Zamierzasz wziąć kredyt? Możliwe, że będzie potrzebne jego zabezpieczenie. Banki wymagają jego ustanowienia szczególnie przy pożyczaniu większych kwot – w ten sposób niwelują ryzyko niespłacenia zobowiązania. Czym dokładnie jest zabezpieczenie kredytu? Jaką formę może przyjmować? Kiedy się je stosuje?
- Na czym polega i jak działa zabezpieczenie kredytu?
- Po co banki stosują zabezpieczenie spłaty kredytu?
- Zabezpieczenie kredytu: korzyści dla kredytobiorcy
- Formy zabezpieczenia kredytu
- Zabezpieczenia rzeczowe
- Zabezpieczenia osobiste
- Od czego zależy wybór formy zabezpieczenia kredytu?
- Hipoteka: na czym polega zabezpieczenie kredytu hipotecznego i pożyczki hipotecznej?
- Co warto wiedzieć?
Zabezpieczenie kredytu ma zminimalizować ryzyko dla kredytodawcy w przypadku niewypłacalności kredytobiorcy. Niewątpliwie najpopularniejszą formą zabezpieczenia kredytu jest hipoteka stosowana głównie przy udzielaniu kredytu mieszkaniowego, ale stosuje się je także w wielu innych formach. Ma ono na celu przede wszystkim zapewnienie bankowi zwrotu należności, ale może przynieść korzyści także kredytobiorcy. Warto poświęcić trochę czasu na zrozumienie zagadnienia, zanim zdecydujesz się na kredyt!
Na czym polega i jak działa zabezpieczenie kredytu?
Czym jest zabezpieczenie kredytu? To rozwiązanie prawne, które ułatwia bankowi odzyskanie swoich pieniędzy na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacał kredytu. Ma ono zapewnić bankowi możliwości skutecznej windykacji należności z tytułu udzielonych zobowiązań.
Zasada działania zabezpieczenia kredytu jest prosta: jeśli nie spłacasz swojego kredytu, bank może wszcząć postępowanie egzekucyjne, w którym będzie mieć znacznie silniejszą pozycję niż zwyczajny wierzyciel. Dzięki temu może odzyskać przynajmniej część wierzytelności, np. poprzez zajęcie rzeczy stanowiącej zabezpieczenie i jej sprzedaż lub poprzez zajęcie majątku poręczyciela. Tym samym bank zwiększa swoje szanse na odzyskanie pieniędzy, nawet jeśli kredytobiorca będzie uchylać się od spłaty.
Po co banki stosują zabezpieczenie spłaty kredytu?
Jak już wspomniano, banki stosują zabezpieczenie spłaty kredytu w celu ochrony własnych interesów. Dzięki niemu maleje ryzyko, że kredytobiorca:
- celowo nie spłaci kredytu,
- uzna spłatę innych zobowiązań za ważniejszą,
- nie będzie w stanie spłacić kredytu, a bank nie będzie w stanie odzyskać pieniędzy mimo wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Spróbuj tego
Zabezpieczenie kredytu: korzyści dla kredytobiorcy
Dla banku udzielenie kredytu, którego spłata jest odpowiednio zabezpieczona, oznacza znacznie mniejsze ryzyko nieudanej transakcji. W związku z tym jest on skłonny zaoferować Ci korzystniejsze warunki. Zaciągając kredyt z odpowiednim zabezpieczeniem, możesz liczyć na np.:
- uzyskanie finansowania w wyższej kwocie – jeśli Twoja zdolność kredytowa jest za niska, zaciągnięcie zobowiązania o określonej wysokości może być możliwe przy ustaleniu odpowiedniego zabezpieczenia;
- wydłużenie okresu spłaty – im dłuższy okres spłaty, tym większe ryzyko dla banku; jeśli jednak jest on odpowiednio zabezpieczony, możesz wnioskować o rozłożenie spłaty kredytu na więcej rat, co obniży ich wysokość;
- obniżenie kosztów kredytu – zabezpieczenie kredytu w odpowiedniej wysokości może także zapewnić Ci niższe oprocentowanie, prowizję lub marżę; często są one bowiem uzależnione w pewnym stopniu od ryzyka, jakie wiąże się z udzieleniem danego kredytu.
To właśnie dlatego kredytobiorcy często nie mają nic przeciwko, aby ustanowić zabezpieczenie kredytu. Ty także możesz dzięki temu obniżyć koszty zobowiązania i uzyskać korzystniejsze dla siebie warunki.
Co mówi prawo?
Oznacza to, że zabezpieczenie kredytu może Ci pozwolić uzyskać finansowanie, nawet jeśli nie masz odpowiedniej zdolności.
Formy zabezpieczenia kredytu
Istnieje wiele form zabezpieczenia kredytu. Można je podzielić na dwie główne grupy:
- zabezpieczenie rzeczowe,
- zabezpieczenie osobiste.
Oba rodzaje zabezpieczeń mogą być łączone. Z takim zabiegiem możesz się spotkać przede wszystkim przy zobowiązaniach na wysokie kwoty.
Zabezpieczenia rzeczowe
Zabezpieczenia rzeczowe polegają na daniu wierzycielowi możliwości zaspokojenia roszczenia z poszczególnych elementów majątku. Zabezpieczeniem rzeczowym może być rzecz ruchoma lub nieruchomość, która stanowi własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej. Jeżeli jednak zabezpieczenie nie jest własnością kredytobiorcy, to jego właściciel musi wyrazić pisemną zgodę na objęcie zabezpieczeniem konkretnej ruchomości lub nieruchomości.
Przykład. Pani Jolanta chce wziąć kredyt gotówkowy przekraczający jej zdolność kredytową. Jej rodzice zgodzili się, aby zabezpieczeniem tego zobowiązania była ich działka rekreacyjna i wyrazili zgodę na piśmie na ustanowienie hipoteki. Dzięki temu pani Jolanta otrzyma pożyczkę hipoteczną opiewającą na potrzebną jej kwotę. Jeśli jednak nie spłaci zobowiązania, działka jej rodziców może trafić w ręce banku i najprawdopodobniej zostanie sprzedana w celu zaspokojenia wierzytelności.
Rzeczowe zabezpieczenia kredytu to przede wszystkim:
- hipoteka – zabezpieczenie na nieruchomości; najczęściej stanowi jednocześnie cel kredytu hipotecznego;
- zastaw ogólny – zabezpieczenie zastosowane na rzeczy ruchomej, które pozostaje na tej rzeczy, nawet jeśli zmieni ona swojego właściciela;
- kaucja – zabezpieczenie stosowane przez wynajmujących, ale czasami również przez banki; w tym przypadku kredytobiorca składa bankowi zabezpieczenie w formie papierów wartościowych na okaziciela lub określonej sumy pieniężnej;
- blokada środków na rachunku bankowym – polega na tym, że bank blokuje określoną sumę pieniędzy na rachunku bankowym dłużnika do momentu, aż ten nie wywiąże się z określonych zobowiązań względem wierzyciela (czyli nie spłaci długu);
- przewłaszczenie na zabezpieczenie – polega na przeniesieniu prawa własności rzeczy na wierzyciela; stosowane np. w przypadku kredytów samochodowych;
- ubezpieczenie kredytu – w razie braku spłaty roszczenia objęte polisą są zaspokojone przez ubezpieczyciela.
Zabezpieczenia osobiste
Osobiste zabezpieczenia kredytu polegają na gwarancji spłaty zobowiązania przez osobę trzecią. Wówczas odpowiada ona całym swoim majątkiem solidarnie z kredytobiorcą za zadłużenie z tytułu kredytu. W przypadku nieuregulowania zobowiązań przez kredytobiorcę, bank może zatem zwrócić się bezpośrednio do poręczyciela o spłatę zobowiązania.
Przykład. Pan Marek chciał zaciągnąć kredyt na zakup wymarzonego samochodu. Według banku nie ma jednak odpowiedniej zdolności kredytowej. Partnerka pana Marka zdecydowała się jednak przystąpić do długu kredytowego – dzięki temu możliwe będzie uzyskanie finansowania w odpowiedniej wysokości. Jeśli jednak pan Marek nie spłaci swojego kredytu, bank będzie mógł egzekwować powstałe zadłużenie nie tylko z jego majątku, ale również z majątku jego partnerki.
Występuje kilka rodzajów zabezpieczeń osobistych:
- poręczenie wekslowe – polega na bezwarunkowym poręczeniu długu wekslowego; poręczyciel odpowiada za długi solidarnie z kredytobiorcą:
- weksel in blanco – jest to zobowiązanie wystawcy weksla do zapłaty nieokreślonej kwoty w nieokreślonym terminie;
- poręczenie określone przepisami Kodeksu cywilnego – poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu, jeśli kredytobiorca tego nie zrobi;
- przelew wierzytelności – przeniesienie na bank prawa do otrzymania konkretnej sumy wynikającej z wierzytelności należących się kredytobiorcy (np. za sprzedane usługi lub towary);
- przystąpienie do długu kredytowego – w tym przypadku osoba trzecia przystępuje do umowy kredytowej i odpowiada za zobowiązanie solidarnie z kredytobiorcą;
- gwarancje bankowe – gwarantem kredytu staje się inny bank, który deklaruje, że w razie zaistnienia takiej potrzeby spłaci zadłużenie kredytobiorcy.
Od czego zależy wybór formy zabezpieczenia kredytu?
W zależności od banku akceptowane mogą być zabezpieczenia osobiste i rzeczowe oraz ich połączenie. Zabezpieczeniem kredytu hipotecznego jest oczywiście hipoteka, ale często bank może wymagać od Ciebie również ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń, np. w postaci:
- ubezpieczenia na życie,
- ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych.
Ponadto w przypadku niewystarczającej zdolności kredytowej jednego kredytobiorcy często stosuje się zabezpieczenie kredytu w postaci przystąpienia osoby trzeciej do długu. Co to oznacza w praktyce? To proste: jeśli sam nie masz odpowiedniej zdolności, możesz wziąć kredyt hipoteczny „na spółkę” np. z małżonkiem, rodzicem lub inną dowolną osobą, która ma odpowiednie dochody i dzięki temu umożliwi podwyższenie zdolności kredytowej.
Wybór formy zabezpieczenia kredytu zależy od wielu czynników. Banki biorą pod uwagę przede wszystkim:
- rodzaj kredytu,
- kwotę kredytu,
- okres spłaty kredytu,
- koszty zabezpieczenia,
- status prawny kredytobiorcy,
- sytuację finansową, w jakiej znajduje się kredytobiorca,
- realną możliwość spłacenia zobowiązania,
- ryzyko kredytowe związane z udzieleniem kredytu.
Hipoteka: na czym polega zabezpieczenie kredytu hipotecznego i pożyczki hipotecznej?
Hipoteka to najczęściej stosowane zabezpieczenie kredytu. Wpisuje się ją na rzecz banku do księgi wieczystej nieruchomości. Kredyty hipoteczne najczęściej są zaciągane na zakup mieszkania lub domu, które jednocześnie stają się przedmiotem hipoteki. Ponadto możesz wziąć kredyt hipoteczny na inny cel mieszkaniowy. Jeśli jednak przestaniesz go spłacać, bank może przejąć prawa do nieruchomości, na której jest ustanowiona hipoteka.
Podobnie jest w przypadku pożyczki hipotecznej. W tym przypadku zabezpieczeniem również jest hipoteka, a brak spłaty wiąże się z ryzykiem utraty nieruchomości. Biorąc pożyczkę, możesz jednak przeznaczyć uzyskane w ten sposób środki na dowolny cel konsumpcyjny.
Źródła:
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-bankowe-16799069
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
Co warto wiedzieć?
- Zabezpieczenie kredytu jest ustanawiane w celu zminimalizowania ryzyka banku. Jeżeli nie spłacisz swojego zobowiązania, zabezpieczenie pomoże bankowi odzyskać wierzytelność.
- Istnieje wiele form zabezpieczenia kredytu, które można podzielić na zabezpieczenia osobiste i rzeczowe. Najczęściej stosowaną formą zabezpieczenia kredytu jest hipoteka.
- Zabezpieczenie kredytu niesie za sobą korzyści także dla kredytobiorcy. Dzięki niemu możesz uzyskać np. wyższą kwotę kredytu, niższe oprocentowanie lub prowizję, a także wydłużyć okres spłaty.
- Odpowiednie zabezpieczenie kredytu pomoże Ci także uzyskać pozytywną decyzję kredytową, jeśli nie masz wystarczającej zdolności, by otrzymać finansowanie bez niego.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak bank zabezpiecza kredyt?
Bank może wymagać różnych form zabezpieczenia kredytu. Najczęściej stosowanymi są hipoteka oraz ubezpieczenie. Stosuje się je przede wszystkim przy kredytach hipotecznych oraz innych zobowiązaniach o dużej wartości. Możliwe jest także zastosowanie innych form zabezpieczenia, które są dobierane w zależności od rodzaju i kwoty zobowiązania, ryzyka związanego z jego udzieleniem oraz wielu innych czynników.
Czy zabezpieczenie kredytu jest obowiązkowe?
Nie zawsze. Ustanowienie zabezpieczenia spłaty kredytu hipotecznego jest obowiązkowe – to właśnie hipoteka stanowi bowiem istotę jego funkcjonowania. W przypadku innych rodzajów kredytu co do zasady nie ma takiego obowiązku. Zabezpieczenie może być jednak warunkiem udzielenia kredytu przy niewystarczającej zdolności kredytowej.
Co może stanowić zabezpieczenie kredytu gotówkowego?
Kredyty gotówkowe najczęściej są udzielane bez zabezpieczenia. W przypadku zobowiązań na większe kwoty czasami stosuje się jednak jego różne formy. Zabezpieczeniem kredytu gotówkowego może być np. ubezpieczenie. Czasami stosuje się także osobiste zabezpieczenie kredytu, np. w postaci poręczenia.
Czy można zmienić zabezpieczenie kredytu?
Jest to możliwe. Możesz np. zmienić zabezpieczenie kredytu hipotecznego, przenosząc hipotekę na inną nieruchomość. Można o to wnioskować w dowolnym momencie spłaty kredytu. Weź jednak pod uwagę, że wiąże się to z dodatkowymi kosztami w związku ze zmianą zapisów w księdze wieczystej. Ponadto konieczne będzie dostarczenie operatu szacunkowego dotyczącego nieruchomości, na którą ma być przeniesiona hipoteka. Przy innych kredytach również możesz zmienić zabezpieczenie – tego typu sprawy są rozpatrywane indywidualnie i wymagają zgody banku.
