Skorzystaj z pomocy jednego z 200 naszych Konsultantów.
Finanse
Pracujemy:
pn. - pt. 9:00 - 19:00
Zadzwoń 22 270 00 00
Poradniki

Co to jest kredyt?

Co to jest kredyt? Który rodzaj kredytu wybrać na konkretny cel? Kto może starać się o kredyty inwestycyjne, a o kto o kredyty obrotowe? Jakie banki stosują zabezpieczenia kredytów i na co zwrócić uwagę podpisując umowę kredytową? Na te wszystkie pytania odpowiadamy w tym artykule.

Kredyt jest stosunkiem ekonomicznym między kredytodawcą a kredytobiorcą. Termin kredyt wywodzi się od łacińskiego słowa credere oznaczającego ufać, wierzyć. Udzielanie kredytów jest jedną z podstawowych form działalności bankowej.

Co to jest kredyt?

Kredyt to transakcja, która polega na tym, że jedna ze stron (wierzyciel lub kredytodawca) udostępnia drugiej stronie (kredytobiorca) środki pieniężne, dobra realne lub inne świadczenia. Kredytobiorca zwraca w ustalonych terminach równowartość wykorzystanych środków. Dodatkowo druga strona płaci kredytodawcy wynagrodzenie za korzystanie z tych środków – najczęściej w postaci oprocentowania liczonego proporcjonalnie do sumy i okresu wykorzystania pożyczki.

Definicja kredytu bankowego znajduje się w art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 2439).

Jakie są rodzaje kredytów bankowych?

Każdy klient banku ma zróżnicowane potrzeby kredytowe. Dlatego banki oferują produkty kredytowe adresowane do klientów indywidualnych i firmowych.

Kredyty dla osób fizycznych – klienci indywidualni

Kredyt konsumencki – udzielany konsumentowi przez kredytodawcę na cele prywatne, tj. niezwiązane z działalnością gospodarczą i zawodową. Rodzaje kredytów konsumenckich:

Kredyt mieszkaniowy – udzielany na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy. Rodzaje kredytów mieszkaniowych:

  • hipoteczny – długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest hipoteka ustanowiona na rzecz banku kredytującego na prawie użytkowania wieczystego lub prawie własności nieruchomości.
  • o zabezpieczeniu innym niż hipoteka.

Kredyty dla podmiotów gospodarczych – klienci firmowi

Kredyt obrotowy – kredyt bankowy przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Może to być kredyt bankowy w rachunku bieżącym lub w rachunku kredytowym.

Kredyt inwestycyjny – kredyt bankowy, którego przeznaczeniem jest finansowanie realizowanych przez kredytobiorcę przedsięwzięć. Te inwestycje mają służyć modernizacji przedsiębiorstwa lub powiększeniu wartości majątku trwałego. Taki kredyt przeznaczany jest także na zakup wartości niematerialnych i prawnych bądź nabycie udziałów w przedsiębiorstwach lub długoterminowych papierów wartościowych.

Z czego składa się umowa kredytowa?

Udzielenie kredytu nie jest możliwe bez podpisania umowy. W Prawie bankowym czytamy, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie, a przy tym precyzyjnie określać w szczególności:

  • strony umowy,
  • kwotę kredytu oraz jego walutę,
  • cel, na który kredyt został udzielony,
  • zasady i termin spłaty kredytu,
  • wysokość oprocentowania kredytu, jak również warunki jego zmiany,
  • sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
  • zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
  • terminy i sposób przekazania kredytobiorcy środków pieniężnych,
  • wysokość prowizji (jeżeli umowa taką przewiduje),
  • warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy,
  • w przypadku kredytów walutowych również zasady określania kursu waluty obcej.

Po co są kredyty?

Kredyty są dostępne, aby zapewnić finansowanie na różne cele. Kredyty pozwalają na sfinansowanie zakupu lub inwestycji, których nie jesteś w stanie pokryć z bieżących środków finansowych. Są one często wykorzystywane do zakupu domu, samochodu, finansowania edukacji lub prowadzenia działalności gospodarczej.

Banki i inne instytucje finansowe udzielają kredytów, pobierając odsetki od kwoty pożyczonej przez określony czas. Odsetki są wynagrodzeniem dla kredytodawcy za udostępnienie środków finansowych i stanowią koszt dla kredytobiorcy.

Kredyty mogą być korzystne, gdy potrzebujesz dodatkowych środków na inwestycje lub zakupy, ale zawsze pamiętaj o odpowiedzialnym zarządzaniu swoimi finansami i zdolności kredytowej. Warto zawsze dokładnie przemyśleć, jakie są Twoje potrzeby finansowe i czy jesteś w stanie spłacić pożyczkę w wyznaczonym czasie.

Czy muszę mieć zdolność kredytową, aby pożyczyć pieniądze w banku?

Tak, jeśli chcesz zdecydować się na zaciągnięcie kredytu – niezależnie czy będzie to kredyt hipoteczny, czy gotówkowy – musisz mieć zdolność kredytową.

W 70. artykule Prawa bankowego czytamy: „Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności”.

