzeba spełnić następujące warunki:

  • bank nadawcy i odbiorcy muszą działać w systemie SEPA,
  • przelewy mogą być realizowane wyłącznie w euro,
  • numer rachunku odbiorcy należy podać w formacie IBAN,
  • trzeba znać kod BIC (SWIFT) banku, do którego ma trafić przelew.

Kosztami przelewu SEPA obarczeni są po równo nadawca, jak i odbiorca. Przelew ten można wykonać z konta prowadzonego w złotówkach, jednak wartość transakcji zostanie przeliczona na euro.

Za pomocą przelewu SWIFT można natomiast dokonać transakcji zagranicznej w dowolnej walucie na konta założone w dowolnym banku na świecie. Standardowo, czas realizacji takiego przelewu wynosi ok. 3 dni roboczych.

Zleceniodawca transakcji może zdecydować, w jaki sposób dzielone będą koszty takiego przelewu:
OUR – wszystkie koszty pokrywa nadawca,
SHA – koszty dzielone są między nadawcę i odbiorcę,
BEN – wszystkie koszty pokrywa odbiorca.

SORBNET2 to rozwiązanie stworzone głównie z myślą o przelewach na wysokie kwoty, pozwala dostarczyć pieniądze na rachunek adresata już w ciągu godziny. Niestety, zwykle wiąże się także z wysoką prowizją. W ramach przelewu SORBNET2 można przekazywać środki wyłącznie w walucie polskiej. W ramach tego systemu nie można zlecić przelewów do ZUS i US.

Sesje ELIXIR – dlaczego warto?

Wprowadzenie elektronicznego systemu rozliczeń ELIXIR było rewolucją dla polskiego systemu bankowego. Odejście od dokumentów papierowych, które mogą ulec zniszczeniu, a do tego wymagają archiwizacji i fizycznego transportu pomiędzy poszczególnymi placówkami, pozwoliło na oszczędność czasu i energii. Do tego klienci banków, dzięki wprowadzaniu przelewów elektronicznych, uzyskali możliwość zlecania płatności w zaciszu domu. Dziś już chyba nikt nie wyobraża sobie sytuacji, że musi pójść osobiście do banku, żeby zrobić przelew za internetowe zakupy.

Michał Mucha Michał Mucha

Oczywiście są również ograniczenia – brak możliwości przelewu w dni wolne od pracy, czy czas realizacji przelewu, który jest zdefiniowany przez sesje NBP jak i sesje ELIXIR banków komercyjnych. Na szczęście są już rozwiązania, które pozwalają na błyskawiczne realizowanie zobowiązań niemal w czasie rzeczywistym. W innych przypadkach, kiedy możemy spokojnie czekać na przelew kilka godzin, system ELIXIR sprawdza się dobrze.

Sesje ELIXIR – o czym trzeba pamiętać?

Korzystając z przelewów w systemie ELIXIR warto pamiętać o kilku zasadach.
System ELIXIR nie rozlicza przelewów w weekendy i święta. Tym samym przelew zlecony w sobotę, trafi na konto odbiorcy dopiero w poniedziałek. Zasada ta dotyczy jednak transakcji wykonywanych pomiędzy różnymi bankami.
Przelew zlecony w weekendy lub święta z konta nadawcy na konto w tym samym banku realizowany jest od razu.

Źródło:
https://www.zbp.pl/getmedia/ec6ee95e-9ca2-4e0c-a297-7f886cf7698e/2-Raport-Netbank_Q1-2021
https://www.expresselixir.pl/faq/
https://www.banki.kir.pl/elixir/system-elixir/

Warto wiedzieć:

  1. System ELIXIR to podstawowe narzędzie służące do rozliczania transakcji pomiędzy dwoma rachunkami.
  2. Sesje ELIXIR odbywają się według ustalonego odgórnie harmonogramu. Każdy bank posiada jednak indywidualny rozkład sesji przychodzących i wychodzących.
  3. Aby przyspieszyć przelew środków na rachunek nadawcy można skorzystać z systemu Express ELIXIR – o ile bank nadawcy i odbiorcy należą do tego systemu.
  4. ELIXIR służy jedynie do rozliczania transakcji krajowych. Dla przelewów zagranicznych wykorzystywane są przelewy SWIFT i SEPA.
  5. Obok systemów ELIXIR i Express ELIXIR, klienci banków mogą korzystać także z transakcji typu SORBNET2 lub BlueCash.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Co zrobić, jeśli chcę aby przelew zlecony w weekend trafił od razu na konto odbiorcy?

    W takim wypadku można skorzystać z systemu Express ELIXIR. Wcześniej należy jednak upewnić się, że bank nadawcy i odbiorcy uczestniczą w tym systemie. Przez całą dobę, siedem dni w tygodniu realizowane są również przelewy BLIK.

  2. Ile kosztuje standardowy przelew ELIXIR?

    Transakcje wykonywane w ramach systemu ELIXIR zwykle są darmowe.

  3. Czy za pomocą przelewu Express ELIXIR mogę przekazać środki do ZUS lub US?

    Tak, za pomocą tej opcji przelewu natychmiastowego można przekazać pieniądze do ZUS i US.

  4. Czy można cofnąć przelew ELIXIR?

    Jeśli przelew widnieje w systemie jako oczekujący, można go cofnąć i odzyskać “zamrożone” środki. Jeżeli jednak transakcja została już zrealizowana, cofnięcie przelewu jest niemożliwe.

  5. Co zrobić jeśli wykonałem błędny przelew?

    W takiej sytuacji warto skontaktować się z bankiem – jeśli przelew nie został jeszcze zaksięgowany, prawdopodobnie uda się go anulować. W momencie, gdy środki trafiły już na dany rachunek, bank w ciągu trzech dni wezwie właściciela konta do ich zwrotu.

Porównaj konta osobiste
Katarzyna Gaweł
Oceń artykuł
4.9

Komentarze:

Subscribe
Powiadom o
guest

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments