Dla większości z nas praca jest jedynym lub dominującym źródłem dochodów. Ich podział pozwala wydzielać każdego miesiąca pulę potrzebną na utrzymanie gospodarstwa domowego, spłatę zaciągniętych zobowiązań, inne wydatki oraz ewentualne oszczędności. Nagłe zwolnienie z pracy zakłóca ten porządek i podkopuje nasze poczucie bezpieczeństwa. Sprawdź, co zrobić, jeśli spłacasz kredyt i tracisz pracę oraz jak zabezpieczyć się na taką ewentualność.
- 1. Czy muszę poinformować bank o utracie pracy?
- 2. Jak zabezpieczyć się przy kredycie na wypadek utraty pracy?
- 2.1. Jak działa ubezpieczenie kredytu od utraty pracy?
- 3. Straciłem pracę i mam kredyt – co zrobić?
- 3.1. Utrata pracy a kredyt hipoteczny
- 3.2. Utrata pracy a kredyt gotówkowy
- 3.3. Utrata pracy a kredyt konsolidacyjny
- 4. Czy dostanę kredyt po utracie pracy?
- 5. Warto wiedzieć
Wszystko płynie. Zmienia się również rynek i podejście do pracy, które coraz rzadziej kojarzymy zarówno z wieloletnim zatrudnieniem w tej samej firmie, jak i z wykonywaniem tego samego zawodu do późnej starości. Dynamika otoczenia powoduje również, że coraz częściej narażeni jesteśmy na utratę lub zmianę zatrudnienia. A to właśnie praca daje nam dochód pozwalający m.in. terminowo wywiązywać się ze swoich zobowiązań. Warto zatem sprawdzić, jak podejść do zagadnienia spłaty kredytów w przypadku utraty pracy.
Czy muszę poinformować bank o utracie pracy?
Nagła i niespodziewana utrata pracy jest niewątpliwie sytuacją bardzo niekomfortową. Stres jest jeszcze większy, kiedy ciąży nad Tobą konieczność terminowej spłaty zaciągniętych wcześniej zobowiązań. Choć jest to trudne, to warto w takiej sytuacji zachować zimną krew i racjonalnie ocenić swoje możliwości i perspektywy na najbliższe tygodnie. Jeśli spłacasz kredyty i pożyczki, to pamiętaj, żeby bezzwłocznie poinformować bank o zaistniałej sytuacji.
Zatajenie tego faktu może tylko pogłębić Twoje problemy finansowe. Zbyt późne poinformowanie banku o utracie pracy, a co za tym idzie dochodów, może ograniczyć możliwości restrukturyzacji Twojego zadłużenia. Bank może zaproponować np, wakacje kredytowe lub karencję w spłacie kapitału. Do takiej czynności mogą zobowiązywać Cię również postanowienia zawartej umowy lub umów kredytowych. Banki często stosują zapisy odnoszące się do konieczności zgłaszania zdarzeń wpływających na sytuację majątkową i osobistą kredytobiorcy, a utrata pracy do takich niewątpliwie należy.
Jeśli w umowie kredytowej znajduje się zapis zobowiązujący Cię do poinformowania banku o utracie pracy, to musisz to zrobić – nawet jeśli dysponujesz pieniędzmi pozwalającymi na dalszą i terminową spłatę zaciągniętego zobowiązania.
Możliwe, że bank nie dowie się, że straciłeś pracę, jeśli osiągasz dochody z innych źródeł i spłacasz w terminie raty zaciągniętych kredytów i pożyczek. Trzeba jednak przyznać, że rzadko kto znajduje się w tak komfortowej sytuacji. Z reguły zobowiązania zaciągane są w celu pozyskania kapitału, którego nie mogłeś odłożyć z osiąganych dochodów.
Niepoinformowanie banku o utracie pracy (lub o fakcie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej) połączone z rażącymi opóźnieniami lub całkowitą rezygnacją ze spłaty zobowiązania, to przepis na pogłębienie Twoich problemów finansowych. Na początku bank podejmie próby skontaktowania się z Tobą w celu zbadania przyczyn zaistniałej sytuacji. Następnie będziesz otrzymywać monity, które w zdecydowanej większości są płatne.
Jeśli takie działania nie przyniosą spodziewanych rezultatów, to bank może zdecydować się na wypowiedzenie umowy kredytu. Od momentu otrzymania wypowiedzenia będziesz mieć zaledwie 30 dni na całkowitą spłatę zobowiązania. Okres ten może być dłuższy, jeśli został określony w umowie kredytowej. Kiedy grozi Ci upadłość to czas na całkowitą spłatę może być skrócony do 7 dni. W ostateczności sprawa trafia do sądu, czego efektem może być przekazanie sprawy w ręce komornika.
Nie ma znaczenia, czy rażąco spóźniasz ze spłatą kredytu hipotecznego, czy kredytu gotówkowego. Konsekwencje wynikające z takiej sytuacji prowadzą zawsze to próby odzyskania przez bank pożyczonych Tobie pieniędzy.
Jak zabezpieczyć się przy kredycie na wypadek utraty pracy?
Podstawową zasadą towarzyszącą zaciąganiu wszelkich zobowiązań jest właściwa ocena swoich bieżących możliwości finansowych oraz możliwości generowania dochodów w trudnych sytuacjach życiowych. Jeśli spłata kredytu pochłania zdecydowaną większość Twoich dochodów, a do tego masz wysokie koszty stałe wynikające np. z konieczności utrzymania mieszkania, to utrata pracy może spowodować, że szybko popadniesz w kłopoty finansowe. Dlatego nigdy nie zadłużaj się „po sam korek”.
Konsekwencje związane z utratą pracy może złagodzić tzw. poduszka finansowa. Są to środki, które udało Ci się odłożyć na trudne do przewidzenia momenty. Jej optymalna wysokość jest definiowana w różny sposób, ale często można spotkać się z poziomem odpowiadającym sumie sześciomiesięcznych wydatków. Problem w tym, że pieniędzy takich nie da się odłożyć w kilka dni. Gromadzenie poduszki finansowej może zająć Ci miesiące, a nawet lata.
Innym rozwiązaniem, które może być pomocne na wypadek utraty pracy, jest odpowiednie ubezpieczenie kredytu. Z produktu tego możesz skorzystać, kiedy planujesz zaciągnąć np. kredyt gotówkowy, kredyt hipoteczny lub kredyt samochodowy.
Jak działa ubezpieczenie kredytu od utraty pracy?
Ubezpieczenie kredytu od utraty pracy jest rozwiązaniem, które pozwoli złapać Ci finansowy oddech na wypadek rozwiązania stosunku pracy. Niespodziewana utrata dochodów może bowiem dosyć szybko wpędzić Cię w poważne tarapaty. Ubezpieczenie takie jest szczególnie ważne w przypadku zobowiązań zaciągniętych na bardzo wysokie kwoty, jak np. kredyt hipoteczny lub pożyczka hipoteczna.
Polisa tego typu zawierana jest najczęściej podczas podpisywania umowy kredytowej i traktowana jest jako dodatkowe zabezpieczenie spłaty kredytu. Skorzystanie z takiej opcji naturalnie zwiększa całkowity koszt kredytu (np. składka może być doliczana do miesięcznej raty), ale z drugiej strony zapewnia okresową ochronę na wypadek utraty pracy. Niektóre banki w zamian za skorzystanie z dodatkowego ubezpieczenia oferują promocyjne warunki spłaty np. niższą prowizję za udzielenie finansowania w porównaniu do oferty standardowej.
W uproszczeniu ubezpieczenie od utraty pracy polega na przejęciu przez ubezpieczyciela obowiązku terminowej spłaty kredytu w sytuacji, kiedy utracisz to źródło dochodów. Pamiętaj jednak, że obowiązują tu ograniczenia. Ubezpieczyciel „weźmie na siebie” obowiązek spłaty określonej liczby rat – zazwyczaj dwunastu. Jeśli do końca spłaty Twojego kredytu pozostało kilka lat, to nie możesz liczyć na całkowitą spłatę długu przez ubezpieczyciela.
Jeśli zdecydujesz się na ubezpieczenie tego typu to przed podpisaniem umowy sprawdź, kiedy dokładnie przysługuje Ci ochrona. Często kluczowym aspektem jest sposób rozwiązania umowy o pracę. Polisa często nie zadziała, kiedy do zwolnienia doszło:
- za porozumieniem stron,
- w trybie dyscyplinarnym.
Najczęściej możesz liczyć na przejęcie spłaty przez ubezpieczyciela, kiedy doszło do rozwiązania stosunku pracy bez Twojej winy, firma ogłosiła upadłość lub pracodawca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej. Niektóre polisy zapewniają również ochronę w przypadku utraty pracy w wyniku porozumienia stron, a także oferują przejęcie spłaty kredytu przez ubezpieczyciela na dłuższy okres niż 12 miesięcy. Tłumaczy to, dlaczego warto zapoznać się wcześniej ze szczegółowymi warunkami ubezpieczenia.
Straciłem pracę i mam kredyt – co zrobić?
Konsekwencje utraty pracy w trakcie spłaty kredytu mogą mieć różną skalę. Wiele zależy od tego, jak wysoki jest udział rat kredytowych w Twoich miesięcznych dochodach, czy masz poduszkę finansową lub inne źródła dochodów albo czy korzystasz z ubezpieczenia od uraty pracy. Bez względu na powyższe, zwolnienie z pracy najczęściej wywołuje silne emocje, które mogą prowadzić do nie do końca racjonalnych działań.
Przede wszystkim poinformuj o tym zdarzeniu bank – nawet jeśli zawarta umowa kredytowa nie nakłada na Ciebie takiego obowiązku. Im szybciej kredytodawca dowie się o Twoich potencjalnych problemach ze spłatą zobowiązania, tym więcej rozwiązań będzie mógł zaproponować. Wśród dostępnych opcji wymienić możemy m.in. wakacje kredytowe, konsolidację zadłużenia wraz z wydłużeniem okresu kredytowania lub inną formę restrukturyzacji. Na tym etapie możesz również skorzystać z ubezpieczenia spłaty kredytu na wypadek utraty pracy.
Jeśli zrezygnujesz z dalszej spłaty kredytu bank spróbuje skontaktować się z Tobą, aby wyjaśnić sytuację. Pracownik banku może skontaktować się z Tobą telefonicznie, ale możesz też dostać wiadomość SMS, e-mail, wiadomość w bankowości elektronicznej lub monit wysłany listem. Za wszystkie w wymienionych czynności bank może pobierać opłaty. Jeśli działania te okażą się bezskuteczne może dojść do wypowiedzenia umowy, sprawy w sądzie i egzekucji komorniczej.
Utrata pracy a kredyt hipoteczny
Mając na uwadze, że kredyt hipoteczny możesz zaciągnąć nawet na 35 lat, to ryzyko utraty pracy na przestrzeni takiego okresu jest całkiem realne. Pamiętaj, że zaciągnięcie zobowiązania tego typu wiąże się konieczność ustanowienia hipoteki na rzecz banku na nieruchomości. Jeśli zaprzestaniesz spłaty zobowiązania to bank będzie dochodził swoich praw również z tego zabezpieczenia.
Opóźnienia w spłacie kredytu hipotecznego zostaną również zaraportowane do Biura Informacji Kredytowej (BIK). Negatywne wpisy w rejestrach mogą utrudnić Ci w przyszłości zaciąganie kolejnych zobowiązań, zwiększyć koszt potencjalnego finansowania (bank widząc niesolidnego dłużnika zaostrzy warunki, aby ograniczyć swoje ryzyko), a nawet uniemożliwić korzystanie z kredytów i pożyczek.
Jeśli stracisz pracę w trakcie spłaty kredytu hipotecznego, to niezwłocznie poinformuj o tym fakcie bank. Nie zawsze może być to przejaw Twojej dobrej woli, bo obowiązek ten może wynikać bezpośrednio z zapisów umowy kredytowej. Pamiętaj, że zaprzestanie spłaty kredytu to również problem banku, który pożyczył Ci pieniądze. Będzie on zatem dążył do szukania rozwiązań ułatwiających Ci wywiązywanie się z umowy. Mowa tu o np. wydłużeniu okresu spłaty lub wakacjach kredytowych. Niewątpliwym wsparciem w takiej sytuacji jest też odpowiednie ubezpieczenie kredytu hipotecznego.
Utrata pracy a kredyt gotówkowy
Kredyt gotówkowy w znakomitej większości jest zobowiązaniem niezabezpieczonym, które zaciąganie jest na dużo niższe kwoty niż kredyt hipoteczny. W zależności od banku kwota takiego zobowiązania może wynosić od 500 do około 200.000 zł. Nie oznacza to jednak, że nie poniesiesz konsekwencji związanych z zaprzestaniem spłaty kolejnych rat.
Jeśli spłacasz kredyt gotówkowy i znajdujesz się w trudnej sytuacji finansowej spowodowanej utratą pracy, to powiadom o tym fakcie bank. Daje to szansę na wspólne wypracowanie rozwiązania tego problemu. Bank może zgodzić się np. na wydłużenie okresu kredytowania. Dzięki temu zmniejszy się kwota miesięcznej raty, co poprawi Twoją płynność finansową. Pamiętaj jednak, że dłuższy okres kredytowania oznacza wyższy koszt kredytu.
Utrata pracy a kredyt konsolidacyjny
Kredyt konsolidacyjny bywa oferowany jako rozwiązanie w przypadku utraty pracy przez kredytobiorcę. Konsolidacja zobowiązań polega na połączeniu ich w jedno zadłużenie, które spłacane jest za pomocą jednej raty. Konsolidacji może towarzyszyć wydłużenie okresu kredytowania, co przekłada się na obniżenie kwoty miesięcznego obciążenia.
Co ważne – możesz połączyć tylko wybrane zobowiązania, a nie wszystkie, które spłacasz. Z drugiej strony bank też nie musi zgadzać się na połączenie wszystkich wskazanych przez Ciebie kredytów i pożyczek. Przykładowo może odmówić konsolidacji chwilówek i pozabankowych pożyczek ratalnych.
Pomyśl o kredycie konsolidacyjnym na etapie, na którym dopiero przewidujesz nadchodzące kłopoty finansowe. Jeśli przestaniesz spłacać swoje zobowiązania w terminie, to prawdopodobnie żaden bank nie zgodzi się już na udzielenie Ci kredytu konsolidacyjnego.]
Czy dostanę kredyt po utracie pracy?
Wiele zależy od Twojej indywidualnej sytuacji. W większości przypadków praca jest jedynym źródłem dochodu lub stanowi jego istotną część. Brak wpływów przy wysokich kosztach życia, które nie muszą wynikać tylko z konieczności spłaty zaciągniętych zobowiązań powoduje, z punktu widzenia banku, drastyczny spadek Twojej zdolności kredytowej.
W efekcie mało który bank zgodzi się na udzielenie Ci kolejnego kredytu lub pożyczki. Jeśli nawet pojawi się szansa na pozytywne rozpatrzenie wniosku, to bank postawi warunek przedstawienia wartościowego zabezpieczenia np. poręczania osoby trzeciej z wysoką zdolnością kredytową lub hipoteki na nieruchomości o dużej płynności na rynku wtórnym.
Pomimo przeszkód wynikających z utraty pracy zapewne pojawią się inne sposoby na pozyskanie pieniędzy. Jednym z nich może być skorzystanie z oferty niektórych firm pozabankowych, które bardziej liberalnie oceniają zdolność kredytową. W takiej sytuacji odpowiedz sobie na pytanie – czy kolejna pożyczka nie pogorszy bardziej Twojej sytuacji finansowej i nie wciągnie Cię głębiej w wir niespłaconych zobowiązań?
Warto wiedzieć
- Jeśli utrata pracy nastąpiła nie z Twojej winy, to możesz skorzystać z wykupionego wcześniej ubezpieczenia kredytu na tę okoliczność. Ubezpieczyciel weźmie na siebie obowiązek terminowego uregulowania określonej liczby rat.
- Bank nie ma możliwości zaspokojenia swoich roszczeń z tytułu niespłaconych rat, więc zanim wypowie umowę kredytową i skieruje sprawę do sądu, będzie szukał innych sposobów na rozwiązanie problemu.
- Wsparcie banku polegające na obniżeniu miesięcznych rat polega najczęściej na wydłużeniu okresu kredytowania. Wadą takiego rozwiązania jest wzrost całkowitego kosztu kredytu.
- Ubezpieczenie od utraty pracy może być traktowane jest przez banki jako forma zabezpieczenia finansowego.
- Decydując się na kredyt ubezpieczony od utraty pracy polepszasz swoją sytuację na wypadek drastycznego zmniejszenia swoich dochodów.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Ile kosztuje ubezpieczenie kredytu od utraty pracy?
Koszt ubezpieczenia kredytu od utraty pracy zależy przede wszystkim o banku, w którym zaciągany jest kredyt i oferty współpracującego towarzystwa ubezpieczeniowego. Na wysokość obciążenia wpływa również wysokość kredytu, ponieważ składki naliczane są od pożyczonej kwoty i bieżącego salda zadłużenia.
Skąd bank wie, że jestem na wypowiedzeniu umowy o pracę?
Banki nie mają dostępu do żadnych rejestrów pozwalających sprawdzić, czy jesteś w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę podczas składania wniosku. Z drugiej strony banki często wymagają przedstawienia zaświadczenia o zatrudnieniu i dochodach. W takim dokumencie pracodawca może ująć informację, że jesteś w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę.
Czy na wypowiedzeniu dostanę kredyt?
Jeśli bank w trakcie weryfikacji zdolności kredytowej i oceny wniosku dowie się, że jesteś w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę, to w znakomitej większości przypadków nie będziesz mógł liczyć na pozytywne rozpatrzenie wniosku. Wyjątkiem może być sytuacja, kiedy np. zmieniasz pracę na inną bez zbędnej zwłoki lub posiadasz inne znaczące źródła dochodów np. z najmu lub z posiadanego kapitału.
Czy bank sprawdza długość umowy o pracę?
Podczas weryfikacji oceny zdolności kredytowej bank sprawdza nie tylko wysokość i częstotliwość osiąganych dochodów, ale sprawdza również długość umowy o pracę. Najbardziej pożądana jest umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony, gdyż traktowana jest ona przez banki jako stałe źródło dochodu. Element jest ten szczególnie ważny przy kredycie hipotecznym.
Czy mogę zmienić pracę podczas spłaty kredytu?
Tak. Bank nie może zabronić Ci zmiany pracy podczas spłaty kredytu. Wystarczy wyobrazić sobie absurdalność takiego ograniczenia w przypadku kredytu hipotecznego zaciągniętego na 35 lat. Bank interesuje przede wszystkim utrzymanie przez Ciebie dochodów na poziomie pozwalającym regulować kolejne raty w terminie. Sama konieczność poinformowania banku o zmianie pracy może się jednak pojawić w zawartej umowie kredytowej.