Co składa się na koszt kredytu?

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, która określa warunki kredytu, wyjaśnia, co dokładnie składa się na koszty kredytu.

Całkowity koszt kredytu – wszelkie koszty, które konsument jesteś zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt (z wyjątkiem kosztów notarialnych ponoszonych przez konsumenta), w szczególności:

  • odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy,
  • koszty usług dodatkowych – głównie ubezpieczeń – w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach.

Całkowita kwota kredytu – maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt bankowy.

Pamiętaj, że okres kredytowania również wpływa na wysokość kosztów kredytu. Zasada jest prosta, im dłuższy jest okres kredytowania, tym miesięczna rata będzie niższa.

Całkowity koszt kredytu + całkowita kwota kredytu = całkowita kwota do zapłaty

Jakie są zabezpieczenia spłaty kredytu?

Są dwie grupy zabezpieczenia spłaty kredytu: osobiste i rzeczowe. Stosuje się je odpowiednio w zależności od rodzaju kredytu. Osobiste polegają na zabezpieczeniu spłaty kredytu przez osobę trzecią, czyli ona odpowiada solidarnie z kredytobiorcą za spłatę zobowiązania całym swoim majątkiem.

Rzeczowe zabezpieczenie kredytu polega na daniu wierzycielowi możliwości zaspokojenia roszczenia z poszczególnych elementów majątku – rzeczy ruchomej lub nieruchomości należącej do kredytobiorcy lub osoby trzeciej.

Zabezpieczenia osobiste kredytów:

  • Poręczenie wekslowe – czynność prawna, która polega na bezwarunkowym poręczeniu długu wekslowego. Poręczyciel wekslowy odpowiada za dług tak samo jak osoba, za którą poręczył.
  • Weksel in blanco – zobowiązanie wystawcy weksla do zapłaty wraz z jego podpisem, ale bez innych istotnych elementów, tj. określenie wysokości kwoty do zapłaty lub terminu realizacji zobowiązania.
    Poręczenie określone przepisami kodeksu cywilnego – zobowiązanie poręczyciela do spłaty kredytu w sytuacji, w której kredytobiorca tego nie uczyni w określonym umową terminie.
  • Przelew wierzytelności – przeniesienie na bank prawa do otrzymania określonych wierzytelności, które przysługują kredytobiorcy.
  • Przystąpienie do długu kredytowego – przystąpienie do umowy kredytowej osoby trzeciej, która występuje w charakterze dłużnika solidarnego.
  • Gwarancje bankowe – gwarantem spłaty pożyczki jest inny bank, który zobowiązuje się spłacić raty wraz odsetkami w przypadku, jeśli kredytobiorca nie wywiąże się ze swojego zobowiązania.

Zabezpieczenia rzeczowe kredytów:

  • Hipoteka – zabezpieczenie kredytu stanowi nieruchomość. Zabezpieczenie stosowane powszechnie w przypadku kredytów hipotecznych.
  • Zastaw ogólny – ustanowienie na rzecz banku zastawu na łatwo zbywalnych rzeczach ruchomych, będących własnością kredytobiorcy lub osoby trzeciej, z których bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy.
  • Kaucja – złożenie przez dłużnika zabezpieczenia w postaci papierów wartościowych na okaziciela lub określonej sumy pieniędzy, z których bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia w momencie, kiedy dłużnik nie wywiązuje się z umowy.
  • Blokada środków na rachunku bankowym – chodzi o zablokowanie na rachunku kredytobiorcy określonej kwoty pieniędzy do momentu, aż ten wywiąże się z umowy i spłaci zaciągnięte zobowiązanie.
  • Przewłaszczenie na zabezpieczenie – przeniesieniu prawa własności rzeczy na wierzyciela, celem zabezpieczenia spłaty zadłużenia.
  • Ubezpieczenie kredytu – pozwala na zaspokojenie roszczeń wierzyciela przez ubezpieczyciela w przypadku, jeśli zaistnieją określone w polisie okoliczności.

Czym kredyt różni się od pożyczki?

Kredyt bankowy i pożyczka to umowy zawarte pomiędzy dwoma stronami. Wierzyciel – udzielający pożyczki lub kredytu. Dłużnik – zobowiązan do zwrotu pożyczki lub kredytu. Oba rozwiązania różnią się w szczegółach: zaczynając od regulacji prawnych, podmiotów, które mogą być stroną umowy, formy prawnej umowy czy wreszcie przedmiotu umowy. W tabeli poniżej wskazujemy podstawowe różnice pomiędzy pożyczką a kredytem.

KredytPożyczka
Podstawa prawna udzielenia- Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Przedmiot umowy- środki pieniężne- środki pieniężne albo rzeczy oznaczone co do gatunku
Strony umowy- bank - jako podmiot udzielający kredytu- każdy (osoba fizyczna, prawna, jednostka finansowa), kto posiada środki finansowe - jako podmiot udzielający pożyczki
Forma zawarcia umowy- forma pisemna- forma pisemna dla umowy o wartości powyżej 1000 zł
Cela zawarcia umowy- określony w umowie- dowolny
Sposób spłaty- termin spłaty określony w umowie- termin spłaty nie musi być określony w umowie, zgodnie z ustawą w takim przypadku dłużnik jest zobowiązany do zwrotu pożyczki w ciągu 6 tygodni po wypowiedzeniu umowy przez dającego pożyczkę
Koszty- umowa odpłatna obejmująca odsetki i prowizję oraz ewentualnie inne koszty- umowa odpłatna lub nieodpłatna - strony kształtują wysokość kosztów dowolnie z poszanowaniem przepisów m.in. o odsetkach maksymalnych

 

Kredyt w banku – o czym jeszcze pamiętać?

Kredyt ma wiele korzyści dla kredytodawcy i kredytobiorcy. Znaczenie kredytu dla gospodarki jest niepodważalne. Za pożyczone pieniądze możesz zrealizować cele, które byłyby nieosiągalne bez dodatkowego finansowania. Kredyty bankowe są też przydatnym narzędziem do inwestowania, bo możesz rozwijać swoją firmę.

Pamiętaj jednak, że każdą pożyczkę trzeba oddać. Z każdym kredytem wiąże się też ryzyko. Zanim zdecydujesz się na złożenie wniosku kredytowego, przeanalizuj swoją sytuację finansową. Zastanów się, jak sobie poradzisz w razie nieprzewidzianych sytuacji finansowych. Czy np. Twoja poduszka finansowa będzie w stanie pokryć wzrost rat itp.

 

Źródła:

  1. Główny Urząd Statystyczny / Metainformacje / Słownik pojęć / Pojęcia stosowane w statystyce publicznej 
  2. Prawo bankowe (sejm.gov.pl) 
  3. Ustawa o kredycie konsumenckim (sejm.gov.pl) 

Warto wiedzieć

  1. Kredyt jest stosunkiem ekonomicznym między kredytodawcą a kredytobiorcą.
  2. Termin kredyt wywodzi się od łacińskiego słowa credere oznaczającego ufać, wierzyć. Udzielanie kredytów jest jedną z podstawowych form działalności bankowej.
  3. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania – całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.
  4. Są dwie grupy zabezpieczenia spłaty kredytu: osobiste i rzeczowe. Stosuje się je odpowiednio w zależności od rodzaju kredytu.
  5. Kredyt i pożyczka różnią się w szczegółach: zaczynając od regulacji prawnych, podmiotów, które mogą być stroną umowy, formy prawnej umowy czy wreszcie przedmiotu umowy.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Na czym polega kredyt? 

    Bank udostępnia określoną kwotę na określony czas oraz cel. Kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pożyczoną kwotę powiększoną o prowizję i odsetki oraz inne koszty dodatkowe.

  2. Jakie są cechy kredytu? 

    Kredyt jest produktem: pieniężnym – przedmiotem kredytowania są pieniądze; zwrotnym – musisz oddać pożyczkę; celowym – przeznaczony jest na dany cel; odpłatnym – prowizja i odsetki; zabezpieczonym – bank zabezpiecza się na wypadek niemożliwości jego spłaty.

  3. Co to jest kredyt i pożyczka? 

    Kredyt to umowa, w ramach której bank zobowiązuje oddać się do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony określoną kwotę środków pieniężnych. Pożyczka to umowa, w ramach której podmiot udzielający pożyczki zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy.

  4. Jakie są kredyty? 

    Najpopularniejsze rodzaje kredytów: gotówkowy, hipoteczny, konsolidacyjny, obrotowy, kredyt ratalny, inwestycyjny, technologiczny, samochodowy.

  5. Po co mi kredyt? 

    Kredyt może być przydatny, jeśli potrzebujesz dodatkowych pieniędzy na określony cel, np. na remont mieszkania lub wakacje. Możesz też pożyczyć pieniądze, aby je zainwestować, np. kupując mieszkanie pod wynajem.

  6. Co składa się na kredyt? 

    Kredyt składa się z kilku elementów: kwoty kredytu (kwota pieniędzy, którą chcesz pożyczyć), oprocentowania (czyli koszt pożyczki), prowizji banku i ewentualnych kosztów dodatkowych, tj. ubezpieczenie kredytu.

  7. Jakie są elementy umowy kredytowej? 

    Umowa kredytowa powinna zawierać te elementy: strony umowy, kwotę kredytu oraz jego walutę, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty, wysokość oprocentowania kredytu, jak również warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty.

  8. Jakie są funkcje kredytu? 

    Akademickie podejście mówi o trzech głównych funkcjach kredytu: emisyjna – polega na wprowadzeniu pieniędzy do obiegu; stymulacyjna – wykorzystanie instrumentów polityki kredytowej na kierunki rozwoju gospodarczego; dochodowa – dzięki dodatkowym źródłom finansowania dochodzi do wzrostu działalności wytwórczej, a to przekłada się na wzrost dochodów.

PORÓWNAJ KREDYTY
Wojciech Piesta
Oceń artykuł
5

Komentarze:

Subscribe
Powiadom o
guest

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments