Obligacje to jeden z bezpieczniejszych sposobów inwestycji kapitału w szczególności, jeżeli ich emitentem jest Skarb Państwa. Najczęściej instrumenty te zapewniają zysk z tytułu naliczonych odsetek. Na obligacjach zerokuponowych również można zarobić, choć działają na zupełnie innych zasadach.
- Czym są dłużne i udziałowe papiery wartościowe?
- Jakie są rodzaje obligacji
- Obligacje kuponowe i zerokuponowe – co to takiego?
- Jakie są zalety obligacji zerokuponowych?
- Jakie są wady obligacji zerokuponowych?
- Na czym polega rolowanie obligacji?
- Czy warto inwestować w obligacje?
- Czy obligacje mogą być alternatywą dla oszczędzania na lokatach?
- Obligacje zerokuponowe – podsumowanie
- Warto wiedzieć
Konta oszczędnościowe, lokaty i obligacje postrzegane są jako bezpieczny sposób oszczędzania. Z tych produktów oszczędnościowych mogą korzystać nawet osoby, których wiedza na temat instrumentów finansowych jest podstawowa. Sprawdź czym są papiery dłużne, jakie są rodzaje obligacji i co warto wiedzieć o obligacjach zerokuponowych.
Czym są dłużne i udziałowe papiery wartościowe?
Zgodnie z ustawą z 21 sierpnia 1997 r. “Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi” – papiery wartościowe to akcje, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwoty depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, jak również inne papiery wartościowe emitowane na podstawie właściwych przepisów – ich zakres jest zatem dość szeroki.
Papiery wartościowe można podzielić na:
- dłużne – oparte na wierzytelności, emitent staje się dłużnikiem nabywcy takich papierów wartościowych (np. obligacji) i zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia w zamian za pozyskany kapitał – np. wypłatę odsetek.
- udziałowe – np. akcje, łączą w sobie uprawnienia o charakterze majątkowym i niemajątkowym związanym z udziałem we własności w danej spółce, który daje możliwość realizacji pewnych uprawnień korporacyjnych.
Jakie są rodzaje obligacji
Można wyróżnić kilka grup obligacji dzieląc je np. ze względu na okres wykupu, sposób naliczania odsetek czy rodzaj emitenta. Decyzja o tym, który rodzaj obligacji wybrać, przesądza o tym, na jaki zysk można liczyć, czy kiedy wypłacone zostaną odsetki.
Ze względu na rodzaj emitenta wyróżniamy:
- obligacje skarbowe – emitentem jest Skarb Państwa – uważane za najbardziej bezpieczny rodzaj inwestycji. Aktualnie emitowane są zarówno obligacje krótkoterminowe (trzymiesięczne), średnio jak i długoterminowe – do 10 lat. Dostępne w sprzedaży ciągłej są również obligacje rodzinne, które są oferowane wyłącznie beneficjentom programu Rodzina 500 +.
- obligacje komunalne – emitowane przez jednostki samorządowe np. gminy,
- obligacje korporacyjne czyli komercyjne – emitowane przez spółki z o.o., akcyjne czy komandytowo-akcyjne – pozwalają na uzyskanie większego zysku, przy wyższym ryzyku. Zakup obligacji korporacyjnych jest możliwy na rynku pierwotnym lub za pośrednictwem rynku Catalyst prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych (rynek wtórny dla obligacji korporacyjnych).
- obligacje spółdzielcze – emitowane przez banki.
Ze względu na termin wykupu wyróżniamy:
- obligacje krótkoterminowe – do 1 roku,
- obligacje średnioterminowe – od 1 roku do 5 lat,
- obligacje długoterminowe – powyżej 5 lat,
- obligacje wieczyste – bez określonego terminu wykupu, ich nabywca otrzymuje rentę wieczystą.
Ze względu na zasady związane z naliczaniem odsetek wyróżniamy:
- obligacje o stałym oprocentowaniu,
- obligacje o zmiennym oprocentowaniu,
- obligacje o zerowym oprocentowaniu.
Ze względu na wartość nominalną i oprocentowanie wyróżniamy:
- obligacje kuponowe,
- obligacje zerokuponowe.
Obligacje kuponowe i zerokuponowe – co to takiego?
Zobowiązanie emitenta dłużnych papierów wartościowych pod postacią obligacji, najczęściej związane jest z oprocentowaniem i koniecznością wypłaty odsetek (kuponów). Oprocentowanie obligacji kuponowych może być stałe lub zmienne, a także indeksowane inflacją. Odsetki mogą być wypłacane w określonych cyklach np. miesięcznych lub w momencie wykupu obligacji.
Obligacje zerokuponowe nie są oprocentowane, a emitowane z dyskontem. Oznacza to, że nabywca tych papierów wartościowych nie zarabia na odsetkach, ale na różnicy pomiędzy ceną zakupu a wartością nominalną obligacji. Nabywca obligacji otrzymuje je po cenie niższej niż jej wartość nominalna np. zamiast 100 zł płaci 80 zł, natomiast emitent zobowiązuje się odkupić obligacje w określonym terminie po cenie nominalnej.
W tym przypadku zysk nabywcy to 20 zł na obligacji. Podobnie jak w przypadku obligacji kuponowych decydując się na taki rodzaj inwestycji trzeba wziąć pod uwagę zarówno inflację, która może obniżyć faktycznie osiągnięty zysk z uwagi na niższą wartość pieniądza w czasie, a także podatek od zysków kapitałowych, który wynosi 19 %. Podatek od zysku z obligacji zerokupnowych odprowadzany jest jednorazowo w momencie ich wykupu przez emitenta.
Najczęściej spotykane obligacje, to te związane z wypłatą odsetek czyli kuponów. Obligacje zerokuponowe są emitowane rzadko i zwykle przez Skarb Państwa.
Jakie są zalety obligacji zerokuponowych?
Jakie cechy obligacji zerokupownych zachęcają do ich kupna? Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na z góry określony zysk. Zaletą jest brak konieczności wykonywania skomplikowanych obliczeń, żeby poznać jego wartość. Trzeba tylko pamiętać o podatku od zysków kapitałowych, który pomniejszy różnicę pomiędzy kwotą zakupu a kwotą nominalną obligacji.
Jakie są wady obligacji zerokuponowych?
Wskazując zalety, nie można zapomnieć o minusach obligacji zerokuponowych. Chodzi przede wszystkim o ryzyka związane ze wzrostem poziomu inflacji, która może znacząco ograniczyć zakładany zysk. Zagrożeniem jest również możliwa niewypłacalność emitenta. Choć mając na uwadze, że obligacje zerokuponowe są emitowane przez Skarb Państwa, to ryzyko nie jest wysokie.
Minusem obligacji bez kuponów jest również ich dostępność – emitowane są dość rzadko.
Na czym polega rolowanie obligacji?
Celem rolowania obligacji jest odroczenie ich wykupu w czasie. Nabywca obligacji, których termin zapadalności już minął, otrzymuje w zamian obligacje nowej emisji. Taka sytuacja może być korzystna dla emitenta, który może przesunąć spłatę zaciągniętego za pośrednictwem papierów dłużnych zobowiązania w czasie.
Przeprowadzenie takiej operacji wymaga jednak zwykle dodatkowej zachęty dla nabywcy np. pod postacią wyższego oprocentowania. Wówczas obie strony osiągają dodatkowe korzyści – emitent zamiast spłacić dług może inwestować dalej pozyskane środki, a nabywca może liczyć na wyższy zysk.
Czy warto inwestować w obligacje?
Jak każda forma inwestycji, również obligacje mają swoje zalety i wady. Na plus można zaliczyć:
- bezpieczeństwo inwestycji – to jedna z najbezpieczniejszych form inwestowania kapitału, w szczególności jeśli przedmiotem zakupu są obligacje skarbowe,
- możliwość przedterminowego wykupu obligacji,
- prosty sposób zakupu – w przypadku obligacji skarbowych sprzedaż jest prowadzona za pośrednictwem Banku PKO BP – przez internet, za pośrednictwem telefonu, w oddziale banku, w punktach obsługi Klientów Biura Maklerskiego PKO BP.
Minusy inwestycji w obligacje to przede wszystkim stosunkowo niewielki zysk. W przypadku obligacji zerokuponowych wadą może być również dość długi okres oczekiwania na realizację zysku, a także ryzyko związane ze wzrostem inflacji, która wpłynie na niższą wartość uzyskanych w ten sposób środków.
Czy obligacje mogą być alternatywą dla oszczędzania na lokatach?
Osoby, które cenią lokaty z uwagi na bezpieczeństwo zainwestowanych środków, mogą zastanowić się nad zakupem obligacji, które są również uważane za bezpieczny sposób inwestycji. Warto zwrócić przede wszystkim uwagę na przewidywany zysk z inwestycji.
Szczególnie godne uwagi są obligacje indeksowane inflacją, co oznacza, że oprocentowanie jest równe sumie stałej marży i inflacji.
Obligacje zerokuponowe – podsumowanie
Potencjalny zysk zwykle uzależniony jest od skali ponoszonego ryzyka. Obligacje zapewniają dość wysokie bezpieczeństwo zainwestowanych środków, jednak przy stosunkowo niewielkim zysku, który i tak może być wyższy niż to, co aktualnie oferują lokaty bankowe.
Przed podjęciem decyzji, które obligacje wybrać, warto obliczyć potencjalne zyski uwzględniając inflację i tzw. podatek Belki. Przy obligacjach długoterminowych warto rozważyć te, indeksowane inflacją lub korporacyjne, które oferują wyższe oprocentowanie.
Warto wiedzieć
- Obligacje skarbowe uważa się za jedną z najbezpieczniejszych form inwestowania kapitału.
- Sprzedaż obligacji skarbowych prowadzi bank PKO BP. Obligacje można kupić zarówno osobiście w placówce banku, przez internet, telefon czy za pośrednictwem Biura Maklerskiego PKO BP.
- Obligacje korporacyjne można nabyć na rynku pierwotnym bezpośrednio od emitenta, również za pośrednictwem biura maklerskiego albo na rynku wtórnym Catalyst prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych.
- Obligacje zerokuponowe oznaczają brak odsetek. Zysk wynika z różnicy pomiędzy ceną zakupu a wartością nominalną obligacji.
- Podatek od zysków kapitałowych w przypadku obligacji zerokuponowych pobierany jest jednorazowo w momencie ich wykupu przez emitenta.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Co to znaczy, że obligacja jest zerokuponowa?
Obligacje zerokuponowe oznaczają brak “kuponów” czyli odsetek. Zysk wynika z różnicy pomiędzy ceną kupna obligacji, a ceną nominalną.
Czy posiadacz obligacji zerokuponowych otrzymuje odsetki?
Nie. Obligacje zerokuponowe nie są oprocentowane.
Gdzie kupić obligacje zerokuponowe?
Emitentem obligacji zerokuponowych jest Skarb Państwa. Można je kupić za pośrednictwem Banku PKO BP – przez internet, przez telefon czy stacjonarnie w punktach obsługi Klientów Biura Maklerskiego PKO BP.
Lokaty czy obligacje – co wybrać?
Podstawą wyboru produktów oszczędnościowych powinno być porównanie wysokości zysku, który można otrzymać na koniec inwestycji.
Czy od zysku z obligacji płaci się podatek?
Tak. Jest to podatek od zysków kapitałowych zwany również potocznie podatkiem Belki, który wynosi 19% od wypracowanego zysku.
